Bài 12. Cảnh khuya

Tiết 44: Van b?n:



Cảnh khuya
Hồ Chí Minh
TIẾT 44: VĂN BẢN: CẢNH KHUYA
(Hồ Chí Minh)
-Sinh ra trong một gia đình nhà nho yêu nước ở Nghệ An. Cha là cụ Nguyễn Sinh Sắc. Mẹ là cụ Hoàng Thị Loan.
-Là người yêu nước, dành trọn cuộc đời cho dân, cho nước, cho sự nghiệp cách mạng
-Là người lãnh đạo nhân dân ta đấu tranh giành độc lập và xây dựng chủ nghĩa xã hội.
- Là nhà thơ lớn, danh nhân văn hóa thế giới.
-Được UNESCO ghi nhận và suy tôn là “Anh hùng Giải phóng dân tộc Việt Nam, nhà văn hóa lớn”.
? Nêu những hiểu biết của em về tác giả Hồ Chí Minh?
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
Hồ Chí Minh (1890-1969)
-Là lãnh tụ vĩ đại của dân tộc
-Là danh nhân văn hóa thế giới, là nhà thơ lớn.
2. Tác phẩm
? Bài thơ được ra đời trong hoàn cảnh nào?
TIẾT 44: VĂN BẢN: CẢNH KHUYA
(Hồ Chí Minh)
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm
* Hoàn cảnh sáng tác: Viết vào năm 1947 khi chiến dịch Việt Bắc đang diễn ra vô cùng ác liệt.
* Đọc bài thơ
CẢNH KHUYA
Tiếng suối trong như tiếng hát xa,
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
CẢNH KHUYA
Tiếng suối trong /như tiếng hát xa,
Trăng lồng cổ thụ/ bóng lồng hoa.
Cảnh khuya như vẽ /người chưa ngủ,
Chưa ngủ/ vì lo /nỗi nước nhà
* Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt
? Bài thơ được làm theo thể thơ gì?
? Bài thơ được biểu đạt bằng phương thức nào?
* Phương thức biểu đạt: Kết hợp miêu tả với biểu cảm
-Nội dung phản ánh: Thiên nhiên
-Nội dung biểu hiện: Tình người (tình người với thiên nhiên, với cách mạng và với đất nước)
TIẾT 44: VĂN BẢN: CẢNH KHUYA
(Hồ Chí Minh)
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu nội dung văn bản
1. Bức tranh cảnh khuya trong thơ.
? Bức tranh cảnh khuya được tạo ra từ những lời thơ nào?
Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
? Có gì độc đáo trong cách tả cảnh ở lời thơ thứ nhất? Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì?
-Tả bằng ấn tượng âm thanh (tiếng suối)
-Dùng so sánh (tiếng suối như tiếng hát)
- Sử dụng lặp lại từ “lồng” (điệp từ)
? Hai câu thơ đầu đã tạo được một vẻ đẹp thiên nhiên nơi núi rừng Việt Bắc như thế nào?
-Nghệ thuật tả, so sánh, điệp từ gợi cảnh một đêm trăng nơi núi rừng Việt Bắc trong trẻo, sống động, tươi sáng, gần gũi gợi niềm vui sống cho con người.
TIẾT 44: VĂN BẢN: CẢNH KHUYA
(Hồ Chí Minh)
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu nội dung văn bản
1. Bức tranh cảnh khuya trong thơ.
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
-Dùng so sánh (cảnh khuya như vẽ…)
-Điệp ngữ (chưa ngủ)
=>làm nổi bật hình ảnh trạng thái của con người trong đêm rừng Việt Bắc: “Người chưa ngủ”
? Trong hai câu thơ này tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì nổi bật? Tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó?
2. Hình ảnh con người trong cảnh khuya.
? Trong quan hệ với cảnh khuya như vẽ thì người chưa ngủ vì lí do gì?
-chưa ngủ để thưởng ngoạn vẻ đẹp thiên nhiên
? Em hiểu tâm sự lo nỗi nước nhà của Bác là như thế nào?
-lo cho cuộc kháng chiến chống Pháp gian khổ sao cho đến ngày thắng lợi
-Con người tinh tế, say đắm hòa hợp với thiên nhiên đồng thời vẫn canh cánh bên lòng nỗi niềm lo cho nước lo cho cách mạng.
TIẾT 44: VĂN BẢN: CẢNH KHUYA
(Hồ Chí Minh)
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu nội dung văn bản
1. Bức tranh cảnh khuya trong thơ.
2. Hình ảnh con người trong cảnh khuya.
III. Tổng kết
CẢNH KHUYA
Nghệ thuật
Nội dung
Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt
Kết hợp miêu tả và biểu cảm
Kết hợp màu sắc cổ điển và hiện đại

Sử dụng các biện pháp tu từ đạt hiệu
quả cao.
Cảnh thiên nhiên tươi đẹp,lộng lẫy
Tình yêu thiên nhiên tha thiết và lòng
yêu nước sâu đậm
III.TỔNG KẾT
TIẾT 44: VĂN BẢN: CẢNH KHUYA
(Hồ Chí Minh)
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu nội dung văn bản
1. Bức tranh cảnh khuya trong thơ.
2. Hình ảnh con người trong cảnh khuya.
IV. Luyện tập
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
2. Nội dung
=>*Ghi nhớ (SGK)
Bài 1: Điền những cụm từ miêu tả trăng: trăng theo, trăng xưa, trăng vào cửa sổ, trăng nhòm, vào những câu thơ sau và cho biết tên các bài thơ đó.
1, Dòng sông lặng ngắt như tờ
Sao đưa thuyền chạy thuyền chờ.......
( Đi thuyền trên sông Đáy).
2, ... .... . .. đòi thơ,
Việc quân đang bận xin chờ hôm sau.
( Tin thắng trận).
3, Kháng chiến thành công ta trở lại
.... hạc cũ với xuân này.
( Cảnh rừng Việt Bắc).
3, Việc quân việc nước bàn xong
Gối khuya ngon giấc bên song .......
( Đối trăng).
trăng theo
Trăng xưa
trăng nhòm
Trăng vào cửa sổ
Bài 2
Học xong bài thơ này, gấp trang sách lại, ấn tượng gì còn đọng lại trong em? Tình cảm, cảm xúc gì được dấy lên ở trong em?
-Cảnh đêm trăng ở núi rừng Việt Bắc lung linh huyền ảo mà ấm áp tình người
-Lòng yêu nước sâu nặng và phong cách sống lạc quan, giàu chất thi sĩ của Hồ chí Minh.
-Niềm cảm phục, kính trọng tin yêu đối với vị cha già dân tộc đã được dấy lên trong em.
Hướng dẫn về nhà
1. Học thuộc 2 bài thơ “Cảnh khuya
2. Nắm chắc những nét khái quát về nội dung và nghệ thuật của hai bài thơ.
3. Tìm những câu thơ và bài thơ của Bác viết về trăng
4. Chuẩn bị bài: “Rằm tháng giêng”
- Đọc bài thơ
-Trả lời những câu hỏi 1,2,3,4 SGKtrang 151
-Vẽ tranh minh hoạ cho một trong những nội dung của bài thơ.