Bài 12. Cảnh khuya

Cảnh khuya
Rằm tháng Giêng
Tiết 45
( Hồ Chí Minh )
CẢNH KHUYA, RẰM THÁNG GIÊNG
I- Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
CẢNH KHUYA, RẰM THÁNG GIÊNG
I- Tìm hiểu chung:

1.Tác giả: (1890 – 1969).
Vị lãnh tụ vĩ đại của
dân tộc và cách mạng
Việt Nam.
Danh nhân văn hóa thế
giới, nhà thơ lớn.
CẢNH KHUYA, RẰM THÁNG GIÊNG
1. Tác giả:
I- Tìm hiểu chung:
2. Văn bản:
a. Xuất xứ:
Việt Bắc
Viết ở chiến khu Việt Bắc
trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp (1946 – 1954)
- Cảnh Khuya (1947)
- Rằm tháng Giêng (1948)
CẢNH KHUYA, RẰM THÁNG GIÊNG
1. Tác giả:
I- Tìm hiểu chung:
2. Văn bản:
a. Xuất xứ:
b. Đọc – Tìm hiểu chú thích:
Nguyên tiêu

Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,
Xuân giang xuân thủy tiếp xuân thiên;
Yên ba thâm xứ đàm quân sự,
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền
Cảnh khuya
Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
Dịch nghĩa:
Đên nay, đêm rằm tháng giêng, trăng đúng lúc tròn nhất,
Sông xuân, nước xuân tiếp giáp với trời xuân;
Nơi sâu thắm mịt mù khói sóng bàn việc quân,
Nửa đêm quay về trăng đầy thuyền.
Dịch thơ:
Rằm xuân lồng lộng trăng soi
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân;
Giữa dòng bàn bạc việc quân,
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.
(Xuân Thủy dịch)
Nguyên tiêu
Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,
Xuân giang xuân thủy tiếp xuân thiên;
Yên ba thâm xứ đàm quân sự,
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền
Nguyên tiêu

Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,
Xuân giang xuân thủy tiếp xuân thiên;
Yên ba thâm xứ đàm quân sự,
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền
Cảnh khuya
Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
CẢNH KHUYA, RẰM THÁNG GIÊNG
1. Tác giả:
I- Tìm hiểu chung:
2. Văn bản:
a. Xuất xứ:
b. Đọc – Tìm hiểu chú thích:
c. Thể loại – Phương thức biểu đạt:
- Thất ngôn bát cú.
- Biểu cảm
d. Cấu trúc:
II- Phân tích:
A- Cảnh khuya
Tiếng suối trong như tiếng hát xa,
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.
* Hai câu đầu:
- Cảnh đêm trăng ở rừng Việt Bắc.
Lung linh huyền ảo, hòa hợp
và hữu tình
- So sánh
Điệp từ
- Đối
A- Cảnh khuya
* Hai câu đầu:
- Niềm say mê cảnh thiên nhiên.
* Hai câu cuối:
- Nỗi lo việc nước.
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
Cảnh đêm trăng ở rừng Việt Bắc
 Lung linh huyền ảo, hữu tình
Hai tâm trạng thống nhất, hài hòa giữa nhà thơ
và người chiến sĩ cách mạng.
B- RẰM THÁNG GIÊNG
Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,
Xuân giang xuân thủy tiếp xuân thiên;

( Đên nay, đêm rằm tháng giêng, trăng đúng lúc tròn nhất,
Sông xuân, nước xuân tiếp giáp với trời xuân)

Không gian cao rộng bát ngát, tràn đầy ánh trăng
và sức sống mùa xuân.
* Hai câu đầu:
B- RẰM THÁNG GIÊNG
Không gian cao rộng bát ngát, tràn đầy ánh trăng
và sức sống mùa xuân.
* Hai câu đầu:
* Hai câu cuối:
Yên ba thâm xứ đàm quân sự,
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền.
Dịch thơ
Giữa dòng bàn bạc việc quân,
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.
(Xuân Thủy dịch)


Tinh thần lạc quan, phong thái ung dung
Thảo luận
Hai bài thơ đều miêu tả cảnh trăng ở chiến khu Việt Bắc. Em hãy nhận xét cảnh trăng trong mỗi bài có nét đẹp riêng như thế nào?
Thảo luận
Cảnh trăng rừng lồng vào vòm cây hoa lá, cảnh vật lung linh huyền ảo, hữu tình, tạo nên bức tranh nhiều tầng bậc
Cảnh trăng ở giữa dòng sông,
nơi mịt mù khói sóng, cả không
gian trời nước tràn đầy ánh trăng
xuân tạo nên bức tranh huyền ảo.
- Bút pháp cổ điển, hiện đại.
- Phong thái ung dung.
- Tâm hồn thi sĩ và tinh thần chiến sĩ.
III- T?ng k?t:
Trăng vào cửa sổ đòi thơ
Việc quân đang bận xin chờ hôm sau
(Tin tháng trận)
Kháng chiến thành công ta trở lại.
Trăng xưa hạc cũ với xuân này.
(Cảnh rừng Việt Bắc)
Khóm chuối trăng soi càng thấy lạnh,
Nhòm song, Bắc Đẩu đã nằm ngang
(Đêm lạnh)
Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ,
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ.
(Ngắm trăng)
IV- Luyện tập:
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Xem trước bài Thành ngữ.
+ Nắm khái niệm về thành ngữ.
+ Vai trò ngữ pháp và cách sử
dụng thành ngữ.
+ Sưu tầm 10 thành ngữ, giải thích nghĩa
các thành ngữ đó .