Bài 10. Từ trái nghĩa
Chia sẻ bởi Thái Thị Hồng Minh |
Ngày 28/04/2019 |
24
Chia sẻ tài liệu: Bài 10. Từ trái nghĩa thuộc Ngữ văn 7
Nội dung tài liệu:
`
Chào mừng các thầy , cô giáo
về dự giờ ,thăm lớp 7/7
KIỂM TRA BÀI CŨ
? D?c thu?c ph?n phiờn õm v� d?ch tho b�i: "Ng?u nhiờn vi?t nhõn bu?i m?i v? quờ"?
? Nờu giỏ tr? n?i dung v� ngh? thu?t c?a b�i tho?
Tiết 39:Từ trái nghĩa
I. Th� n�o l� t� tr�i ngh�a
1. V� dơ:
a/ - Ng?ng - cúi
- Tr? - Già
- Di - tr? l?i
?Có nghia trái ngu?c nhau
Đọc lại bản dịch thơ:
Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
Đầu giường ánh trăng rọi,
Ngỡ mặt đất phủ sương.
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,
Cúi đầu nhớ cố hương
Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
Trẻ đi, già trở lại nhà,
Giọng quê khôngđổi, sương pha mái đầu.
Gặp nhau mà chẳng biết nhau,
Trẻ cười hỏi: Khách từ đâu đến làng?
?Dựa vào kiến thức đã học ở Tiểu học, tìm các caởp tử ứtraựi nghĩa ?
Tiết 39 : Từ trái nghĩa
I- Thế nào là từ trái nghĩa?
1/Vớ d?:
a/Ng?ng - cuựi
Tr? - Giaứ
Di - tr? l?i
?Coự nghia traựi ngu?c nhau
Ng?ng:hoạt động nâng cao đầu hướng lên trên
Cúi:Hoạt động hạ thấp đầ�u hướng xuống dưới
? Ng?ng - cúi ? Trái nghia v? ho?t đ?ng c?a đ?u theo hu?ng l�ên, xu?ng.
-Trẻ :người ít tuổi
Già: người nhiều tuổi
? Tr? - già? Trái nghia v? tu?i tác c?a ngu?i
Đi : tự di chuyển đền nơi khác
Trở lại : tự di chuyển về nơi cũ
? Di - tr? l?i? Trái nghia v? s? t? di chuy?n
Tiết 39 : Từ trái nghĩa
I- Thế nào là từ trái nghĩa?
1/Vớ d?:
a/Ng?ng - cuựi
Tr? - Giaứ
Di - tr? l?i
?Coự nghia traựi ngu?c nhau
- Ng?ng - cúi ? Trái nghia v? ho?t đ?ng c?a đ?u theo hu?ng l�ên, xu?ng.
- Tr? - già? Trái nghia v? tu?i tác c?a ngu?i.
- Di - tr? l?i? Trái nghia v? s? t? di chuy?n r?i kh?i noi xu?t phát hay quay tr? l?i noi xu?t phát.
- Xét cặp từ "lành - vỡ" trong các trường hợp sau:
- Xét cặp từ "lành - vỡ" trong các trường hợp sau:
Tính lành
Bát vỡ
? Trong mỗi trường hợp trên cặp từ "lành - vỡ" có phải là từ trái nghĩa không ? Vì sao ?
Trường hợp 1: "lành - vỡ là từ trái nghĩa chúng cùng chỉ trạng thái của sự vật.
Trường hợp 2: lành - vỡ không phải là cặp từ trái nghĩa vì chúng không có một cơ sở chung.
? Từ đó em rút ra chú ý gì khi xét các cặp từ trái nghĩa ?
Bát lành
Bát vỡ
2.
1.
* Chú ý: Khi xét các cặp từ trái nghĩa phải dựa trên một cơ sở chung.
Quan sát các hình sau và tìm cặp từ trái nghĩa thích hợp cho chúng:
Giàu-nghèo
To - nhỏ
Cao-thấp
Dài - ngắn
Nhanh - chậm
Khóc - Cười
Nhắm - mở
Tiết 39 Từ trái nghĩa
I.Thế nào là từ trái nghĩa?
1/Vớ du:ù
a/ - Ng?ng- cỳi
- Tr? - Gi�
- Di - tr? l?i
?Cú nghia trỏi ngu?c nhau
b/- Rau gi� > < rau non
- Cau gi� > < cau non
Gi�:( t? nhi?u nghia)?cú nhi?u c?p t? trỏi nghia khỏc nhau
2/-Hãy tìm từ trái nghĩa với từ Già trong các trường hợp sau:
- Rau già ><
rau non
- Cau già ><
cau non
2/Ghi nhớ 1:(SGK-128)
- Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau.
- Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều cặp từ trái nghĩa khác nhau.
? Tìm từ trái nghĩa với các từ in đậm trong những trường hợp sau:
- quả chín
Chín
- cơm chín
- áo lành
Lành
- bát lành
> < quả xanh
> < cơm sống
> < áo rách
> < bát vỡ
Tiết 39 Từ trái nghĩa
I.Thế nào là từ trái nghĩa?
1/Vớ du:ù
a/- Ng?ng- cỳi
-Tr? - Gi�
-Di - tr? l?i
?Cú nghia trỏi ngu?c nhau
b/ - Rau gi� > - Cau gi� > < cau non
Gi�:( t? nhi?u nghia)?cú nhi?u c?p t? trỏi nghia khỏc nhau
2/Ghi nhớ1:(SGK-128)
II/Söû duïng töø traùi nghóa
THẢO LUẬN (3’)
1/- Việc sử dụng từ trái nghĩa trong bài thơ Hồi hương ngẫu thư có tác dụng gì?(nhóm 1)
2/- Việc sử dụng từ trái nghĩa trong bài thơ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh có tác dụng gì?(nhóm 2)
=> Tạo ra phép đối, làm nổi bật tình yêu quê hương tha thiết của nhà thơ.
=> Tạo ra phép đối , khái quát quãng đời xa quê, nêu cảnh ngộ biệt li của tác giả. Giúp cho câu thơ nhịp nhàng, cân xứng.
Trẻ đi, già trở lại nhà,
Giọng quê không đổi, sương pha mái đầu.
Gặp nhau mà chẳng biết nhau,
Trẻ cười hỏi : "Khách từ đâu đến làng ?"
Đầu giường ánh trăng rọi,
Ngỡ mặt đất phủ sương .
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,
Cúi đầu nhớ cố hương.
Tác dụng
2/ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
1/ Hồi hương ngẫu thư
=>Làm cho lời nói thêm sinh động và gây ấn tượng
Tác dụng
=> Làm cho lời nói thêm sinh động và gây ấn tượng
A: Tuấn lớp cậu dạo này có đi học đều không?
B: Cậu ấy cứ đi buổi đực buổi cái ấy mà.
Việc sử dụng cặp từ trái nghĩa trong các thành ngữ sau có tác dụng gì?
-Chạy sâ�p chạy ngửa
-Gần nhà xa ngõ
-Bước thấp bước cao
Tiết 39 Từ trái nghĩa
Bài tập nhanh:
Tìm và nêu tác dụng của việc sử dụng cặp từ trái nghĩa trong bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương.
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẵn giữ tấm lòng son.
I. Th? n�o l� t? trỏi nghia?
1/Vớ du:
a/ - Ng?ng- cỳi
- Tr? - Gi�
- Di - tr? l?i
?Cú nghia trỏi ngu?c nhau
b/- Rau gi� > Cau gi� > < cau non
Gi�:( t? nhi?u nghia)?cú nhi?u c?p t? trỏi nghia khỏc nhau
2/Ghi nh?1:(SGK-128)
II. Sử dụng từ trái nghĩa
1/Vớ duù: SGK- 128
Tác dụng:
+ Tạo phép đối
+ Tạo hình ảnh tương phản
+ Gây ấn tượng mạnh
+ Lời nói thêm sinh động
2/Ghi nhớ2: (SGK- 128)
III/Luyeọn taọp:
Thân phận chìm nổi và phụ thuộc vào người khác
Bài tập 1: Tìm các từ trái nghĩa trong các câu ca dao, tục ngữ sau:
a. Chị em như chuối nhiều tàu,
Tấm lành che tấm rách, đừng nói nhau nhiều lời.
b. Số cô chẳng giàu thì nghèo,
Ngày ba mươi Tết thịt treo trong nhà.
c. Ba năm được một chuyến sai
áo ngắn đi mượn, quần dài đi thuê.
d. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng,
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
? Xác định cơ sở chung của các cặp từ trái nghĩa đã tìm được ?
lành
rách
giàu
nghèo
ngắn
dài
Đêm
Ngày
sáng
tối
a. lành > < rách
b. giàu > < nghèo
c. ngắn > < dài
d. đêm > < ngày
sáng > < tối
Trạng thái
Hiện tượng xã hội
Kích thước
Thời gian
Không gian
Cơ sở chung
Bài tập 1 (bài 1:sgk 129)
Bài tập 2: Tìm các cặp từ trái nghĩa biểu thị những khái niệm tương phản
Sớm - muộn; lâu - mau;
Sáng - chiều; đêm - ngày
(buổi) sáng - (buổi) tối
Xa - gần; nam - bắc;
Ra - vào; lên - xuống;
(trời) sáng - (trời) tối
Trước - sau; trong ngoài;
Trên - dưới; trái - phải;
Cao - thấp; lớn - bé
Dài - ngắn; to - nhỏ
Bài tập 3 (bài 4: sgk 129): Hãy viết một đoạn văn ngắn về tình cảm quê hương, có sử dụng từ trái nghĩa
"Ai sinh ra mà chẳng có một quê hương. Khi xa quê ai mà chẳng nhớ. Tôi cũng vậy. Khi xa, tôi nhớ hết thảy những gì thuộc về quê. Nhưng có lẽ tôi nhớ nhất là con sông quê. Tôi nhớ nó trong những ngày nắng ấm áp nước sông lấp lánh như dát bạc, nhớ cả những ngày mưa nước ào ạt xô bờ. Nhớ cả con nước khi vơi, khi đầy. Nhớ những con thuyền khi xuôi khi ngược. Tôi nhớ tất cả những gì gắn bó với dòng sông."
Trò chơi ô chữ:
M
T
R
ừ
G
N
T
ớ
H
R
A
ắ
T
ử
C
N
N
Ê
L
I
á
G
N
I
ạ
ĩ
B
P
H
N
G
ư
ở
a
ấ
ư
T
x
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Điền từ thích hợp vào ô trống
Câu 1 : ...kính dưới nhường
Câu 3:Chân ..chân ráo
Câu 2:Nửa .. nửa lo
Câu 5:Buổi đực buổi ...
Câu 8: Vô .. vô phạt
Câu 7:Chạy sấp chạy ..
Câu 4: Mềm nắn .. buông
Câu 6:Có đi có ..
Câu 9: Bước .. bước cao
Câu 11: Gần nhà .. ngõ
Câu 10: .... cực thái lai
Híng dÉn häc bµi
- Học thuộc ghi nhớ.
- Hoàn thành bài tập vào vở.
- Chuẩn bị "Luyện nói: Văn biểu cảm về sự vật, con người"
BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC,
XIN CẢM ƠN VÀ CHÚC SỨC KHỎE CÁC THẦY CÔ
Chào mừng các thầy , cô giáo
về dự giờ ,thăm lớp 7/7
KIỂM TRA BÀI CŨ
? D?c thu?c ph?n phiờn õm v� d?ch tho b�i: "Ng?u nhiờn vi?t nhõn bu?i m?i v? quờ"?
? Nờu giỏ tr? n?i dung v� ngh? thu?t c?a b�i tho?
Tiết 39:Từ trái nghĩa
I. Th� n�o l� t� tr�i ngh�a
1. V� dơ:
a/ - Ng?ng - cúi
- Tr? - Già
- Di - tr? l?i
?Có nghia trái ngu?c nhau
Đọc lại bản dịch thơ:
Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
Đầu giường ánh trăng rọi,
Ngỡ mặt đất phủ sương.
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,
Cúi đầu nhớ cố hương
Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
Trẻ đi, già trở lại nhà,
Giọng quê khôngđổi, sương pha mái đầu.
Gặp nhau mà chẳng biết nhau,
Trẻ cười hỏi: Khách từ đâu đến làng?
?Dựa vào kiến thức đã học ở Tiểu học, tìm các caởp tử ứtraựi nghĩa ?
Tiết 39 : Từ trái nghĩa
I- Thế nào là từ trái nghĩa?
1/Vớ d?:
a/Ng?ng - cuựi
Tr? - Giaứ
Di - tr? l?i
?Coự nghia traựi ngu?c nhau
Ng?ng:hoạt động nâng cao đầu hướng lên trên
Cúi:Hoạt động hạ thấp đầ�u hướng xuống dưới
? Ng?ng - cúi ? Trái nghia v? ho?t đ?ng c?a đ?u theo hu?ng l�ên, xu?ng.
-Trẻ :người ít tuổi
Già: người nhiều tuổi
? Tr? - già? Trái nghia v? tu?i tác c?a ngu?i
Đi : tự di chuyển đền nơi khác
Trở lại : tự di chuyển về nơi cũ
? Di - tr? l?i? Trái nghia v? s? t? di chuy?n
Tiết 39 : Từ trái nghĩa
I- Thế nào là từ trái nghĩa?
1/Vớ d?:
a/Ng?ng - cuựi
Tr? - Giaứ
Di - tr? l?i
?Coự nghia traựi ngu?c nhau
- Ng?ng - cúi ? Trái nghia v? ho?t đ?ng c?a đ?u theo hu?ng l�ên, xu?ng.
- Tr? - già? Trái nghia v? tu?i tác c?a ngu?i.
- Di - tr? l?i? Trái nghia v? s? t? di chuy?n r?i kh?i noi xu?t phát hay quay tr? l?i noi xu?t phát.
- Xét cặp từ "lành - vỡ" trong các trường hợp sau:
- Xét cặp từ "lành - vỡ" trong các trường hợp sau:
Tính lành
Bát vỡ
? Trong mỗi trường hợp trên cặp từ "lành - vỡ" có phải là từ trái nghĩa không ? Vì sao ?
Trường hợp 1: "lành - vỡ là từ trái nghĩa chúng cùng chỉ trạng thái của sự vật.
Trường hợp 2: lành - vỡ không phải là cặp từ trái nghĩa vì chúng không có một cơ sở chung.
? Từ đó em rút ra chú ý gì khi xét các cặp từ trái nghĩa ?
Bát lành
Bát vỡ
2.
1.
* Chú ý: Khi xét các cặp từ trái nghĩa phải dựa trên một cơ sở chung.
Quan sát các hình sau và tìm cặp từ trái nghĩa thích hợp cho chúng:
Giàu-nghèo
To - nhỏ
Cao-thấp
Dài - ngắn
Nhanh - chậm
Khóc - Cười
Nhắm - mở
Tiết 39 Từ trái nghĩa
I.Thế nào là từ trái nghĩa?
1/Vớ du:ù
a/ - Ng?ng- cỳi
- Tr? - Gi�
- Di - tr? l?i
?Cú nghia trỏi ngu?c nhau
b/- Rau gi� > < rau non
- Cau gi� > < cau non
Gi�:( t? nhi?u nghia)?cú nhi?u c?p t? trỏi nghia khỏc nhau
2/-Hãy tìm từ trái nghĩa với từ Già trong các trường hợp sau:
- Rau già ><
rau non
- Cau già ><
cau non
2/Ghi nhớ 1:(SGK-128)
- Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau.
- Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều cặp từ trái nghĩa khác nhau.
? Tìm từ trái nghĩa với các từ in đậm trong những trường hợp sau:
- quả chín
Chín
- cơm chín
- áo lành
Lành
- bát lành
> < quả xanh
> < cơm sống
> < áo rách
> < bát vỡ
Tiết 39 Từ trái nghĩa
I.Thế nào là từ trái nghĩa?
1/Vớ du:ù
a/- Ng?ng- cỳi
-Tr? - Gi�
-Di - tr? l?i
?Cú nghia trỏi ngu?c nhau
b/ - Rau gi� >
Gi�:( t? nhi?u nghia)?cú nhi?u c?p t? trỏi nghia khỏc nhau
2/Ghi nhớ1:(SGK-128)
II/Söû duïng töø traùi nghóa
THẢO LUẬN (3’)
1/- Việc sử dụng từ trái nghĩa trong bài thơ Hồi hương ngẫu thư có tác dụng gì?(nhóm 1)
2/- Việc sử dụng từ trái nghĩa trong bài thơ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh có tác dụng gì?(nhóm 2)
=> Tạo ra phép đối, làm nổi bật tình yêu quê hương tha thiết của nhà thơ.
=> Tạo ra phép đối , khái quát quãng đời xa quê, nêu cảnh ngộ biệt li của tác giả. Giúp cho câu thơ nhịp nhàng, cân xứng.
Trẻ đi, già trở lại nhà,
Giọng quê không đổi, sương pha mái đầu.
Gặp nhau mà chẳng biết nhau,
Trẻ cười hỏi : "Khách từ đâu đến làng ?"
Đầu giường ánh trăng rọi,
Ngỡ mặt đất phủ sương .
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,
Cúi đầu nhớ cố hương.
Tác dụng
2/ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
1/ Hồi hương ngẫu thư
=>Làm cho lời nói thêm sinh động và gây ấn tượng
Tác dụng
=> Làm cho lời nói thêm sinh động và gây ấn tượng
A: Tuấn lớp cậu dạo này có đi học đều không?
B: Cậu ấy cứ đi buổi đực buổi cái ấy mà.
Việc sử dụng cặp từ trái nghĩa trong các thành ngữ sau có tác dụng gì?
-Chạy sâ�p chạy ngửa
-Gần nhà xa ngõ
-Bước thấp bước cao
Tiết 39 Từ trái nghĩa
Bài tập nhanh:
Tìm và nêu tác dụng của việc sử dụng cặp từ trái nghĩa trong bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương.
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẵn giữ tấm lòng son.
I. Th? n�o l� t? trỏi nghia?
1/Vớ du:
a/ - Ng?ng- cỳi
- Tr? - Gi�
- Di - tr? l?i
?Cú nghia trỏi ngu?c nhau
b/- Rau gi� >
Gi�:( t? nhi?u nghia)?cú nhi?u c?p t? trỏi nghia khỏc nhau
2/Ghi nh?1:(SGK-128)
II. Sử dụng từ trái nghĩa
1/Vớ duù: SGK- 128
Tác dụng:
+ Tạo phép đối
+ Tạo hình ảnh tương phản
+ Gây ấn tượng mạnh
+ Lời nói thêm sinh động
2/Ghi nhớ2: (SGK- 128)
III/Luyeọn taọp:
Thân phận chìm nổi và phụ thuộc vào người khác
Bài tập 1: Tìm các từ trái nghĩa trong các câu ca dao, tục ngữ sau:
a. Chị em như chuối nhiều tàu,
Tấm lành che tấm rách, đừng nói nhau nhiều lời.
b. Số cô chẳng giàu thì nghèo,
Ngày ba mươi Tết thịt treo trong nhà.
c. Ba năm được một chuyến sai
áo ngắn đi mượn, quần dài đi thuê.
d. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng,
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
? Xác định cơ sở chung của các cặp từ trái nghĩa đã tìm được ?
lành
rách
giàu
nghèo
ngắn
dài
Đêm
Ngày
sáng
tối
a. lành > < rách
b. giàu > < nghèo
c. ngắn > < dài
d. đêm > < ngày
sáng > < tối
Trạng thái
Hiện tượng xã hội
Kích thước
Thời gian
Không gian
Cơ sở chung
Bài tập 1 (bài 1:sgk 129)
Bài tập 2: Tìm các cặp từ trái nghĩa biểu thị những khái niệm tương phản
Sớm - muộn; lâu - mau;
Sáng - chiều; đêm - ngày
(buổi) sáng - (buổi) tối
Xa - gần; nam - bắc;
Ra - vào; lên - xuống;
(trời) sáng - (trời) tối
Trước - sau; trong ngoài;
Trên - dưới; trái - phải;
Cao - thấp; lớn - bé
Dài - ngắn; to - nhỏ
Bài tập 3 (bài 4: sgk 129): Hãy viết một đoạn văn ngắn về tình cảm quê hương, có sử dụng từ trái nghĩa
"Ai sinh ra mà chẳng có một quê hương. Khi xa quê ai mà chẳng nhớ. Tôi cũng vậy. Khi xa, tôi nhớ hết thảy những gì thuộc về quê. Nhưng có lẽ tôi nhớ nhất là con sông quê. Tôi nhớ nó trong những ngày nắng ấm áp nước sông lấp lánh như dát bạc, nhớ cả những ngày mưa nước ào ạt xô bờ. Nhớ cả con nước khi vơi, khi đầy. Nhớ những con thuyền khi xuôi khi ngược. Tôi nhớ tất cả những gì gắn bó với dòng sông."
Trò chơi ô chữ:
M
T
R
ừ
G
N
T
ớ
H
R
A
ắ
T
ử
C
N
N
Ê
L
I
á
G
N
I
ạ
ĩ
B
P
H
N
G
ư
ở
a
ấ
ư
T
x
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Điền từ thích hợp vào ô trống
Câu 1 : ...kính dưới nhường
Câu 3:Chân ..chân ráo
Câu 2:Nửa .. nửa lo
Câu 5:Buổi đực buổi ...
Câu 8: Vô .. vô phạt
Câu 7:Chạy sấp chạy ..
Câu 4: Mềm nắn .. buông
Câu 6:Có đi có ..
Câu 9: Bước .. bước cao
Câu 11: Gần nhà .. ngõ
Câu 10: .... cực thái lai
Híng dÉn häc bµi
- Học thuộc ghi nhớ.
- Hoàn thành bài tập vào vở.
- Chuẩn bị "Luyện nói: Văn biểu cảm về sự vật, con người"
BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC,
XIN CẢM ƠN VÀ CHÚC SỨC KHỎE CÁC THẦY CÔ
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Thái Thị Hồng Minh
Dung lượng: |
Lượt tài: 0
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)