Bài 12. Cảnh khuya

Nhiệt liệt chào mừng
các thầy cô giáo về dự tiết học !
Kiểm tra bài cũ
Đọc thuộc bài thơ : Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê. ( Hồi hương ngẫu thư )
Nêu ý nghĩa của văn bản.
CẢNH KHUYA-RẰM THÁNG GIÊNG
Tiết: 45
Hồ Chí Minh
CẢNH KHUYA,
RẰM THÁNG GIÊNG (Nguyên tiêu)
I.Tìm hiểu chung:
1/ Tác giả:
- Hồ Chí Minh (1890-1969).
- Là vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc và cách mạng Việt Nam.
- Là danh nhân văn hóa thế giới.
- Là một nhà thơ lớn.
2/ Tác phẩm:

Tiết 45: Văn bản
CẢNH KHUYA
RẰM THÁNG GIÊNG
Những tác phẩm chính:
Tiết 45
( HỒ CHÍ MINH )
I. Tỡm hi?u chung
1. Tỏc gi? :
2. Tác phÈm :
1. Văn chính luận: Bản án chế độ thực dân Pháp, Tuyên ngôn Độc lập, Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến…
2. Truyện, kí : Va-ren và Phan Bội Châu, Vi hành…
3. Thơ : Nhật kí trong tù, Thơ Hồ Chí Minh…
Tiết 45
CẢNH KHUYA
RẰM THÁNG GIÊNG
( HỒ CHÍ MINH )

Viết tại chi?n khu Vi?t B?c :
- C?nh khuya (1947)
- R?m thỏng giờng (1948)
Tìm hiểu chung:
1. Tỏc gi? :
2. Tác phÈm :
* Hoàn cảnh ra đời :
3. Thể thơ:
-Thất ngôn tứ tuyệt
CẢNH KHUYA,
RẰM THÁNG GIÊNG (Nguyên tiêu)
I. Tìm hiểu chung:
Tiết 45 Văn bản
Chiến khu Việt Bắc
II. Đọc- hiểu văn bản


CẢNH KHUYA
Tiếng suối trong như tiếng hát xa,
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
1947
(Hồ Chí Minh)

Dịch thơ:
Rằm xuân lồng lộng trăng soi,
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân;
Giữa dòng bàn bạc việc quân,
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.

(Xuân Thuỷ dịch)
RẰM THÁNG GIÊNG
(Nguyên tiêu)
Phiên âm
Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,
Xuân giang xuân thuỷ tiếp xuân thiên;
Yên ba thâm xứ đàm quân sự,
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền.
1948
(Hồ Chí Minh)
Dịch thơ:
Rằm xuân lồng lộng trăng soi,
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân;
Giữa dòng bàn bạc việc quân,
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.

(Xuân Thuỷ dịch)
Phiên âm và dịch thơ có gì khác nhau?
CẢNH KHUYA,
RẰM THÁNG GIÊNG (Nguyên tiêu)
I. Tìm hiểu chung:
Tiết 45 Văn bản
Chiến khu Việt Bắc
Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
1/ Cảnh khuya :
a/ Nội dung
* Cảnh khuya trên rừng việt Bắc
II. Đọc – hiểu văn bản
Biện pháp NT nào được sử dụng trong câu thơ? Tác dụng?
Tiếng suối trong như tiếng hát
( so sánh )
-> Cảnh trong trẻo, đầm ấm, gần gũi với con người.
Lồng ( điệp từ ).
Hình ảnh trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa là vẻ đẹp như thế nào?
-> Vẻ đẹp lung linh huyền ảo
CẢNH KHUYA,
RẰM THÁNG GIÊNG (Nguyên tiêu)
1/ Cảnh khuya:
a/ Nội dung:
* Cảnh khuya trên rừng Việt Bắc:
* Tâm trạng của Bác :
Chưa ngủ ( Điệp ngữ )
Vì:
- Cảnh đẹp.
- Lo nỗi nước nhà
 Bác là một nghệ sĩ, một chiến sĩ
=>Tình yêu thiên nhiên hòa hợp với
tình yêu đất nước

Tiết 45: Văn bản
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà
Theo em vì sao trời đã khuya rồi mà Bác vẫn chưa ngủ? Qua đó giúp em hiểu gì về Bác?
?Viết về những đêm không ngủ của Bác vì lo cho dân cho nước, ngoài bài thơ này em còn biết những bài thơ nào nữa ? (Thơ của Bác và những nhà thơ khác viết về Bác)
Tiết 45: Văn bản
CẢNH KHUYA,
RẰM THÁNG GIÊNG (Nguyên tiêu)
Cảnh khuya:
a/ Nội dung:
b/ Nghệ thuật:
Viết theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.
Sử dụng các phép tu từ so sánh, điệp từ có tác dụng miêu tả chân thực.
Sáng tạo về nhịp điệu ở câu 1,4
c/ ý nghĩa văn bản:
Bài thơ thể hiện sự gắn bó, hòa hợp giữa thiên nhiên và con người của Bác.
Nêu vài nét nghệ thuật mà Bác đã sử dụng trong bài thơ?
Nét nổi bật trong thơ của Bác ở bài này là gì?
CẢNH KHUYA,
RẰM THÁNG GIÊNG (Nguyên tiêu)
I.Tìm hiểu chung:
II. Đọc – hiểu văn bản:
1) Cảnh khuya :
2) Rằm tháng giêng :
a/ Nội dung:
* Cảnh đêm rằm trên sông

Tiết 45: Văn bản
- Không gian:
Cao rộng, bát ngát tràn đầy ánh trăng trong đêm rằm tháng giêng.
- Điệp từ :
“Xuân”
Nhấn mạnh diễn tả vẻ đẹp và sức sống của mùa xuân đang tràn ngập cả đất trời..
* Hình ảnh con người:
Vậy vầng trăng nguyệt chính viên đã vẽ ra một khung cảnh không gian như thế nào?
Từ Xuân ở câu 2 có ý nghĩa như thế nào? Sự lặp lại từ Xuân tạo nên sắc thái đặc biệt gì của đêm xuân rằm tháng giêng?
1/ Cảnh khuya:
2/ Rằm tháng giêng:
a/ Nội dung:
* Cảnh đêm rằm trên sông:
* Hình ảnh con người:
“Bàn bạc việc quân”:Bàn vận mệnh
của đất nước.
“Trăng ngân đầy thuyền”: ánh trăng
giữa trời nước bao la.
->Tình yêu cách mạng, yêu nước,
phong thái ung dung, lạc quan.
CẢNH KHUYA,
RẰM THÁNG GIÊNG (Nguyên tiêu)
Tiết 45: Văn bản
b/ Nghệ thuật:
Bài thơ viết theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, bản dịch viết theo thể thơ lục bát.
Sử dụng điệp từ có hiệu quả.
Lựa chọn từ ngữ gợi hình, biểu cảm.
c/ ý nghĩa văn bản:
Vẻ đẹp tâm hồn của Bác trước vẻ đẹp của thiên nhiên Việt Bắc ở giai đoạn đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.
? Giữa đêm trăng sáng tỏ lồng lộng ấy Bác đang làm gì?
Đặt trong đề tài thơ kháng chiến của Bác, em hiểu như thế nào về chi tiết thơ bàn bạc việc quân?
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền gợi cảnh tượng như thế nào?
Từ đó em nhận xét gì về mối quan hệ giữa người với cảnh vật trong lời thơ này
Em có thể đọc cho cả lớp nghe những bài thơ nào của Bác viết về trăng.
Một số hình ảnh Bác Hồ hoạt động ở chiến khu Việt Bắc 1947
CẢNH KHUYA,
RẰM THÁNG GIÊNG (Nguyên tiêu)
Thảo luận nhóm:

1/Nêu những điểm giống và khác nhau của hai bài thơ này?

2/ Qua hai bài thơ em học tập được gì về phong cách và lối sống của Bác?
1) Cảnh khuya :



CẢNH KHUYA
RẰM THÁNG GIÊNG (Nguyên tiêu)

I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc – hiểu văn bản
2) Rằm tháng giêng :
III. Tổng kết
Hai bài thơ thể hiện tâm hồn và phong thái của Bác Hồ như thế nào?
- Tình yêu thiên nhiên và yêu đất nước sâu nặng.
- Phong thái ung dung, lạc quan, giàu chất nghệ sĩ
=> Tâm hồn yêu nước luôn rộng mở với
thiên nhiên, mặc dù phải ngày đêm lo
cho dất nước nhưng tâm hồn vẫn rung
cảm trước vẻ đẹp của đêm trăng ở rừng.
* Ghi nhớ : SGK/ 143.
Hướng dẫn HS tự học:
* D?i v?i b�i h?c ti?t h?c n�y
- Học bài, h?c thu?c lịng 2 b�i tho, làm BT v�o VBT H?c 5 t? H�n du?c s? d?ng trong b�i tho Nguy�n ti�u.
- T?p so s�nh s? kh�c nhau v? th? lo?i gi?a nguy�n t�c b?n d?ch b�i tho nguy�n ti�u
* D?i v?i b�i h?c ? ti?t ti?p theo:
- Chuẩn bị bài "Ti?ng g� trua"
D?c van b?n, ch� thích, tr? l?i c�c c�u h?i SGK
Tìm hi?u hình ?nh ti?ng g� trua trong k? ni?m tu?i tho.
Tìm hi?u hình ?nh ngu?i b� du?c t�i hi?n qua s? vi?c: b� soi tr?ng,d�nh d?m ch?t chiu mua �o m?i.
Tìm hi?u t�m ni?m ngu?i chi?n si.
Tìm hi?u ngh? thu?t v� � nghia van b?n
Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô đã về dự giờ tiết học hôm nay!