Bài 11. Bài ca nhà tranh bị gió thu phá (Mao ốc vị thu phong sở phá ca)

Đọc thuộc lòng bản dich thơ: “Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê”” (Hạ Tri Chương).
Qua bài thơ em có cảm nhận như thế nào về tình cảm của tác giả đối với quê hương?
Ti?t 41:
Van b?n: Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
( Mao ốc vị thu phong sở phá ca) - Đỗ Phủ
1. Tỏc gi?:
- D? Ph? (712-770) l� nh� tho hi?n th?c vi d?i nh?t c?a Trung Qu?c ? d?i Du?ng.

I. Đọc - hiểu chú thích:
- Cuộc đời nhiều bất hạnh.
- Ông được tôn vinh là “thi Thánh”
- Ông để lại cho đời hơn 1400 bài thơ.
Van b?n: Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
( Mao ốc vị thu phong sở phá ca) - Đỗ Phủ
Đọc - hiểu chú thích:

- Năm 760, được bạn bè và người thân giúp đỡ, Đỗ Phủ dựng được một ngôI nhà tranh .
- Mấy tháng sau, căn nhà bị gió phá nát.
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
* Dọc :
3 khổ đầu: đọc với giọng đau xót, cảm thông.
kh? cu?i:
+ 3 câu sau: giọng hân hoan, vui sướng
+ 2 câu cuối: giọng sâu lắng.
I. D?c - hi?u chỳ thớch:
Van b?n: Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
( Mao ố c vị thu phong sở phá ca) - Đỗ Phủ
II. D?c - hi?u van b?n:
Bài ca nhà tranh bị gió thu phá


Tháng tám, thu cao, gió thét già,
Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta.
Tranh bay sang sông rải khắp bờ,
Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa,
Mảnh thấp quay lộn vào mương sa.


Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức,
Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật,
Cắp tranh đi tuốt vào lũy tre
Môi khô miệng cháy gào chẳng được,
Quay về chống gậy lòng ấm ức!
Giây lát, gió lặng, mưa tối mực,
Trời thu mịt mịt đêm đen đặc.
Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt,
Con nằm xấu nết đạp lót nát
Đầu giường nhà dột chẳng chừa đâu
Dày hạt mưa, mưa, mưa chẳng dứt.
Từ trải cơn loạn ít ngủ nghê
Đêm dài ướt át sao cho trót?

Ước gì nhà rộng muôn ngàn gian,
Che khắp thiên hạ kẻ sĩ nghèo đều hân hoan,
Gió mưa chẳng núng, vững vàng như thạch bàn!
Than ôi! Bao giờ nhà ấy dựng sừng sững trước mắt,
Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được!

(D? Ph?)

I. D?c - hi?u chỳ thớch:
Van b?n: Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
( Mao ốc vị thu phong sở phá ca) - Đỗ Phủ
Tác giả: du?c tụn vinh l� "thi Thỏnh"
Tác phẩm:
II. D?c - hi?u van b?n:
* Đọc:
* ThÓ th¬:
* Bè côc:
cổ phong
Bài ca nhà tranh bị gió thu phá

Tháng tám, thu cao, gió thét già,
Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta.
Tranh bay sang sông rải khắp bờ,
Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa,
Mảnh thấp quay lộn vào mương sa.

Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức,
Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật,
Cắp tranh đi tuốt vào lũy tre
Môi khô miệng cháy gào chẳng được,
Quay về chống gậy lòng ấm ức!

Giây lát, gió lặng, mưa tối mực,
Trời thu mịt mịt đêm đen đặc.
Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt,
Con nằm xấu nết đạp lót nát
Đầu giường nhà dột chẳng chừa đâu
Dày hạt mưa, mưa, mưa chẳng dứt.
Từ trải cơn loạn ít ngủ nghê
Đêm dài ướt át sao cho trót?

Ước gì nhà rộng muôn ngàn gian,
Che khắp thiên hạ kẻ sĩ nghèo đều hân hoan,
Gió mưa chẳng núng, vững vàng như thạch bàn!
Than ôi! Bao giờ nhà ấy dựng sừng sững trước mắt,
Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được!
Ph?n 1: Cảnh nhà bị giú thu phá
Ph?n 2: Cảnh trẻ con cướp tranh
Ph?n 3: C?nh nhà trong đêm mưa
Ph?n 4:
ước vọng của nhà thơ
I. D?c - hi?u chỳ thớch:
Van b?n: Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
( Mao ốc vị thu phong sở phá ca) - Đỗ Phủ
II. D?c - hi?u van b?n:
* Đọc:
* ThÓ th¬: cổ phong
* Bè côc: 4 phần
* Ph­¬ng thøc biÓu ®¹t chính:

Biểu cảm
I. D?c - hi?u chỳ thớch:
Van b?n: Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
( Mao ốc vị thu phong sở phá ca) - Đỗ Phủ
II. D?c - hi?u van b?n:
1. Cảnh nhà tranh bị giú thu phỏ
Tháng tám, thu cao, gió thét già,
Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta.
Tranh bay sang sông rải khắp bờ,
Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa,
Mảnh thấp quay lộn vào mương sa.
gió thột gi�
cu?n ba l?p tranh
tranh: bay, rải,
treo tót, quay lộn.
Động từ mạnh, hình ảnh giàu sức gợi
xót xa, đau khổ
-> Cảnh tượng tan nát, tiêu điều
I. D?c - hi?u chỳ thớch:
Van b?n: Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
( Mao ốc vị thu phong sở phá ca) - Đỗ Phủ
II. D?c - hi?u van b?n:
1. C?nh nh� tranh b? giú thu phỏ:
Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức
Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật
Cắp tranh đi tuốt vào luỹ tre
Môi khô miệng cháy gào chẳng được
Quay về, chống gậy lòng ấm ức
- Thái độ: khinh
- Hành động: xô, cướp giật, cắp, đi tuốt
Nghốo dúi, lo?n l?c l�m thay d?i tớnh cỏch c?a tr?
2. Cảnh bọn trẻ cướp tranh
Động từ mạnh, hình ảnh gợi cảm
I. D?c - hi?u chỳ thớch:
Van b?n: Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
( Mao ốc vị thu phong sở phá ca) - Đỗ Phủ
II. D?c - hi?u van b?n:
2. Cảnh trẻ con cướp tranh
Tỏc gi? ?m ?c vỡ n?i gỡ?
Vỡ b?t l?c tru?c b?n tr?.
Vỡ xút xa, cay d?ng cho thõn ph?n mỡnh.
Vỡ gi?n cỏi xó h?i r?i ren, den b?c.
C? 3 ý trờn.
D
1. Cảnh nhà tranh bị gió thu phá:
- Lòng ấm ức
Bọn trẻ
Thận phận
xã hội
I. D?c - hi?u chỳ thớch:
Van b?n: Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
( Mao ốc vị thu phong sở phá ca) - Đỗ Phủ
II. D?c - hi?u van b?n:
1. Cảnh nhà tranh bi gió thu phá:
2. C?nh b?n tr? cu?p tranh:
3. Cảnh nhà trong đêm mưa:
nhà dột
mền vải lạnh tựa sắt
con đạp rách
Giây lát, gió lặng, mây tối mực,
Trời thu mịt mịt đêm đen đặc.
Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt,
Con nằm xấu nết đạp lót nát
Đầu giường nhà dột chẳng chừa đâu
Dày hạt mưa, mưa, mưa chẳng dứt.
Từ trải cơn loạn ít ngủ nghê
Đêm dài ướt át sao cho trót?
-> kh? c?c
- ít ngủ
nghèo khổ
bệnh tật
đất nước loạn lạc
- Câu hỏi tu từ
Ngậm ngùi, cay đắng
- Đêm dài ướt át sao cho trót ?
Hình ảnh thơ cụ thể, chân thực
I. D?c - hi?u chỳ thớch:
Van b?n: Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
( Mao ốc vị thu phong sở phá ca) - Đỗ Phủ
Tác giả: được tôn vinh là "Thi Thánh".
II. D?c - hi?u van b?n:
1. C?nh nh� b? giú thu phỏ
2. Cảnh trẻ con cướp tranh
3. Cảnh nhà trong đêm mưa
Nỗi khổ cực của nhà thơ
Số phận và cuộc sống của nhân dân Trung Quốc đương thời.
4. Ước mơ của tác giả
Nhà rộng ngàn gian,
vững như thạch bàn,
che khắp thiên hạ
ước mơ lớn lao, cao cả

khi nhỡn th?y ngụi nh� ?y
- l?u ta nỏt, ch?t rột cung du?c
Vị tha
Giá trị hiện thực
Giá trị nhân đạo
Theo em, vì sao người đời thường ca ngợi Đỗ Phủ là "Thi Thánh"?
A. Vị Thánh làm thơ.
B. Làm thơ siêu việt.
C. Có tấm lòng của bậc thánh nhân.
D. Làm thơ khác thường như thần thánh.
Vì sao em khẳng định như vậy ?
I. D?c - hi?u chỳ thớch:
Van b?n: Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
( Mao ốc vị thu phong sở phá ca) - Đỗ Phủ
Tác giả: được tôn vinh là "Thi Thánh".
Tác phẩm:
II. D?c - hi?u van b?n:
1. Cảnh nhà bị gió thu phá :
2. Cảnh trẻ con cướp tranh
3. Cảnh nhà trong đêm mưa
Nỗi khổ cực của nhà thơ
Số phận và cuộc sống của nhân dân Trung Quốc đương thời.

4. Ước mơ của tác giả
- Nhà rộng ngàn gian, vững như thạch bàn, che khắp thiên hạ
ước mơ lớn lao, cao cả
- khi nhìn thấy ngôI nhà -> lều nát, chết rét cũng được.
Vị tha
Giá trị hiện thực
Giá trị nhân đạo
"Thi Thánh"
III/ T?ng k?t:

So sánh bài "Bài ca nhà tranh bị gió thu phá" (Đỗ Phủ ) và "Xa ngắm thác núi Lư" ( Lý Bạch ) bằng cách chọn các cụm từ thích hợp điền vào ô trống: thất ngôn tứ tuyệt; cổ thể; bay bổng - phóng khóang - kỳ vĩ; chân thực -cụ thể; bút pháp hiện thực; bút pháp lãng mạn; tình yêu thiên nhiên; tinh thần nhân đạo và lũngvị tha cao cả.
Tác phẩm
Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
Xa ngắm thác núi Lư
Thể thơ
Hình ảnh thơ
Bút pháp
Nội dung
Thất ngôn tứ tuyệt
Cổ thể
Chân thực cụ thể
Bay bổng, phóng khoáng, kỳ vĩ
Bút pháp hiện thực
Bút pháp lãng mạn
Tinh thần nhân đạo cao cả
Tình yêu thiên nhiên
I. D?c - hi?u chỳ thớch:
Van b?n: Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
( Mao ốc vị thu phong sở phá ca) - Đỗ Phủ
II. D?c - hi?u van b?n:
1. Cảnh nhà tranh b? giú thu phỏ :
2. Cảnh trẻ con cướp tranh
3. Cảnh nhà trong đêm mưa
4. Ước mơ của tác giả
III. T?ng k?t:

V?i bỳt phỏp hi?n th?c v� nh?ng hỡnh ?nh tho c? th?, b�i tho
" B�i ca nh� tranh b? giú thu phỏ" c?a D? Ph? dó th? hi?n m?t cỏch sinh d?ng v? c?nh ng? kh? c?c c?a tỏc gi? trong c?nh lo?n li. Nhung di?u dỏng quý nh?t l� vu?t lờn trờn c?nh ng? cỏ nhõn, b�i tho dó b?c l? tinh th?n nhõn d?o v� lũng v? tha cao c?.
Hướng dẫn về nhà
Học thuộc bài thơ
Nắm được giá trị nội dung, nghệ thuật của bài thơ.
Ôn lại phần văn học từ đầu năm để chuẩn bị kiểm tra 45 phút:
+ Cụm bài: Văn bản nhật dụng
+ Ca dao, dân ca
+ Thơ trung đại
+ Thơ Đường (Trung Quốc)
* Chú ý tới nội dung, nghệ thuật tiêu biểu của từng bài.