Bài 11. Bài ca nhà tranh bị gió thu phá (Mao ốc vị thu phong sở phá ca)

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ HỘI GIẢNG !
MÔN NGỮ VĂN
LỚP 7/4
Thứ Tư ngày 28 tháng 10 năm 2009
GV :Nguyễn Thị Mỹ Nhân
KIỂM TRA BÀI CŨ
2. Hồi hương ngẫu thư (Hạ Tri Chương) và Tĩnh dạ tứ (Lí Bạch) giống nhau ở điểm nào sau đây”:
A. Hai tác giả đều bằng tuổi nhau và đều xa quê.
B. Hai bài thơ đều thể hiện tình yêu quê hương tha thiết.
C. Hai bài thơ đều được làm khi các nhà thơ đã cao tuổi.
D. Hai bài thơ đều nói đến ánh trăng.
1.Đọc thuộc lòng phần phiên âm và dịch thơ bài Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (Lí Bạch).Cho biết tình cảm được thể hiện trong bài thơ là gì ?
Bài 11:Tiết 41
BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ
(Mao ốc vị thu phong sở phá ca - Đỗ Phủ)
Tiết 41:BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ
(Khương Hữu Dụng dịch)
I/Tác giả-tác phẩm:
Đỗ Phủ (712-770)
Nhà kỉ niệm Đỗ Phủ ở quê hương
Nhà bia kỉ niệm Đỗ Phủ
I/ Tác giả- tác phẩm
1/Tác giả:
2/ Tác phẩm
Tiết 41:BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ
(Khương Hữu Dụng dịch)
II/ Tìm hiểu văn bản:
1/ Đọc:
Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
Tháng tám ,thu cao, gió thét già
Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta.
Tranh bay sang sông rải khắp bờ,
Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa,
Mảnh thấp quay lộn vào mương sa.

Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức,
Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật,
Cắp tranh đi tuốt vào luỹ tre
Môi khô miệng cháy gào chẳng được,
Quay về chống gậy lòng ấm ức !
Giây lát ,gió lặng, mây tối mực,
Trời thu mịt mịt đêm đen đặc.
Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt,
Con nằm xấu nết đạp lót nát
Đầu giường nhà dột chẳng chừa đâu
Dày hạt mưa,mưa,mưa chẳng dứt.
Từ trải cơn loạn ít ngủ nghê
Đêm dài ướt át sao cho trót ?

Ước được nhà rộng muôn ngàn gian,
Che khắp thiên hạ kẻ sĩ nghèo đều hân hoan,
Gió mưa chẳng núng ,vững vàng như thạch bàn !
Than ôi! Bao giờ nhà ấy dựng trước mắt,
Riêng lều ta nát ,chịu chết rét cũng được !
II/ Tìm hiểu văn bản:
1/ Đọc
2/Tìm hiểu bố cục.
Thể thơ cổ thể.

Tháng tám, thu cao, gió thét già,
Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta.
Tranh bay sang sông rải khắp bờ,
Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa,
Mảnh thấp quay lộn vào mương sa.

Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức,
Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật,
Cắp tranh đi tuốt vào luỹ tre
Môi khô miệng cháy gào chẳng được,
Quay về chống gậy lòng ấm ức !

Giây lát, gió lặng ,mây tối mực,
Trời thu mịt mịt đêm đen đặc.
Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt,
Con nằm xấu nết đạp lót nát
Đầu giường nhà dột chẳng chừa đâu
Dày hạt mưa ,mưa ,mưa chẳng dứt.
Từ trải cơn loạn ít ngủ nghê
Đêm dài ướt át sao cho trót ?

Ước được nhà rộng muôn ngàn gian,
Che khắp thiên hạ kẻ sĩ nghèo đều hân hoan,
Gió mưa chẳng núng ,vững vàng như thạch bàn !
Than ôi ! Bao giờ nhà ấy sừng sững dựng trước mắt,
Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được !
Bài ca nhà tranh bị gió thu phá

Khổ 1: Tả cảnh gió thu cuốn mất các lớp tranh nhà Đỗ Phủ
Khổ 2: Kể việc trẻ con cướp giật những tấm tranh.
Khổ 3: Tả nỗi khổ của gia đình trong đêm mưa.
Khổ 4
Phần1:Những nỗi khổ của nhà thơ và gia đình
Phần 2: Ước mơ cao cả của nhà thơ
II/ Tìm hiểu văn bản:
1/Đọc: Thể thơ cổ thể
2/Tìm hiểu bố cục:
Hai phần:
+Phần 1: Những nỗi khổ của nhà thơ và gia đình trong hoạn nạn.(3 khổ thơ đầu)
+Phần 2: Ước mơ cao cả của nhà thơ( khổ 4)
 không khuôn khổ, gò bó theo thể thơ hiện thời, phù hợp nội dung diễn đạt.
II/ Tìm hiểu văn bản:
1/Đọc :
2/Tìm hiểu bố cục:
3Phân tích:
 Nỗi khổ của nhà thơ và gia đình trong hoạn nạn.
a/: Cảnh gió thu cuốn mất các lớp tranh nhà Đỗ Phủ.
Tháng tám, thu cao, gió thét già
Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta.
Tranh bay sang sông rải khắp bờ,
Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa,
Mảnh thấp quay lộn vào mương sa.
II/ Tìm hiểu văn bản:
1/ Đọc.
2/Tìm hiểu bố cục:
3/Phân tích:
Nỗi khổ của nhà thơ và gia đình trong hoạn nạn.
a/ Cảnh gió thu cuốn mất các lớp tranh nhà Đỗ Phủ
Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức,
Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật,
Cắp tranh đi tuốt vào luỹ tre
Môi khô miệng cháy gào chẳng được,
Quay về chống gậy lòng ấm ức !
b/Cảnh cướp giật khi nhà bị gió thu phá.
II/ Tìm hiểu văn bản:
1/ Đọc.
2/Tìm hiểu bố cục:
3/Phân tích:
 Nỗi khổ của nhà thơ và gia đình trong hoạn nạn.
b/Cảnh cướp giật khi nhà bị gió thu phá.
c/Nỗi khổ của gia đình Đỗ Phủ trong đêm mưa
a/Cảnh gió thu cuốn mất các lớp tranh nhà Đỗ Phủ.
Giây lát, gió lặng, mây tối mực,
Trời thu mịt mịt đêm đen đặc.
Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt,
Con nằm xấu nết đạp lót nát
Đầu giường nhà dột chẳng chừa đâu
Dày hạt mưa, mưa, mưa chẳng dứt.
Từ trải cơn loạn ít ngủ nghê
Đêm dài ướt át sao cho trót ?
II/ Tìm hiểu văn bản:
1/ Đọc.
2/Tìm hiểu bố cục:
3/Phân tích:
 Nỗi khổ của nhà thơ và gia đình trong hoạn nạn.
a/Cảnh gió thu cuốn mất các lớp tranh nhà Đỗ Phủ.
b/Cảnh cướp giật khi nhà bị gió thu phá.
c/Nỗi khổ của gia đình Đỗ Phủ trong đêm mưa.
II/ Tìm hiểu văn bản
1/ Đọc:
2/ Tìm hiểu bố cục:
3/ Phân Tích:
Nỗi khổ của nhà thơ và gia đình trong hoạn nạn.
a/ Cảnh gió thu cuốn mất các lớp tranh nhà Đỗ Phủ.
b/ Cảnh cướp giật khi nhà bị gió thu phá.
c/ Nỗi khổ của gia đình Đỗ Phủ trong đêm mưa.
Ước mơ cao cả của nhà thơ.
Ước được nhà rộng muôn ngàn gian,
Che khắp thiên hạ kẻ sĩ nghèo đều hân hoan,
Gió mưa chẳng núng, vững vàng như thạch bàn !
Than ôi! Bao giờ nhà ấy dựng trước mắt,
Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được !
Tìm hiểu phương thức biểu đạt chủ yếu ở mỗi phần.




Tháng tám ,thu cao, gió thét già
Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta
Tranh bay sang sông rải khắp bờ,
Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa,
Mảnh thấp quay lộn vào mương sa.

Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức,
Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật,
Cắp tranh đi tuốt vào luỹ tre
Môi khô miệng cháy gào chẳng được,
Quay về chống gậy lòng ấm ức !
Giây lát, gió lặng, mây tối mực,
Trời thu mịt mịt đêm đen đặc.
Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt,
Con nằm xấu nết đạp lót nát
Đầu giường nhà dột chẳng chừa đâu
Dày hạt mưa, mưa, mưa chẳng dứt.
Từ trải cơn loạn ít ngủ nghê
Đêm dài ướt át sao cho trót ?

Ước được nhà rộng muôn ngàn gian,
Che khắp thiên hạ kẻ sĩ nghèo đều hân hoan,
Gió mưa chẳng núng, vững vàng như thạch bàn !
Than ôi! Bao giờ nhà ấy dựng trước mắt,
Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được !
Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
III/ Tổng kết: Ghi nhớ/sgk/134
Kết hợp nhiều phương thức biểu đạt, Đỗ Phủ đã thể hiện một cách sinh động nỗi khổ của bản thân vì căn nhà bị gió thu phá nát. Điều đáng quý hơn là, vượt lên trên bất hạnh cá nhân nhà thơ đã bộc lộ khát vọng cao cả: Ước sao có được ngôi nhà vững chắc ngàn vạn gian để che chở cho tất cả mọi người nghèo trong thiên hạ.
IV/ Luyện tập - Củng cố
Bài tập 1: Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống trong đoạn văn sau:( đau khổ, độ lượng, tái hiện, loạn li, nhân đạo, vị tha, bao dung )
Bài ca nhà tranh bị gió thu phá của Đỗ Phủ đã……………bức tranh sinh động về cảnh ngộ……………của bản thân nhà thơ trong cảnh…………Nhưng điều đáng quý nhất là vươn lên trên cảnh ngộ cá nhân, bài thơ đã bộc lộ tinh thần………………và lòng…………cao cả.
tái hiện
đau khổ
loạn li
nhân đạo
vị tha
IV/ Luyện tập-Củng cố:
Bài tập 2:Theo em vì sao người đời gọi Đỗ Phủ là “Thi thánh”
A/ Vị thánh làm thơ.
B/ Làm thơ siêu việt.
C/ Có tấm lòng của bậc thánh nhân
D/ Làm thơ khác thường như thánh.
sai rồi !
sai !
Đúng !
sai !
Bài tập 3:Hãy đặt tiêu đề cho đoạn văn sau:
Khi đọc đến câu thơ: “Than ôi ! Bao giờ nhà ấy sừng sững dựng trước mắt, riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được !”, ta liền nhận ra rằng nhà thơ không chỉ vì sự bất hạnh của chính mình mà than thở, mà mất ngủ, mà gào to thét lớn ! Trong đêm thu bị mưa vùi gió dập một cách tàn nhẫn, điều quay cuồng trong đầu óc nhà thơ không chỉ là chuyện “riêng lều ta nát” mà còn là tình cảnh mọi ngôi nhà tranh của “kẻ sĩ nghèo” trong thiên hạ đều rách nát…
Tấm lòng vị tha của nhà thơ Đỗ Phủ.
Nỗi lo nước thương dân của nhà thơ Đỗ Phủ.
Hướng dẫn học ở nhà:
-Đọc diễn cảm bài thơ.
-Hiểu được giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ.
-Học được cách thể hiện cảm xúc trong bài văn biểu cảm.
-Ôn tập phần văn chuẩn bị kiểm tra 1 tiết.
Chúc quý thầy cô thật nhiều sức khoẻ !