Bài 11. Từ đồng âm

Chào mừng các thầy cô giáo
đến dự tiết học
Tiếng Việt lớp 7E
Tiết 43
TỪ ĐỒNG ÂM
GIẢI THÍCH CỦA MỖI TỪ “LỒNG” TRONG CÁC CÂU SAU
Con ngựa đang
đứng bỗng lồng lên.



- Mua được con chim,
bạn tôi nhốt ngay vào lồng.
Ghi nhớ 1
Từ đồng âm là những từ giống nhau về âm thanh nhưng nghĩa khác xa nhau, không liên quan gì đến nhau
Giải nghĩa các từ “chân” trong các trường hợp sau
Chân bàn

Chân núi
Chân tường

Chân người
Bộ phận dưới cùng của đồ vật có tác dụng đỡ bộ phận khác

Bộ phận dưới cùng của một số vật, tiếp giáp và bám chặt vào mặt nền.


bộ phận dưới cùng của cơ thể người dùng để đi, đứng
So sánh
Từ đồng âm
Nghĩa khác nhau không liên quan đến nhau
Từ nhiều nghĩa
Nghĩa: có mối liên hệ ngữ nghĩa nhất định
Bài tập số 2 (SGK – trang 136)
Tìm các nghĩa khác nhau của danh từ “Cổ” và giải thích mối liên quan của các từ đó ?
Đáp án
Cái cổ: phần giữa đầu và thân nghĩa gốc
Cổ tay: phần nối bàn tay và cánh tay
Cổ chai: là phần giữa miệng chai nghĩa chuyển
và thân chai

Nghẹn cổ: nói không ra tiếng
GIẢI THÍCH CỦA MỖI TỪ “LỒNG” TRONG CÁC CÂU SAU

Con ngựa đang đứng bỗng lồng lên.

Mua được con chim, bạn tôi nhốt ngay vào lồng.
Phần II: câu hỏi thảo luận
Câu “đem cá về kho” nếu tách khỏi ngữ cảnh có thể hiểu thành mấy nghĩa? Em hãy thêm vào câu này một vài từ để trở thành câu đơn nghĩa.
Ghi nhớ 2
Trong giao tiếp phải chú ý đến ngữ cảnh để tránh hiểu sai nghĩa của từ hoặc dùng từ với nghĩa nước đôi do hiện tượng đồng âm.
Bài tập nhanh

Bài 1 tìm và giải nghĩa của các từ đồng âm trong bài ca dao sau:

“ Bà già đi chợ Cầu Đông
Bói xem một quẻ lấy chồng lợi chăng
Thầy bói gieo quẻ nói rằng
Lợi thì có lợi nhưng răng chẳng còn”

Đáp án

lợi 1: Lợi lộc (tính từ)

lợi 2,3: Răng lợi (danh từ)
Bài 2: Câu đố vui: Cây gì ?

Hai cây cùng có một tên
Cây xoè mặt nước cây lên chiến trường
Cây này bảo vệ quê hương
Cây kia hoa nở ngát thơm mặt hồ

Đáp án:
- Cây súng( vũ khí)




- Cây súng ( hoa súng)

Bài 3: Bài tập 4 SGK trang 136

Đáp án: Anh chàng trong câu truyện sử dụng biện pháp đồng âm:



Vạc (con vạc)



Vạc (vạc đồng)
Mục đích sử dụng từ đồng âm
- Mỉa mai
- Đố vui nghệ thuật chơi chữ
- Đùa vui
1, Cho ví dụ sau, chú ý từ in đậm và cho biết nhứng ý nghĩa của những từ đó:
“Ruồi đậu mâm xôi, mâm xôi đậu”

2,Giải thích nghĩa của từ “lồng” trong các câu:
“Con ngựa đang đứng bỗng lồng lên”
“Mua được một con chim, bạn tôi nhốt ngay nó vào lồng”
Dựa vào kiến thức đã học, em hãy xác định từ loại và giải thích nghĩa từ “lồng” ở hai câu trên
2, Nhận xét
- Lồng (1): động từ, chỉ hoạt động
- Lồng (2): danh từ, chỉ sự vật

Âm giống nhau, nghĩa khác xa nhau
5, Bài tập nhanh
Tìm từ đồng âm và giải thích nghĩa của từ đồng âm ấy trong câu sau:
“Con ngựa đá con ngựa đá

Đáp án:

- Đá (1): động từ, hành động (đá) vào con ngựa làm bằng đá

- Đá (2): danh từ, con ngựa làm bằng đá
Em hãy tìm những câu thơ hoặc ca dao có sử dụng từ đồng âm
2,Giải thích nghĩa của từ “lồng” trong các câu:

“Con ngựa đang đứng bỗng lồng lên”

“Mua được một con chim, bạn tôi nhốt ngay nó vào lồng”

Dựa vào kiến thức đã học, em hãy xác định từ loại và giải thích nghĩa từ “lồng” ở hai câu trên
Em hiểu nghĩa của câu:

em cá về kho như thế nào?
Hãy thêm một vài từ vào câu: “Đem cá về kho!” đề câu này có nghĩa:

+ Một cách làm chín thực phẩm

+ Nơi chứa đồ
Bài tập nhanh
Đặt câu với các từ:
A, Cổ em bé
B, Cổ tay
C, cổ chai
Từ đồng âm:
Nghĩa khác xa nhau, không liên quan đến nhau
Ví dụ: tôi, tôi vôi
đại từ động từ
Có mối liên hệ nhất định về ngữ nghĩa
Từ nhiều nghĩa:
Ví dụ:
Cổ (a) bộ phận nối liền thân và
đầu
Danh từ của người hoặc động vật
Cổ (b) bộ phận nối liền cánh tay
Danh từ và bàn tay
Cổ (c) bộ phận nối liền giữa
Danh từ thân vàmiệng của đồ vật