Bài 11. Từ đồng âm

Nhiệt liệt chào mừng
Các thầy cô giáo
về dự tiết học
Ngữ văn: Lớp 7A
Học - học nữa - học mãi
Đầu - đuôi
Nhắm - mở
Khóc - Cười
Dài - ngắn
Nhanh - chậm
Tiết 43
Từ đồng âm
I. Thế nào là từ đồng âm ?
Bài tập:

Giải thích nghĩa của mỗi từ lồng
trong các câu sau:
- Con ngựa đang đứng bỗng lồng lên.
lồng1:
nhảy dựng lên
(động từ)
-Mua được con ngựa, bạn tôi nhốt
ngay vào lồng.
lồng2:vật làm bằng,tre,nứa.
dùng để nhốt chim (danh từ)
Từ lồng trong hai câu trên
có gì giống và khác nhau?
Giống nhau về âm thanh

Khác nhau về nghĩa
Từ đồng âm
2. Ghi nhớ:
Từ đồng âm là những từ giống nhau về âm
thanh nhưng nghĩa khác xa nhau, không liên
quan gì tới nhau.
Bài tập nhanh: Từ "chân" trong hai câu sau có phải từ đồng âm không? vì sao?
Nam bị ngã nên đau chân.(1)
Cái bàn này chân bị gãy rồi.(2)
Không phải từ đồng âm vì giữa chúng có một nét nghĩa chung làm cơ sở: "bộ phận dưới cùng".
Chân1:bộ phận dưới cùng của cơ thể ,dùng để đi đứng.
Chân2:bộ phận dưới cùng của bàn, có tác dụng đỡ cho các vật khác.
Làm thế nào để phân biệt
từ đồng âm và từ nhiều nghĩa?
Nghĩa hoàn toàn khác nhau, không liên quan gì tới nhau
Có một nét nghĩa chung giống nhau làm cơ sở
Cùng thi tài!
Luật chơi: Cả lớp được chia thành 4 đội. Nhiệm vụ của mỗi đội là trong thời gian 3 phút phải thảo luận thật nhanh để làm bài tập dưới đây. Đội nào hoàn thành tốt hơn sẽ là đội chiến thắng. Sẽ có một phần quà rất có giá trị dành cho đội thắng cuộc. Chúc các em thành công!
Bài tập: Đặt câu có sử dụng đồng thời các cặp từ đồng âm sau:
1. bàn (DT) - bàn (ĐT)
2. sâu (DT) - sâu (TT)
3. năm (DT) - năm (Số từ)
4. ba (DT) - ba (Số từ)
5. đậu (ĐT) - đậu (DT)
6. sáng (DT) - sáng (TT)
7. trong (TT) - trong (quan hệ từ)
VD: bò (ĐT) - bò (DT)
=> Đặt câu: Con kiến bò vào đĩa thịt bò.
Hết giờ
1
2
3
II. Sử dụng từ đồng âm:
Bài tập:


=> Dựa vào ngữ cảnh, tức là các câu văn cụ thể.
Dựa vào đâu mà em phân biệt được
nghĩa của từ lồng trong hai câu trên?

Câu "Đem cá về kho" nếu tách khỏi
ngữ cảnh thì từ "kho" có thể hiểu
theo mấy nghĩa?

kho1: một cách chế biến thức ăn
kho2: nơi để chứa hàng



Em hãy thêm vào câu "Đem cá về kho"
một vài từ để câu trở thành đơn nghĩa.
Đem cá về mà kho.
"kho" chỉ có thể hiểu
là một hoạt động.
Đem cá về để nhập kho.
=> "kho" chỉ có thể hiểu
là chỗ chứa đựng.
Qua hai bài tập trên, theo em để tránh
những hiểu lầm do hiện tượng đồng âm
gây ra cần chú ý điều gì khi giao tiếp?

2. Ghi nhớ:
Trong giao tiếp phải chú ý đầy đủ đến ngữ cảnh
để tránh hiểu sai nghĩa của từ hoặc dùng từ
với nghĩa nước đôi do hiện tượng đồng âm gây ra.
III. Luyện tập
B�i 1 (sgk-tr.136)
"Tháng tám, thu cao, gió thét gi�,
Cuôn mất ba lớp tranh nh� ta.
Tranh bay sang sông rải khắp bờ,
Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa,
Mảnh thấp quay lộn v�o mương sa.
Trẻ con thôn nam khinh ta gi� không sức,
Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật,
ấăp tranh đi tuốt v�o lũy tre
Môi khô miệng cháy g�o chẳng được,
Quay về, chống gậy lòng ấm ức ..."
(trích "Bài ca nhà tranh bị gió thu phá")
Tìm từ đồng âm với các từ sau: thu, cao, ba, tranh, sang, nam, sức, nhè, tuốt, môi.

Mẫu:
thu1: mùa thu
thu2: thu tiền
Hướng dẫn về nhà:
Học thuộc lòng ghi nhớ
Hoàn thành bài tập 2, 4 trong SGK
Ôn các bài Tiếng Việt đã học từ đầu năm chuẩn bị tuần sau kiểm tra 1 tiết.
chân thành cảm ơn
các thầy cô giáo
và các em học sinh!