Bài 11. Phát sinh giao tử và thụ tinh

TRƯỜNG THCS ĐINH TIÊN HOÀNG
Sinh học 9
1. Giao tử là gì?
Giao tử là những tế bào sinh dục đơn bội (n) được tạo ra từ sự giảm phân của tế bào sinh giao tử và có khả năng tham gia thụ tinh để tạo ra hợp tử.
BàI 11: Phát sinh giao tử và thụ tinh
I. Sự phát sinh giao tử:
2. Sự phát sinh giao tử ở động vật
BàI 11: Phát sinh giao tử và thụ tinh
I. Sự phát sinh giao tử:
- Trình bày quá trình:
+ Phát sinh giao tử cái (sự tạo noãn).
- Phát sinh giao tử đực (sự tạo tinh)
Sơ đồ phát sinh giao tử và thụ tinh ở động vật
Sự tạo noãn
Sự tạo tinh
Noãn nguyên bào
Noãn bào bậc 1
Thể cực thứ nhất
Thể cực thứ hai
Tinh nguyên bào
Tinh bào bậc 1
Tinh bào bậc 2
Tinh trùng
Noãn bào bậc 2
Tinh trùng
Trứng
Nguyên phân
Giảm
phân 2
Giảm phân 1
2n
2n
2n
2n
2n
2n
2n
2n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
Tế bào mầm
Tế bào mầm
n
n
Thảo luận nhóm: Nêu điểm giống và khác nhau giữa sự phát sinh giao tử đực và sự phát sinh giao tử cái.
I. Sự phát sinh giao tử:
a.Giống nhau:
- Các tế bào mầm đều thực hiện nguyên phân liên tiếp nhiều lần tạo ra noãn nguyên bào và tinh nguyên bào.
- Noãn bào bậc 1 và tinh bào bậc 1 đều thực hiện giảm phân để tạo giao tử.

Bài 11: Phát sinh giao tử và thụ tinh
2. Sự phát sinh giao tử ở động vật
b. Khác nhau
- Noãn bào bậc 1 qua giảm phân I cho thể cực thứ nhất (kích thước nhỏ) và noãn bào bậc 2 (kích thước lớn).
- Kết quả: Từ tinh bào bậc 1 qua giảm phân cho 4 tinh tử phát triển thành 4 tinh trùng.
- Mỗi tinh bào bậc 2 qua giảm phân II cho 2 tinh tử, các tinh tử phát sinh thành tinh trùng.
- Tinh bào bậc 1 qua giảm phân I cho 2 tinh bào bậc 2.
- Noãn bào bậc 2 qua giảm phân II cho thể cực thứ 2 (kích thước nhỏ) và 1 tế bào trứng (kích thước lớn).
- Kết quả: Mỗi noãn bào bậc 1 qua giảm phân cho 3 thể cực và 1 tế bào trứng.
Bài 11: Phát sinh giao tử và thụ tinh
I. Sự phát sinh giao tử:
* Tóm lại: Qua giảm phân, ở động vật, mỗi tinh bào bậc 1 cho ra 4 tinh trùng, còn mỗi noãn bào bậc 1 chỉ cho ra 1 trứng.







? Thụ tinh là gì? Bản chất của thụ tinh là gì.
? Tại sao sự kết hợp ngẫu nhiên giữa giao tử đực và giao tử cái lại tạo được các hợp tử chứa các tổ hợp NST khác nhau về nguồn gốc.
n
n
Tinh trùng
Trứng
Thụ tinh
Hợp tử
2n
Bài 11: Phát sinh giao tử và thụ tinh
II.Thụ tinh:
II.Thụ tinh:

Khái niệm:
Thụ tinh là sự kết hợp ngẫu nhiên giữa 1 giao tử đực và 1 giao tử cái.
Bản chất:
Sự thụ tinh là sự kết hợp của 2 bộ nhân đơn bội (n NST) tạo ra bộ nhân lưỡng bội (2n NST) ở hợp tử.
Bài 11: Phát sinh giao tử và thụ tinh

III. ý nghĩa của giảm phân và thụ tinh:

* Về mặt di truyền:
Sự phối hợp các quá trình nguyên phân, giảm phân và thụ tinh đã đảm bảo duy trì ổn định bộ NST đặc trưng của những loài sinh sản hữu tính qua các thế hệ cơ thể.
* Về mặt biến dị:
Tạo ra nguồn biến dị tổ hợp phong phú phục vụ cho công tác chọn giống và tiến hoá.
Bài 11: Phát sinh giao tử và thụ tinh
Kết luận:
Thụ tinh là sự tổ hợp ngẫu nhiên giữa một giao tử đực với một giao tử cái, về bản chất là sự kết hợp của 2 bộ nhân đơn bội (n NST) tạo ra bộ nhân lưỡng bội (2n NST) ở hợp tử.
Qua giảm phân, ở động vật, mỗi tinh bào bậc 1 cho ra 4 tinh trùng, còn mỗi noãn bào bậc 1 chỉ cho ra 1 trứng.
Sự phối hợp các quá trình nguyên phân, giảm phân và thụ tinh đã duy trì ổn đinh bộ NST đặc trưng của các loài sinh sản hữu tính qua các thế hệ cơ thể. Đồng thời còn tạo ra nguồn biến dị tổ hợp phong phú cho chọn giống và tiến hoá.
Bài tập
Bài 1: Một tế bào sinh tinh qua giảm phân cho 4 tinh trùng, 1 tế bào sinh trứng qua giảm phân cho một trứng và 3 thể cực tính số giao tử tạo thành trong các trường hợp sau.
a) 4 tế bào sinh tinh qua giảm phân
b) 4 tế bào sinh trứng qua giảm phân




Đáp án:
a) 16 tinh trùng
b) 4 trứng
Hướng dẫn về nhà:

- Học bài, trả lời câu hỏi SGK
- Đọc trước bài 12
- Đọc phần "Em có biết"
Huướng dẫn bài tập 5 /SGK -
+ Các tổ hợp NST trong các giao tử : AB, Ab, aB, ab
+ Trong các hơp tử: AABB, AABb, AaBB, AAbb, AaBb, Aabb, aaBB, aaBb, aabb
Tế bào mẹ tiểu bào tử
(lưỡng bội, 2n NST)
Giảm phân
Tiểu bào tử
(n NST)
Tế bào mẹ của đại bào tử
(lưỡng bội, 2n NST)
Giảm phân
3 đại bào tử bị thoái hóa
3 lần nguyên phân
2 nhân cực
2 trợ bào
Trứng (giao tử cái)
Túi phôi
3 tế bào đối cực
Hạt phấn
Nhân ống phấn
Nhân sinh sản
Một lần nguyên phân cho 2 nhân đơn bội
Sự hình thành giao tử đực
Sự hình thành giao tử cái
Cảm ơn các thầy cô đã đến dự!