Bài 12. Cơ chế xác định giới tính

CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH
Các em nêu sự khác nhau về NST giới tính của
Ruồi dấm đực và Ruồi dấm cái ?
Bài 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
x
x
Trong hình trên cặp NST nào là cặp NST giới tính?
Hình Bộ NST ở người
Bài 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
NST GIỚI TÍNH THƯỜNG CÓ Ở TẾ BÀO NÀO ?
Ví dụ : 44A +XX = nữ
44A +XY = nam
Trong cơ thể, NST giới tính
có mặt ở cả TB sinh dục lẫn
TB sinh dưỡng.
ĐỌC THÔNG TIN MỤC I SÁCH GIÁO KHOA
So sánh sự khác nhau giữa NST thường và NST giới tính ?
B�i 12: CO CH? X�C D?NH GI?I T�NH
I. Nhiễm sắc thể giới tính:
- Trong tế bào lưỡng bội (2n):
+ Có các cặp NST thường (A), tồn tại thành từng cặp tương đồng, giống nhau ở cả hai giới.
+ Có 1 cặp NST giới tính :
Tương đồng: XX
 Không tương đồng: XY.
- Chức năng của NST giới tính:
+ Mang gen qui định các tính đực, tính cái.
+ Các tính trạng liên quan và không liên quan đến giới tính.
44A+XX
44A+XY
Ở người, động vật có vú, ruồi giấm, cây gai... Cặp NST giới tính của giống cái là: XX, giống đực là XY.
Ở chim, ếch nh�i, bò sát, bướm, dâu tây...cỈp NST giíi t�nh cđa gi�ng ��c l� XX, cđa gi�ng c�i l� XY.
Bài 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH
II. CƠ CHẾ NHIỄM SẮC THỂ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
Đọc thông tin phần II và thảo luận trả lời các câu hỏi sau:
▼ Quan sát hình 12.2 và trả lời câu hỏi sau:
Có mấy loại trứng và tinh trùng được tạo ra qua giảm phân?
Sự thụ tinh giữa các loại tinh trùng mang NST giới tính nào với trứng để tạo hợp tử phát triển thành con trai hay con gái?
Tại sao tỉ lệ con trai và con gái sơ sinh là xấp xỉ 1 : 1
Có mấy loại trứng và tinh trùng được tạo ra qua giảm phân?
2. Sự thụ tinh giữa các loại tinh trùng mang NST giới tính nào với trứng để tạo hợp tử phát triển thành con trai hay con gái?
- Giới tính được xác định vào lúc nào ?
3. Tại sao tỉ lệ con trai và con gái sơ sinh là xấp xỉ 1 : 1
Sinh con trai hay gái là do người mẹ
có đúng không ?
II. CƠ CHẾ NHIỄM SẮC THỂ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
Qua giảm phân, ở người mẹ chỉ sinh ra 1 loại trứng 22A + X , còn người bố cho ra 2 loại tinh trùng 22A + X và 22A + Y
Sự thụ tinh giữa tinh trùng mang NST giới tính X với trứng, tạo ra hợp tử chứa XX sẽ phát triển thành con gái.
Còn tinh trùng mang NST giới tính Y với trứng, tạo ra hợp tử chứa XY sẽ phát triển thành con trai.
Là do 2 loại tinh trùng mang X và mang Y được tạo ra với tỉ lệ ngang nhau, tham gia vào quá trình thụ tinh với xác suất ngang nhau. ( không bị ảnh hưởng bởi thiên tai, dịch bệnh)
Bảng thống kê
Bài 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
I. Nhiễm sắc thể giới tính:
II. Cơ chế NST xác định giới tính:
- Cơ chế NST xác định giới tính ở người:
+ Trong giảm phân:
Người mẹ tạo được 1 loại trứng (22A+ X)
Người bố tạo được 2 loại tinh trùng là 22A+ X và 22A+Y
+ Trong thụ tinh:
* Sự thụ tinh giữa tinh trùng mang NST Y với trứng tạo hợp tử XY phát triển thành con trai.
* Sự thụ tinh giữa tinh trùng mang NST Y với trứng tạo hợp tử XX phát triển thành con gái.
+ Sơ đồ lai minh họa:
P: 44A+XX (♀) x 44A+XY (♂)
G: (22A+X) (22A+Y),(22A+X)
F1: 44A+XX : 44A+XY
(Con gái) (Con trai)
- Sự phân li và tổ hợp của các NST giới tính trong quá giảm phân và thụ tinh là Cơ chế NST xác định giới tính.
III. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hóa giới tính:
Bài 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
Đọc thông tin mục III Sách giáo khoa trang 40
I. Nhiễm sắc thể giới tính:
II. Cơ chế NST xác định giới tính:
III. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hóa giới tính:
Bài12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
Dùng Metyl testosteron (hoocmơn sinh dục) tác động vào cá vàng cái có thể làm cá cái biến thành cá đực.
Trứng rùa ủ ở nhiệt độ dưới 280 C sẽ nở thành con đực, trên 320C thì nở thành con cái.
Th?u d?u tr?ng trong ánh sáng cu?ng độ yếu thì số hoa đực giảm.
Nêu những yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hoá giới tính ?
+ Hooc môn
+ Nhiệt độ, cường độ ánh sáng …
Kết luận : Sự phân hoá giới tính không hoàn toàn phụ thuộc vào
cặp NST giới tính mà còn chịu ảnh hưởng của các yếu tố môi trường:
+ Môi trường trong : hooc môn
+ Môi trường ngoài : nhiệt độ, ánh sáng , nồng độ CO2 …
Bài 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
I. Nhiễm sắc thể giới tính:
II. Cơ chế NST xác định giới tính:
III. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hóa giới tính:
Bài 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
I. Nhiễm sắc thể giới tính:
II. Cơ chế NST xác định giới tính:
III. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hóa giới tính:
- Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hóa giới tính:
+ Môi trường ngoài: Nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, hoàn cảnh thụ tinh…
+ Môi trường trong: Các loại hoocmon sinh dục.
- Ý nghĩa: giúp con người chủ động điều chỉnh tỉ lệ đực : cái ở vật nuôi và cây trồng phù hợp với mục đích sản xuất.
Bài 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
Sử dụng hooc môn sinh dục kết hợp với giải phẫu, anh Thanyarasmi đã chuyển đổi giới tính thành nữ và đoạt vương miện hoa hậu chuyển đổi giới tính Thái Lan 2002.
Nam diễn viên Hàn Quốc Lee Si Yeon đã chuyển đổi thành một cô gái và đã lấy chồng vào năm 2008.
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Bài 5- SGK trang 41: Ở những loài mà giới đực là giới dị giao tử thì những trường hợp nào sau đây đảm bảo tỉ lệ đực : cái xấp xỉ là 1:1?
a. Số giao tử đực bằng số giao tử cái.
b. Hai loại giao tử mang NST X và NST Y có số lượng tương đương.
c. Số cá thể đực và số cá thể cái trong loài vốn đã bằng nhau.
d. Xác suất thụ tinh của hai loại giao tử đực (mang NST X và NST Y) với giao tử cái tương đương.



Câu 1 : Tìm các chữ cái phù hợp điền vào chỗ trống thay cho
các số 1,2,3 …để hoàn chỉnh hình :
Cơ chế NST xác định giới tính ở người.
1
2
3
4
5
44A + XY
22A + X
44A + XX
22A + X
22A + Y
44A + XX
44A + XY
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Bài 1- SGK trang 41: Nêu những điểm khác nhau giữa NST thường và NST giới tính?
Trả lời:

Thường tồn tại với số cặp lớn hơn 1 trong tế bào lưỡng bội.
Thường tồn tại 1 cặp trong tế bào lưỡng bội.
Tồn tại thành từng cặp tương đồng giống nhau ở con đực và con cái.
Tồn tại thành cặp tương đồng (XX)hoặc không tương đồng (XY) khác nhau giữa con đực và con cái.
Mang gen qui định tính trạng thường của cơ thể.
Mang gen qui định tính trạng liên quan hoặc không liên quan đến giới tính.
Giờ học đã kết thúc, chúc các thầy cô giáo sức khoẻ dồi dào, chúc các em HS học tập tốt