Bài 11. Bài ca nhà tranh bị gió thu phá (Mao ốc vị thu phong sở phá ca)

Nhiệt liệt chào mừng quý thầy cô về dự giờ thăm lớp
BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ
Tiết 41 Giảng văn
(Mao ốc vị thu phong sở phá ca) – Đổ Phủ
- Ông để lại cho đời hơn 1400 bài thơ.
- Cuộc đời nhiều bất hạnh.
- Ông được tôn vinh là “thi Thánh”
1. Tác giả:
- Đổ Phủ (712-770) là nhà thơ hiện thực vĩ đại nhất của Trung Quốc ở đời Đường.

Đỗ Phủ ( 712 – 770)
2. Tác phẩm
I. Tìm hiểu chung
Tiết 41 BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ
(Mao ốc vị thu phong sở phá ca) – Đổ Phủ
- Ông để lại cho đời hơn 1400 bài thơ.
- Cuộc đời nhiều bất hạnh.
- Ông được tôn vinh là “thi Thánh”
1. Tác giả:
- Đổ Phủ (712-770) là nhà thơ hiện thực vĩ đại nhất của Trung Quốc ở đời Đường.

2. Tác phẩm
Bài thơ được sáng tác trong hoàn cảnh nào?
Sáng tác năm 760.
Thể loại : Cổ thể ( cổ phong)
Bố cục:
Theo em bài thơ được sáng tác theo thể loại nào? Em hãy nêu vài nét về đặc điểm thể thơ đó?
I. Tìm hiểu chung
Tiết 41 BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ
(Mao ốc vị thu phong sở phá ca) – Đổ Phủ
Tháng tám, thu cao, gió thét già
Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta
Tranh bay sang sông rải khắp bờ
Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa
Mảnh thấp bay lộn vào mương sa.


Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức,
Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật,
Cắp tranh đi tuốt vào lũy tre
Môi khô miệng cháy gào chẳng được,
Quay về chống gậy lòng ấm ức!


Giây lát, gió lặng, mây tối mực
Trời thu mịt mịt đêm đen đặc.
Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt,
Con nằm xấu nết đạp lót nát
Đầu giường, nhà dột chẳng chừa đâu
Dày hạt mưa, mưa, mưa chẳng dứt
Từ trải cơn loạn ít ngủ nghê
Đêm dài ướt át sao cho trót ?

Ước được nhà rộng muôn ngàn gian
Khắp thiên hạ, kẻ sĩ nghèo đều hân hoan,
Gió mưa chẳng núng, vững vàng như thạch bàn
Than ôi! Bao giờ nhà ấy sừng sững dựng trước mắt,
Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được!
Đ1: Cảnh nhà bị gió thu phá
Đ2: Cảnh cướp giật khi nhà bị gió thu phá
Đ3: Cảnh đêm trong nhà bị gió thu phá
Đ4:
Ước vọng của nhà thơ
1. Tác giả:
I. Tìm hiểu chung
2. Tác phẩm
Sáng tác năm 760.
Thể loại : Cổ thể ( cổ phong)
Bố cục: 4 đoạn
Đ1: Cảnh nhà bị gió thu phá
Đ2: Cảnh cướp giật khi nhà bị gió thu phá
Đ3: Cảnh đêm trong nhà bị gió thu phá
Đ4: Ước vọng của nhà thơ
II. Tìm hiểu chi tiết
Theo em bài thơ nay tác giả tả cảnh hay kể lại một sự việc?
Đó là sự việc gì?
Sự việc này được kể qua mấy cảnh? Đó là những cảnh nào?
- Kể lại một sự việc
-Nhà tranh bị gió thu phá.
-
-Cảnh nhà bị gió thu phá.
Cảnh lũ trẻ cướp tranh
Cảnh nhà trong đêm mưa
Tiết 41 BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ
(Mao ốc vị thu phong sở phá ca) – Đổ Phủ
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Nhà tranh bị gió thu phá
Tháng tám, thu cao, gió thét già
Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta
Tranh bay sang sông rải khắp bờ
Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa
Mảnh thấp bay lộn vào mương sa.


PTBĐ: miêu tả kết hợp tự sự
Tranh
bay
rải
treo
Xơ xác, tiêu điều
 Nghèo
 Bàng hoàng, ngao ngán, buồn.
Đầu tiên tác giả chú ý miêu tả đối tượng nào?
Em hãy cho biết tranh được miêu tả cụ thể như thể nào?
Phương thức biểu đạt của khổ thơ này là gì?
Ngôi nhà chỉ cần một trận gió lớn đã tốc hết tranh, em nhận xét gì về ngôi nhà?
Từ đó em hãy hình dung cuộc đời của chủ nhân như thế nào?
Trước cảnh tượng như vậy em thử hình dung tâm trạng của tác giả như thế nào?
Tiết 41 BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ
(Mao ốc vị thu phong sở phá ca) – Đổ Phủ
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Nhà tranh bị gió thu phá
2. Cảnh lũ trẻ cướp tranh
Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức,
Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật,
Cắp tranh đi tuốt vào lũy tre
Môi khô miệng cháy gào chẳng được,
Quay về chống gậy lòng ấm ức!


Em hãy tìm những từ ngữ đặc tả bọn trẻ?
 Bọn trẻ : Khinh, nhè, xô, cướp giật, đi tuốt
Theo em hành động cướp thể hiện
điều gì?
 Trắng trợn, trơ tráo.
Các em thử đoán xem chúng cướp
tranh về để làm gì? Chúng đáng
thương hay đang giận?
Từ đó giúp em hiểu về hiện thực
xã hội Trung Quốc lúc bấy giờ?
Xã hội loạn lạc, bất công
Trước tình cảnh như thế em
hình dung như thế nào về tâm trạng
nhà thơ?
- Tác giả: ấm ức, tức giận
Nhà thơ tức giận vì lũ trẻ nhưng theo em ông còn tức giận bởi lí do nào nữa?
 Căm phẫn xã hội rối ren, điên đảo.
Để biểu đạt nội dung trên tác giả đã sử dụng phương thức biểu đạt nào?
PTBĐ: Tự sự kết hợp biểu cảm
Tiết 41 BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ
(Mao ốc vị thu phong sở phá ca) – Đổ Phủ
Tiết 41: Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
(Mao ốc vị thu phong sở phá ca) - Đỗ Phủ-
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết
3.Cảnh nhà trong đêm mưa
Giây lát, gió lặng, mây tối mực
Trời thu mịt mịt đêm đen đặc.
Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt,
Con nằm xấu nết đạp lót nát
Đầu giường, nhà dột chẳng chừa đâu
Dày hạt mưa, mưa, mưa chẳng dứt
Từ trải cơn loạn ít ngủ nghê
Đêm dài ướt át sao cho trót ?

Đọc khổ thơ 3 và cho biết phương thức biểu đạt chính là gì?
-PTBĐ: Miêu tả kết hợp biểu cảm
Đoạn thơ 3 bên ngoài trời và trong nhà của tác giả như thế nào?
Bên ngoài:
Mây tối mực
Trời mịt mịt
Đêm đen đặc
Mưa: dày hạt , chẳng dứt
Trong nhà
Mền vải lạnh tựa sắt
Con đạp lót nát
Nhà dột chẳng chừa đâu
Từ cảnh sống như thế em có nhận xét gì về cảnh nhà Đổ Phủ?
 Cơ cực, thiếu thốn  khổ
Em thử hình dung tâm trạng của tác giả?
 Đau xót vô cùng
Hai câu cuối nói tác giả ít ngủ, theo em vì sao?
Nếu được chứng kiến cảnh nhà Đổ phủ như vậy em sẽ làm gì?
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết
3.Cảnh nhà trong đêm mưa
Theo em thông thường khi sống trong hoàn cảnh khổ cực người ta sẽ mơ ước điều gì?
Ước được nhà rộng muôn ngàn gian
Khắp thiên hạ, kẻ sĩ nghèo đều hân hoan,
Gió mưa chẳng núng, vững vàng như thạch bàn
Than ôi! Bao giờ nhà ấy sừng sững dựng trước mắt,
Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được!
Em hãy đọc khổ thơ cuối vào cho biết tác giả ước mơ điều gì?
4. Ước vọng của tác giả
Tiết 41 BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ
(Mao ốc vị thu phong sở phá ca) – Đổ Phủ
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết
3.Cảnh nhà trong đêm mưa
Ước được nhà rộng muôn ngàn gian
Khắp thiên hạ, kẻ sĩ nghèo đều hân hoan,
Gió mưa chẳng núng, vững vàng như thạch bàn
Than ôi! Bao giờ nhà ấy sừng sững dựng trước mắt,
Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được!
4. Ước vọng của tác giả
Ước : nhà rộng Che khắp thiên hạ
Thực tế có ngôi nhà như vậy không?
Tác giả có ước mơ cho mình không?
Ước mơ cao cả, thể hiện lòng nhân đạo, vị tha.
Qua đó em cảm nhận thế nào về ước mơ của tác giả?
Tiết 41 BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ
(Mao ốc vị thu phong sở phá ca) – Đổ Phủ
Tiết 41 BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ
(Mao ốc vị thu phong sở phá ca) – Đổ Phủ
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết
Khổ thơ cuối em thấy tác giả sử dụng phương thức biểu đạt nào?
3.Cảnh nhà trong đêm mưa
4. Ước vọng của tác giả
PTBĐ: Biểu cảm trực tiếp
Các em vừa tìm hiểu bài thơ, được chứng kiến bao nhiêu nỗi khổ mà nhà thơ phải gánh chịu, vậy mà ông lại đặt tiêu đề bài thơ là : Bài ca nhà … Hãy lí giải tại sao?
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết
3.Cảnh nhà trong đêm mưa
4. Ước vọng của tác giả
III. Tổng kết
+Nội dung:
- Nỗi khổ của những người nghèo trong cơn hoạn nạn. Giá trị hiện thực
- Khát vọng cao cả của nhà thơ. Giá trị nhân đạo.
Qua việc tìm hiểu em thấy toát lên những nội dung lớn nào?
+ Nghệ thuật
- Kết hợp các PTBĐ : Tự sự- miêu tả – biểu cảm
Em nhắc lại xem bài thơ được viết sử dụng những phương thức biểu đạt nào?
Tiết 41 BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ
(Mao ốc vị thu phong sở phá ca) – Đổ Phủ
TRÒ CHƠI NHÌN TRANH ĐOÁN NỘI DUNG
Tiết 41 BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ
(Mao ốc vị thu phong sở phá ca) – Đổ Phủ
1
2
3
4
1. Loạn An Lộc Sơn
2. Lũ trẻ cướp tranh
3. Cảnh nhà trong đêm mưa
4. Ước mơ của tác giả
Tiết 41 BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ
(Mao ốc vị thu phong sở phá ca) – Đổ Phủ
Tiết 41 BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ
(Mao ốc vị thu phong sở phá ca) – Đổ Phủ
Dặn dò