Bài 11. Phát sinh giao tử và thụ tinh

Sinh học 9
Tiết 11:
Phát sinh giao tử và
thụ tinh
I. Sự phát sinh giao tử:
1.Giống nhau:
- Các tế bào mầm đều thực hiện nguyên phân liên tiếp nhiều lần tạo ra noãn nguyên bào và tinh nguyên bào
- Noãn bào bậc 1 và tinh bào bậc 1 đều thực hiện giảm phân để tạo giao tử

2.Khác nhau
- Noãn bào bậc 1 qua giảm phân I cho thể cực thứ nhất (kích thước nhỏ) và noãn bào bậc 2 (kích thước lớn)
- Từ tinh bào bậc 1 qua giảm phân cho 4 tinh tử phát sinh thành tinh trùng
- Mỗi tinh bào bậc 2 qua giảm phân II cho 2 tinh tử, các tinh tử phát sinh thành tinh trùng
- Tinh bào bậc 1 qua giảm phân I cho 2 tinh bào bậc 2
- Noãn bào bậc 2 qua giảm phân II cho thể cực thứ 2 (kích thước nhỏ) và 1 tế bào trứng (kích thước lớn)
- Kết quả: Mỗi noãn bào bậc 1 qua giảm phân cho 3 thể cực và 1 tế bào trứng
II.Thụ tinh:

Khái niệm:
Thụ tinh là sự kết hợp ngẫu nhiên giữa 1 giao tử đực và 1 giao tử cái
Bản chất:
Sự thụ tinh là sự kết hợp của 2 bộ nhân đơn bội tạo ra bộ nhân lưỡng bội ở hợp tử
III. Ý nghĩa của giảm phân và thụ tinh:

* Về mặt di truyền:
Sự phối hợp các quá trình nguyên phân, giảm phân và thụ tinh đã đảm bảo duy trì ổn định bộ NST đặc trưng của những loài sinh sản hữu tính qua các thế hệ cơ thể
* Về mặt biến dị:
Tạo ra nguồn biến dị tổ hợp phong phú phục vụ cho công tác chọn giống
Kết luận:
Qua giảm phân, ở động vật, mỗi tinh bào bậc 1 cho ra 4 tinh trùng, còn mỗi noãn bào bậc 1 chỉ cho ra 1 trứng.
Thụ tinh là sự tổ hợp ngẫu nhiên giữa một giao tử đực với một giao tử cái, về bản chất là sự kết hợp của 2 bộ nhân đơn bội (n NST) tạo ra bộ nhân lưỡng bội (2n NST) ở hợp tử.
Sự phối hợp các quá trình nguyên phân, giảm phân và thụ tinh đã duy trì ổn đinh bộ NST đặc trưng của các loài sinh sản hữu tính qua các thế hệ cơ thể. Đồng thời còn tạo ra nguồn biến dị tổ hợp phong phú cho chọn giống và tiến hoá.
Hướng dẫn về nhà:

- Học bài, trả lời câu hỏi SGK
- Đọc trước bài 12
- Đọc phần “Em có biết”
Hướng dẫn bài tập 5 SGK:
+ Các tổ hợp NST trong các giao tử : AB, Ab, aB, ab
+ Trong các hơp tử: AABB, AABb, AaBB, AAbb, AaBb, Aabb, aaBB, aaBb, aabb

Sơ đồ phát sinh giao tử và thụ tinh ở động vật
Sự tạo noãn
Sự tạo tinh
Noãn nguyên bào
Noãn bào bậc 1
Thể cực thứ nhất
Thể cực thứ hai
Tinh nguyên bào
Tinh bào bậc 1
Tinh bào bậc 2
Tinh trùng
Trứng
Noãn bào bậc 2
Tinh trùng
Thụ tinh
Hợp tử
Trứng
Nguyên phân
Giảm
phân 2
Giảm phân 1
2n
2n
2n
2n
2n
2n
2n
2n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
2n
Tế bào mầm
Tế bào mầm
n
n