Bài 11. Các yếu tố tự sự, miêu tả trong văn bản biểu cảm

Hân Hạnh Chào Đón
Quý Thầy Cô
GV giảng dạy : Hà Thị An Khương
Chào mừng quý Thầy cô đến dự tiết dạy
Ngữ văn 8 - Lớp 8A1

KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Để tạo ý cho bài văn biểu cảm, khơi nguồn cho mạch cảm xúc nảy sinh, người viết cần làm gì?
1. Để tạo ý cho bài văn biểu cảm, khơi nguồn cho mạch cảm xúc nảy sinh, người viết hồi tưởng kỉ niệm quá khứ, suy nghĩ về hiện tại,mơ ước tới tương lai, tưởng tượng những tình huống gợi cảm, hoặc vừa quan sát vừa suy ngẫm, vừa thể hiện cảm xúc.
2. Yêu cầu của một bài văn biểu cảm đối với người viết phải như thế nào?
2. Yêu cầu của một bài văn biểu cảm đối với người viết phải chân thật và sự việc nêu ra phải có trong kinh nghiệm. Được như thế bài văn mới làm cho người đọc tin và đồng cảm.
CÁC YẾU TỐ
Bài 11 tiết 44- tuần 11
TỰ SỰ,
MIÊU TẢ
TRONG VĂN BIỂU CẢM
I.TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN BIỂU CẢM
1. Bài tập 1:
BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ
Tháng tám, thu cao, gió thét già,
Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta.
Tranh bay sang sông rãi khắp bờ,
Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa
Mái thấp quay lộn vào nương sa.

Đoạn 1
Tự sự
Miêu tả:
có vai trò
tạo bối
cảnh chung
Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức,
Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật,
Cắp tranh đi tuốt vào luỹ tre
Môi khô miệng cháy gào chẳng được,
Quay về chống gậy, lòng ấm ức!
BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ
Đoạn 2
Tự sự kết
Hợp với
Biểu cảm
-Uất ức vì già yếu
Giây lát, gió lặng, mây tối mực,
Trời thu mịt mịt đêm đen đặc.
Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt,
Con nằm xấu nết đạp lót nát
Đầu giường nhà dột chẳng chừa đâu
Dày hạt mưa,mưa mưa chẳng dứt.
Từ trải cơn loạn ít ngủ ghê
Đêm dài ướt át sao cho trót?
BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ
Đoạn 3
Tự sự,
miêu tả
Biểu cảm:
Cam phận
Ước được nhà rộng muôn ngàn gian,
Che khắp thiên hạ kẻ sĩ đều hân hoan,
Gió mưa chẳng núng, vững vàng như thạch bàn!
Than ôi! Bao giờ nhà ấy sừng sững dựng trước mắt,
Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được
Quay về chống gậy lòng ấm ức

BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ
Đoạn 4
Thuần tuý biểu cảm:
Tình cảm cao thượng,
vị tha vươn lên sáng ngời
I.TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN BIỂU CẢM
1. Bài tập 1:
Đoạn 1:Tự sự (2 câu đầu) miêu tả (3 câu sau): Bối cảnh chung
Đoạn 2:Tự sự + biểu: Uất ức vì già yếu
Đoạn 3:Tự sự, miêu tả (câu 11 câu 16) và biểu cảm (Câu 17câu 18): Đau xót nhục nhằn.
Đoạn 4:Biểu cảm trực tiếp: tình cảm cao thượng vị tha
Những ngón chân của bố khum khum, lúc nào cũng như bám vào đất để khỏi trơn ngã. Người ta nói “đấy là bàn chân vất vả”. Gan bàn chân bao giờ cũng xám xịt và lỗ rỗ, bao giờ cũng khuyết một miếng, không đầy đặn như gan bàn chân người khác. Mu bàn chân chân móc trắng, bong da từng bãi, lại có nốt lấm tấm . Đêm nào bố cũng ngâm nước nóng hoà muối, gãi lấy gãi để rồi xỏ vào đôi guốt mộc. Khi ngủ bố rên vì đau mình, nhưng cũng rên vì nhức chân. Rượu tê thấp không tài nào xo bóp khỏi.
Bố đi chân đất. bố đi ngang dọc đông tây đâu đâu con không hiểu. Con chỉ thấy ngày nào bố cũng ngâm chân xuống nước, xuống bùn để câu quăng. bố tất bật đi từ khi sương còn đẫm ngọn cây. Khi bố về cũng là lúc cây cỏ đẫm sương đêm. Cái thúng câu bao lần chà đi xát lại bằng sắn thuyền. Cái ống câu nhẫn mòn, cái cần câu bóng đầu tay cầm … con chỉ biết cái hòm đồ nghề cắt tóc sực mùi dầu máy tra tông đơ, cái ghế xếp bao lần thay vải, nó theo bố đi xa lắm.
Bố ơi! Bố chữa làm sao được lành lặn bàn chân ấy: đôi bàn chân dầm sương dãi nắng đã thành bệnh.
(Duy Khán, tuổi thơ im lặng)
CÁC YẾU TỐ
Bài 11 tiết 44- tuần 11
TỰ SỰ,
MIÊU TẢ
TRONG VĂN BIỂU CẢM
a) Miêu tả: bàn chân bố, kể chuyện: bố ngâm chân nước muối: Cảm xúc thương bố.
b) Nếu không có yếu tố miêu tả, tự sự thì yếu tố biểu cảm không bộc lộ được
I. TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN BIỂU CẢM
Bài tập 1.
Bài tập 2.
BT2:
a) Hãy chỉ ra các yếu tố miêu tả và sự sự trong đoạn văn bản tuổi thơ im lặng của nhà văn Duy Khán?
- Nếu không có yếu tố tự sự và miêu tả thì yếu tố biểu cảm có thể bộc lộ được hay không?
CÁC YẾU TỐ
Bài 11 tiết 44- tuần 11
TỰ SỰ,
MIÊU TẢ
TRONG VĂN BIỂU CẢM
CÁC YẾU TỐ
Bài 11 tiết 44- tuần 11
TỰ SỰ,
MIÊU TẢ
TRONG VĂN BIỂU CẢM
I. TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN BIỂU CẢM
Bài tập 1.
Bài tập 2.
b) Đoạn văn miêu tả, tự sự trong niềm hồi tưởng. Hãy cho biết tình cảm đã chi phối tự sự và miêu tả như thế nào?
b)Tự sự và miêu tả góp phần khêu gợi cảm xúc, gửi gắm cảm xúc, không có hai yếu tố này, yếu tố biểu cảm không thể hiện được.
-Miêu tả và tự sự chỉ nhằm khêu gợi cảm xúc chứ không nhằm mục đích kể chuyện, miêu tả sự việc.
a)
I.TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN BIỂU CẢM
II. LUYỆN TẬP :
Bài tập 1: kể lại nội dung bài bài ca nhà tranh bị gió thu phá của Đỗ Phủ bằng bài văn xuôi biểu cảm.
Bài tập 2:
- Tự sự : Chuyện đổi tóc rối lấy kẹo mầm ngày trước.
Miêu tả: Cảnh chảy tóc…
Biểu cảm: Lòng nhớ thương mẹ khôn xiết.
Bài tập 1:
HƯỚNG DÃN HỌC TẬP VÀ SOẠN BÀI Ở NHÀ
Học thuộc ghi nhớ và làm bài tập 2 còn lại.
Chuẩn bị bài: Cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học (tuần 13)


3. Chuẩn bị bài mới:
Đọc trước ở nhà bài văn “Cảm nghĩ về một bài ca dao” và trả lời câu hỏi:
* Cho biết Bài văn viết về bài ca dao nào? Hãy đọc liền mạch bài ca dao đó.
GV giảng dạy : Hà Thị An Khương
Chào mừng quý Thầy cô đến dự tiết dạy
Ngữ văn 8 - Lớp 8A1