Bài 11. Từ đồng âm

Chào mừng quý thầy cô

Kiểm tra mi?ng:
? Thế nào là từ trái nghĩa? Quan sát hình ảnh sau và đặt câu có sử dụng từ trái nghĩa? (7đ)
? Em hiểu thế nào là từ đồng âm? Ví dụ. (3đ)
Bài: 11
Tiết 43
Tiếng Việt:
TỪ ĐỒNG ÂM
I.Thế nào là từ đồng âm?
Ví dụ: SGK/ 135
Ghi nh? 1: SGK/135
II. Sử dụng từ đồng âm:
Ví dụ: SGK/ 135.
Ghi nh? 2: SGK/135
III. Luyện tập:
I.Thế nào là từ đồng âm?
Ví dụ1: Giải thích nghĩa của mỗi từ lồng trong các câu sau:
- Con ngựa đang đứng bỗng lồng lên.
- Tôi lồng chăn bông vào vỏ chăn.
- Mua được con chim, bạn tôi nhốt ngay vào lồng.
* HS thảo luận - nhóm đôi - 2ph.

+ lồng 1: có nghĩa là vùng lên, chạy loạn xạ
+ Lồng 2: có nghĩa là cho vào, luồn vào giữa hai mảnh vải
+ Lồng 3: có nghĩa là đồ dùng đan bằng tre, bằng sắt để nhốt chim.
Ví dụ2: Nghĩa của các từ lồng trên có liên quan gì với nhau không?
- Nghĩa các từ lồng: ngựa lồng, lồng chăn, lồng chim không có liên quan gì với nhau và nghĩa của chúng khác xa nhau.
? Qua phần tìm hiểu hai ví dụ trên, em hãy cho biết thế nào là từ đồng âm?
Ghi nhớ1:
Từ đồng âm là những từ giống nhau về âm thanh nhưng nghĩa khác xa nhau, không liên quan gì với nhau.
Thế nào là từ đồng âm?
Sử dụng từ đồng âm:
Ví dụ1: Nhờ đâu mà em phân biệt được nghĩa của các từ lồng trong ba câu trên?
- Con ngựa đang đứng bỗng lồng lên.
- Tôi lồng chăn bông vào vỏ chăn.
- Mua được con chim, bạn tôi nhốt ngay vào lồng.
-> là nhờ có ngữ cảnh (nhờ tổ hợp của từ trong câu và tình huống giao tiếp cụ thể).
Ví dụ 2: Câu " Đem cá về kho!" nếu tách khỏi ngữ cảnh có thể hiểu thành mấy nghĩa? Em hãy thêm vào câu này một vài từ để câu trở thành đơn nghĩa?
- Câu: đem cá về kho nếu tách khỏi ngữ cảnh ta thấy có hai nghĩa:
+ Kho với nghĩa chỉ hoạt động ( chế biến thức ăn).

+ Kho với nghĩa " cái kho" để chứa cá.
đem cá về nhập kho ( kho chỉ có thể hiểu là chỗ chứa).
Ví dụ 3: để tránh hiểu lầm do hiện tượng đồng âm gây ra, ta cần phải chú ý điều gì khi giao tiếp?
- Trong giao tiếp phải chú ý đến ngữ cảnh để tránh hiểu sai nghĩa của từ hoặc dùng từ với nghĩa nước đôi do hiện tượng đồng âm.
? Qua phần tìm hiểu ví dụ trên, em hãy cho biết khi sử dung từ đồng âm ta cần chú ý điều gì?
Ghi nhớ 2:
Trong giao tiếp phải chú ý đầy đủ đến ngữ cảnh để tránh hiểu sai nghĩa của từ hoặc dùng từ với nghĩa nước đôi do hiện tượng đồng âm.
III. Luyện tập:
1. Tìm từ đồng âm:
+ Thu: mùa thu, thu tiền
+ Cao: nhà cao, cao thấp.
+ Ba: số ba (bố)
+ Tranh: mái tranh, tranh vẽ
+ Sang: cao sang, sang nhượng.
+ Sức: sức lực, sức cạnh tranh.
+ Nhè: khóc nhè, lè nhè.
+Tuốt: máy tuốt lúa, tuốt luốt.
+ Môi: cái môi, môi giới
2. Tìm nghĩa khác nhau với "cổ":
a. Phần cơ thể nối đầu với thân mình (cổ họng, hưou cao cổ, cổ cò).
- Xưa, cũ, (nhà cổ, đồ cổ)
- Cổ (cô ấy)
b. Cổ đại: thời đại xa xưa nhất trong lịch sử.
- Coå ñoâng: ngöôøi coù coå phaàn trong moät coâng ty.
- Coå hoïc: nghieân cöùu vaên hoïc coå ñieån.
- Coå kính: laâu ñôøi.
- Coå phaàn: voán goùp vaøo moät toå chöùc kinh doanh.
3. Ñaët caâu vôùi moãi caëp töø ñoàng aâm:
* HS thaûo luaän – theo baøn – 3ph.
- Chuùng em ngoài quanh baøn ñeå baøn vieäc hoïc.
- Con saâu, laån saâu vaøo buïi raäm.
- Naêm nay, naêm baïn ñeàu gioûi.
4. Anh chaøng söû duïng töø ñoàng aâm:
Coø: con coø – coø nhaø
Vaïc: vaïc ñoàng – con vaïc.
* Đố vui:

a. Truøng truïc như con choù thui
Chín maét, chín muõi, chín ñuoâi, chín ñaàu. ( laø con gì?)
b. Hai caây cuøng coù moät teân
Caây xoøe maët nöôùc, caây treân chieán tröôøng
Caây naøy baûo veä queâ höông
Caây kia hoa nôû soi göông maët hoà. ( Laø caây gì?)
* Củng cố, luyện tập:
? Thế nào là từ đồng âm? (4đ)
? Quan sát hai tranh sau và đặt hai câu có sử dụng từ đồng âm? (6đ)
* Hướng dẫn HS tự học:
- Đối với bài học ở tiết này:
+ Học thuộc lòng ghi nhớ SGK/135.
+ Hoàn chỉnh bài tập VBT.
- Đối với bài học ở tiết tiếp theo: Kiểm tra
+ Ôn tập kĩ bài 1 -> 10
+ Chuẩn bị giấy.
+ Nắm định nghĩa.
+ Phân loại từ.
+ Phân biệt từ loại và các hiện tượng từ.