Bài 11. Các yếu tố tự sự, miêu tả trong văn bản biểu cảm

Chia sẻ bởi Đồng Thị Minh Thu | Ngày 28/04/2019 | 28

Chia sẻ tài liệu: Bài 11. Các yếu tố tự sự, miêu tả trong văn bản biểu cảm thuộc Ngữ văn 7

Nội dung tài liệu:

NGƯỜI THỰC HIỆN: ĐỒNG THỊ MINH THU
Kiểm tra bài cũ:
H/ Trong chương trình Ngữ Văn lớp 6, lớp 7 các em đã được học các thể loại văn bản nào?
- Văn miêu tả là loại văn nhằm giúp người đọc hình dung ra được những đặc điểm, tính chất nổi bật của một sự vật, sự việc con người, phong cảnh,... làm cho những cái đó như hiện lên trước mắt người đọc.
- Tự sự là phương thức kể lại một chuỗi sự việc, sự việc này dẫn đến sự việc kia cuối cùng tạo thành một kết thúc. Tự sự giúp người ta giải thích sự việc, tìm hiểu con người, nêu vấn đề bày tỏ thái độ khen – chê.
- Biểu cảm là văn bản viết ra nhằm biểu đạt tình cảm, cảm xúc, sự đánh giá của con người đối với thế giới xung quanh và khêu gợi lòng đồng cảm nơi người đọc.
TIẾT 44 – TẬP LÀM VĂN
Tiết 44
CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ, MIÊU TẢ
TRONG VĂN BẢN BIỂU CẢM.
Tự sự và miêu tả trong văn bản biểu cảm:

1. Bài ca nhà tranh bị gió thu phá:
Tháng tám, thu cao, gió thét già
Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta
Tranh bay sang sông rải khắp bờ
Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa
Mảnh thấp quay lộn vào mương sa.
Dịch thơ: Bài ca nhà tranh bị gió thu phá. (Khương Hữu Dụng dịch)
Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức,
Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật,
Cắp tranh đi tuốt vào lũy tre
Môi khô miệng cháy gào chẳng được,
Quay về chống gậy lòng ấm ức!

Giây lát, gió lặng, mây tối mực
Trời thu mịt mịt đêm đen đặc.
Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt,
Con nằm xấu nết đạp lót nát
Đầu giường, nhà dột chẳng chừa đâu
Dày hạt mưa, mưa, mưa chẳng dứt
Từ trải cơn loạn ít ngủ nghê
Đêm dài ướt át sao cho trót ?

Ước được nhà rộng muôn ngàn gian
Che khắp thiên hạ, kẻ sĩ nghèo đều hân hoan,
Gió mưa chẳng núng, vững vàng như thạch bàn
Than ôi! Bao giờ nhà ấy sừng sững dựng trước mắt,
Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được!

+Tự sự: 2 câu đầu
Tự sự kết hợp với biểu cảm.
6 câu trên: Tự sự, miêu tả
Biểu cảm trực tiếp, thể hiện tình cảm cao thượng, vị tha, sẵn sàng xả thân vì người khác.
+ Miêu tả: 3 câu sau.
 Có vai trò tạo bối cảnh chung.
2 câu sau: biểu cảm - Sự cam chịu thân phận nghèo khổ.
- Đoạn 1: +2 câu đầu: Tự sự:
+3 câu sau: Miêu tả:
 Có vai trò tạo bối cảnh chung.
- Đoạn 2: Tự sự kết hợp với biểu cảm.
- Đoạn 3: + 6 câu trên: Tự sự, miêu tả
+ 2 câu sau: biểu cảm
=> Sự cam chịu thân phận nghèo khổ.
- Đoạn 4: Biểu cảm trực tiếp, thể hiện tình cảm cao thượng, vị tha, sẵn sàng xả thân vì người khác.
Tiết 44
CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ, MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN BIỂU CẢM.
Tự sự và miêu tả trong văn bản biểu cảm:
1. Bài ca nhà tranh bị gió thu phá:
=> Các yếu tố tự sự và miêu tả có vai trò là phương tiện để tác giả bộc lộ cảm xúc và khát vọng.

CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ, MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN BIỂU CẢM.

I. Tự sự và miêu tả trong văn bản biểu cảm:
1. Bài ca nhà tranh bị gió thu phá:
2- Đoạn văn của Duy Khán:



Những ngón chân của bố khum khum, lúc nào cũng như bám vào đất để khỏi trơn ngã. Người ta nói “đấy là bàn chân vất vả”. Gan bàn chân bao giờ cũng xám xịt và lỗ rỗ, bao giờ cũng khuyết một miếng, không đầy đặn như gan bàn chân người khác. Mu bàn chân mốc trắng, bong ra từng bãi, lại có nốt lấm tấm. Đêm nào bố cũng ngâm nước nóng hoà muối, gãi lấy gãi để rồi xỏ vào đôi guốc mộc. Khi ngủ bố rên, rên vì đau mình, nhưng cũng rên vì nhức chân, rượu tê thấp không tài nào xoa bóp khỏi.
Bố đi chân đất. Bố đi ngang dọc đông tây đâu đâu con không hiểu. Con chỉ thấy ngày nào bố cũng ngâm chân xuống nước, xuống bùn để câu quăng. Bố tất bật đi từ khi sương còn đẫm ngọn cây ngọn cỏ. Khi bố về cũng là lúc cây cỏ đẫm sương đêm. Cái thúng câu bao lần chà đi xát lại bằng sắn thuyền. Cái ống câu nhẵn mòn, cái cần câu bóng dấu tay cầm…Con chỉ biết cái hòm đồ nghề cắt tóc sực mùi dầu máy tra tông-đơ, cái ghế xếp bao lần thay vải, nó theo bố đi xa lắm.
Bố ơi! Bố chữa làm sao được lành lặn đôi bàn chân ấy: đôi bàn chân dầm sương dãi nắng đã thành bệnh.

Những ngón chân của bố khum khum, lúc nào cũng như bám vào đất để khỏi trơn ngã. Người ta nói “đấy là bàn chân vất vả”. Gan bàn chân bao giờ cũng xám xịt và lỗ rỗ, bao giờ cũng khuyết một miếng, không đầy đặn như gan bàn chân người khác. Mu bàn chân mốc trắng, bong ra từng bãi, lại có nốt lấm tấm. Đêm nào bố cũng ngâm nước nóng hoà muối, gãi lấy gãi để rồi xỏ vào đôi guốc mộc. Khi ngủ bố rên, rên vì đau mình, nhưng cũng rên vì nhức chân, rượu tê thấp không tài nào xoa bóp khỏi.
Bố đi chân đất. Bố đi ngang dọc đông tây đâu đâu con không hiểu. Con chỉ thấy ngày nào bố cũng ngâm chân xuống nước, xuống bùn để câu quăng. Bố tất bật đi từ khi sương còn đẫm ngọn cây ngọn cỏ. Khi bố về cũng là lúc cây cỏ đẫm sương đêm. Cái thúng câu bao lần chà đi xát lại bằng sắn thuyền. Cái ống câu nhẵn mòn, cái cần câu bóng dấu tay cầm…Con chỉ biết cái hòm đồ nghề cắt tóc sực mùi dầu máy tra tông-đơ, cái ghế xếp bao lần thay vải, nó theo bố đi xa lắm.
Bố ơi! Bố chữa làm sao được lành lặn đôi bàn chân ấy: đôi bàn chân dầm sương dãi nắng đã thành bệnh.


CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ, MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN BIỂU CẢM.

I. Tự sự và miêu tả trong văn bản biểu cảm:
1. Bài ca nhà tranh bị gió thu phá:
2- Đoạn văn của Duy Khán:



- Tự sự: Bố ngâm chân nước muối, bố đi sớm về khuya.
- Miêu tả: Bàn chân bố
- Biểu cảm: Thương cuộc đời vất vả, lam lũ của bố
Những ngón chân của bố khum khum, lúc nào cũng như bám vào đất để khỏi trơn ngã. Người ta nói “đấy là bàn chân vất vả”. Gan bàn chân bao giờ cũng xám xịt và lỗ rỗ, bao giờ cũng khuyết một miếng, không đầy đặn như gan bàn chân người khác. Mu bàn chân mốc trắng, bong ra từng bãi, lại có nốt lấm tấm. Đêm nào bố cũng ngâm nước nóng hoà muối, gãi lấy gãi để rồi xỏ vào đôi guốc mộc. Khi ngủ bố rên, rên vì đau mình, nhưng cũng rên vì nhức chân, rượu tê thấp không tài nào xoa bóp khỏi.
Bố đi chân đất. Bố đi ngang dọc đông tây đâu đâu con không hiểu. Con chỉ thấy ngày nào bố cũng ngâm chân xuống nước, xuống bùn để câu quăng. Bố tất bật đi từ khi sương còn đẫm ngọn cây ngọn cỏ. Khi bố về cũng là lúc cây cỏ đẫm sương đêm. Cái thúng câu bao lần chà đi xát lại bằng sắn thuyền. Cái ống câu nhẵn mòn, cái cần câu bóng dấu tay cầm…Con chỉ biết cái hòm đồ nghề cắt tóc sực mùi dầu máy tra tông-đơ, cái ghế xếp bao lần thay vải, nó theo bố đi xa lắm.
Bố ơi! Bố chữa làm sao được lành lặn đôi bàn chân ấy: đôi bàn chân dầm sương dãi nắng đã thành bệnh.


CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ, MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN BIỂU CẢM.

I. Tự sự và miêu tả trong văn bản biểu cảm:
1. Bài ca nhà tranh bị gió thu phá:
2- Đoạn văn của Duy Khán:



- Tự sự: Bố ngâm chân nước muối, bố đi sớm về khuya.
- Miêu tả: Bàn chân bố
- Biểu cảm: Thương cuộc đời vất vả, lam lũ của bố
-> Niềm hồi tưởng đã chi phối việc miêu tả và tự sự. Miêu tả trong hồi tưởng, không phải miêu tả trực tiếp, góp phần khêu gợi cảm xúc cho người đọc.
=> Miêu tả và tự sự góp phần làm tăng thêm giá trị biểu cảm cho đoạn văn.
*Ghi nhớ: sgk (138 )
II- Luyện tập:

CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ, MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN BIỂU CẢM.

I. Tự sự và miêu tả trong văn bản biểu cảm:
1. Bài ca nhà tranh bị gió thu phá:
2- Đoạn văn của Duy Khán:



II- Luyện tập:
Bài 1: Kể lại nội dung bài Bài ca nhà tranh bị gió thu phá của Đỗ Phủ bằng bài văn xuôi biểu cảm.
Bài 2: Dựa vào bài “Kẹo Mầm” viết lại thành một bài văn biểu cảm
- Tả cảnh gió thu, tai hoạ.
- Kể diễn biến nhà bị tốc mái.
- Kể hành động những đứa trẻ.
- Tả cảnh nhà trong đêm mưa.
- Kể ước mơ của tác giả.
+ Tự sự: Chuyện đổi tóc rối lấy kẹo mầm ngày trước.
+ Miêu tả: Cảnh chải tóc của mẹ ngày xưa, hình ảnh người mẹ.
+ Biểu cảm: Lòng nhớ mẹ khôn xiết.
CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ, MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN BIỂU CẢM.

II. Luyện tập.
Bài 1: Kể lại nội dung bài Bài ca nhà tranh bị gió thu phá của Đỗ Phủ bằng bài văn xuôi biểu cảm.
Trả lời: Vào chiều tối, một cơn gió thu thổi mạnh cuộn mất ba lớp tranh trên mái nhà của Đỗ Phủ.
Những mảnh tranh bay tung toé khắp nơi, mảnh thì treo trên ngọn cây xa, mảnh thì bay lộn vào mương sa. Thấy vậy, trẻ con xô đến cướp giật lấy tranh mang vào sau luỹ tre. Mặc cho nhà thơ kêu gào rát cổ, ông đành quay về, trong lòng đầy ấm ức, nhưng cũng lại thông cảm với bọn trẻ, chúng quá nghèo nên mới như thế.
Trận gió lặng yên thì đêm buông xuống tối như mực, một đêm đen dày đặc, mưa rả rích, nỗi buồn mênh mang. Nhà thơ nằm xuống đắp cái mền vải cũ nát nên lạnh như cắt. Đã thế lũ con còn đạp nát cái lót. Đầu giường thì bị giột, mưa nặng hạt đều đều không dứt. Nhà thơ không sao ngủ được vì mưa lạnh và lâu nay lại còn mất ngủ vì suy nghĩ sau cơn loạn li.
Lúc này nhà thơ ước muốn có mái nhà rộng muôn ngàn gian để cho kẻ sĩ khắp thiên hạ có chỗ nương thân, chẳng sợ gì gió mưa nữa.
CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ, MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN BIỂU CẢM.

II. Luyện tập.
Bài 1: Kể lại nội dung bài Bài ca nhà tranh bị gió thu phá của Đỗ Phủ bằng bài văn xuôi biểu cảm.
Bài 2: Dựa vào bài “Kẹo Mầm” viết lại thành một bài văn biểu cảm.

*MT: Cảnh người mẹ và người chị gỡ tóc rối bằng cái lược gỗ vàng, hình ảnh gánh hàng rong của bà đổi kẹo, những que kẹo mầm ngọt lịm.
*TS: Kể lại mẹ và chị hay chải đầu và gỡ tóc rối rắt lên mái hiên nhà, chuyện đổi kẹo, chuyện khi mẹ mất, chị đi lấy chồng. Tưởng tượng khi mẹ nghe thấy tiếng rao đổi kẹo.
*Biểu cảm: Từ que kẹo mầm gợi trong lòng tác giả những cảm xúc bồi hồi, xót thương về người mẹ, những kỉ niệm sẽ theo đứa con đi suốt cuộc đời.
- Về nhà các em học ghi nhớ trong sách giáo khoa, hoàn thành các bài tập vào vở.
- Tham khảo các đề trong SGK, chuẩn bị viết bài số 3 văn biểu cảm.

* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...

Người chia sẻ: Đồng Thị Minh Thu
Dung lượng: | Lượt tài: 0
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)