Bài 10. Từ trái nghĩa

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH
Sinh viên :Nguyễn Thị Mỹ Dung
Lớp : Sư Phạm Văn - Khoá : K36
NGỮ VĂN 7 : TiẾT 39 : TỪ TRÁI NGHĨA
KiỂM TRA BÀI CŨ
Câu Hỏi :
Câu 1: Thế nào là từ đồng nghĩa ?
Câu 2 : Tìm các từ và cụm từ đồng nghĩa
trong những câu sau :
-Bác đã đi rồi sao Bác ơi ,
Mùa thu đang đẹp nắng xanh trời…
-Bác đã lên đường theo tổ tiên
Mác , LêNin thế giới Người hiền
-Bảy mươi chín tuổi xuân trong sáng
Vào cuộc trường sinh nhẹ cánh bay
(Tố Hữu )
CÂU TRẢ LỜI
Từ đồng nghĩa là là những từ có nghĩa giống nhau và gần giống nhau .Một từ có nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều nhóm từ đồng nghĩa khác nhau.
Tìm các từ và cụm từ đồng nghĩa trong những câu thơ sau :
- Bác đã đi rồi sao Bác ơi,
Mùa thu đang đẹp nắng xanh trời…
- Bác đã lên đường theo tổ tiên ,
Mác, LêNin thế giới Người hiền
- Bảy mươi chín tuổi xuân trong sáng ,
Vào cuộc trường sinh nhẹ cánh bay.
(Tố Hữu)

I- Thế nào là từ trái nghĩa?
1 /- Đọc lại bản dịch thơ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh của Tương Như và bản dịch thơ ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê của Trần Trọng San. Dựa vào kiến thức đã học ở Tiểu học, tìm các tập từ trái nghĩa

Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
Đầu giường ánh trăng rọi,
Ngỡ mặt đất phủ sương.
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,
Cúi đầu nhớ cố hương
Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
Trẻ đi, già trở lại nhà,
Giọng quê không đổi, sương pha mái đầu.
Gặp nhau mà chẳng biết nhau,
Trẻ cười hỏi: "Khách từ đâu đến làng?"
Tuần : 10
Tiết : 39
TỪ TRÁI NGHĨA



- Ngẩng >< cúi
- > Cơ sở về hoạt động
của đầu theo hướng lên xuống
- Trẻ >< già
-> Cơ sở về tuổi tác
- Đi >< trở lại
-> Cơ sở về sự tự di
chuyển rời khỏi nơi xuất phát hay quay trở lại nơi xuất phát
Cặp từ trái nghĩa:
I- Thế nào là từ trái nghĩa?
1/- C?p t? trỏi nghia:
-Ng?ng >< cỳi
-Tr? > < Gi�
-Di> < tr?l?i
Cú nghia trỏi ngu?c nhau
Tuần : 10
Tiết : 39
TỪ TRÁI NGHĨA
I.Thế nào là từ trái nghĩa?
1/- Ng?ng> < cỳi
-Tr?> < Gi�
- Di >< tr? l?i
Cú nghia trỏi ngu?c nhau

2/- Rau gi� > Cau gi� > < cau non
Gi� : ( t? nhi?u nghia)?cú nhi?u c?p t? trỏi nghia khỏc nhau

2/-Hãy tìm từ trái nghĩa với từ Già trong các trường hợp sau:
- Rau già ><
rau non
- Cau già ><
cau non
Ghi nhớ1: (SGK-128)
Tuần : 10
Tiết : 39
TỪ TRÁI NGHĨA
? Từ bài tập trên và kiến thức đã học em hiểu thế nào là từ trái nghĩa?

Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau.
M?t t? nhi?u nghia cú th? thu?c nhi?u c?p t? trỏi nghia khỏc nhau.
Bài t?p nhanh:
Nối từ ở cột A với từ ở cột B để tạo thành một căp từ trái nghĩa
A B
(áo) lành dữ
(vị thuốc) lành sứt, mẻ
(tính) lành rách
(bát) lành độc
Nhìn hình để nêu một cặp từ trái nghĩa?
THẢO LUẬN NHÓM ( 2’)
1/- Việc sử dụng từ trái nghĩa trong bài thơ Hồi hương ngẫu thư có tác dụng gì?(nhóm 1)
2/- Việc sử dụng từ trái nghĩa trong bài thơ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh có tác dụng gì?(nhóm 2)
3/-Tìm thành ngữ và từ trái nghĩa trong thành ngữ đó. Nêu tác dụng của việc sử dụng từ trái nghĩa?(nhóm 3 )

Tuần : 10
Tiết : 39
TỪ TRÁI NGHĨA
=> Tạo ra phép đối, làm nổi bật tình yêu quê hương tha thiết của nhà thơ.
=> Tạo ra phép đối , khái quát quãng đời xa quê, nêu cảnh ngộ biệt li của tác giả. Giúp cho câu thơ nhịp nhàng, cân xứng.
Trẻ đi, già trở lại nhà,
Giọng quê không đổi, sương pha mái đầu.
Gặp nhau mà chẳng biết nhau,
Trẻ cười hỏi : "Khách từ đâu đến làng ?"
Đầu giường ánh trăng rọi,
Ngỡ mặt đất phủ sương .
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,
Cúi đầu nhớ cố hương.
Tác dụng
2/ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
1/ Hồi hương ngẫu thư

3/-
A: Tuấn lớp cậu dạo này có đi học đều không?
B: Cậu ấy cứ đi buổi đực buổi cái ấy mà.
=> Làm cho lời nói thêm sinh động và gây ấn tượng





Bài tập nhanh:
Tìm và nêu tác dụng của việc sử dụng cặp từ trái nghĩa trong bài thơ " Bánh trôi nước`` của Hồ Xuân Hương.
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẵn giữ tấm lòng son.

I. Thế nào là từ trái nghĩa?
II. Sö dông tõ tr¸i nghÜa
T¸c dông:
+ T¹o phÐp ®èi
+ T¹o h×nh ¶nh t­¬ng ph¶n
+ G©y Ên t­îng m¹nh
+ Lêi nãi thªm sinh ®éng
Ghi nhí : (SGK – 128)



Thân phận chìm nổi và phụ thuộc vào người khác của người phụ nữ lúc bấy giờ.
Tuần :10
Tiết : 39
TỪ TRÁI NGHĨA
Bài tập 1: Tìm những từ trái nghĩa trong các câu ca dao, tục ngữ sau đây:
- Chị em như chuối nhiều tàu,
Tấm lành che tấm rách, đừng nói nhau nặng lời.
- Số cô chẳng giàu thì nghèo,
Ngày ba mươi tết thịt treo trong nhà.
- Ba năm được một chuyến sai,
áo ngắn đi mượn, quần dài đi thuê.
Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng,
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.


II. Sử dụng từ trái nghĩa
III. Luy?n t?p
I. Thế nào là từ trái nghĩa?
Tuần : 10
Tiết : 39
TỪ TRÁI NGHĨA
Bài 2 : Tìm các từ trái nghĩa với những từ in đậm trong các cụm từ sau đây:

Tươi

> < hoa héo
> < đất tốt
Xấu
chữ xấu
đ?t xấu
> < chữ đẹp
cá tươi
hoa tươi
> < cá ươn
Yếu
ăn yếu
> < ăn khỏe
học lực yếu
> < học lực giỏi
Bài 3: Điền các từ trái nghĩa thích hợp vào các thành ngữ sau:
- Chân cứng đá ....... - Vô thưởng vô......
- Có đi có...... - Bên ....... bên khinh
- Gần nhà.... ngõ - Buổi .......buổi cái
- Mắt nhắm mắt...... - Bước thấp bước .........
- Chạy sấp chạy ......... - Chân ướt chân.........
mềm
lại
xa
mở
ngửa
phạt
trong
đực
cao
ráo
CÂU HỎI :
Câu1:Tìm trong các câu sau đây câu nào có từ trái nghĩa ?
Tuổi thơ là một kỉ niệm đẹp.
Phải làm cho rõ trắng đen.
Dòng sông nước xanh một màu.
Bông hoa rất thơm và đẹp.
Câu2 : Tìm ra những từ trái nghĩa trong các câu sau?
Anh chị to nhỏ gì thế ?
Quả chín thì hái , quả xanh thì đừng
Mùa đông lạnh còn mùa hè thì nóng.
CỦNG CỐ LẠI BÀI
B
To – nhỏ
Chín – xanh
Lạnh - nóng
- H?c thuộc ghi nhớ
- L�m b�i t?p còn lại trong sỏch giỏo khoa (trang 129)
- So?n b�i : Luy?n nói: Van biểu c?m về sự v?t, con người.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN