Bài 10. Từ trái nghĩa

TRƯỜNG THCS YÊN LẬP
TỔ XÃ HỘI



NGỮ VĂN 7
TiẾT 40 : TỪ TRÁI NGHĨA



HANU - 2013-2014

CẢM NGHĨ TRONG ĐÊM THANH TĨNH
Đầu giường ánh trăng rọi,
Ngỡ mặt đất phủ sương.
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,
Cúi đầu nhớ cố hương.
( Lí Bạch )
ĐT-Trái nghĩa nhau về hoạt động
Cúi
Ngẩng
<
>
VD1

HỒI HƯƠNG NGẪU THƯ
Trẻ đi, già trở lại nhà,
Giọng quê không đổi, sương pha mái đầu.
Gặp nhau mà chẳng biết nhau
Trẻ cười hỏi: Khách từ đâu đến làng ?
( Hạ Tri Chương )
Già
Trẻ
<
>
Đi
Trở lại
>
>
TT-Trái nghĩa nhau về tuổi tác
ĐT- Trái nghĩa nhau về hoạt động di chuyển.
6
Rau già >
Cau già >








Gi�
Rau già > <
Cau già > <
VD 2
? Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều cặp từ trái nghĩa
khác nhau .
Tuổi già > <

Non , Trẻ
Cau non
Tuổi trẻ
Rau non
Quan sát hình ảnh và tìm cặp từ trái nghĩa.
XẤU
TỐT
Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều cặp từ trái nghĩa khác nhau.
TỪ TRÁI NGHĨA
Khái niệm
Sử dụng từ trái nghĩa
là những từ có nghĩa trái ngược nhau.
II- SỬ DỤNG TỪ TRÁI NGHĨA:

*X�t ví d? : Sgk




THẢO LUẬN
Thời gian: 3 phút - 4 HS/ nhóm
Nội dung:Việc sử dụng từ trái nghĩa trong hai bài thơ trên và
có tác dụng gì ?
Bài
Tác dụng


-> Tạo ra phép đối (nh?n m?nh c?nh ng? nh? quờ nh� c?a tác giả)
->Tạo ra phép đối làm nổi bật tỡnh yêu quê của nh� thơ )
Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh

Ngẫu nhiên viết nhân buổi
mới về quê

=>Dùng trong thể đối, tạo các hình tượng tương phản, gây ấn tượng mạnh
2/ Tìm một số thành ngữ có dùng từ trái nghĩa và nêu tác dụng của việc dùng các cặp từ trái nghĩa ấy.
Quan sát ảnh, tìm những thành ngữ thích hợp?
Bài
Tác dụng


-> Tạo ra phép đối (nh?n m?nh c?nh ng? nh? quờ nh� c?a tác giả)
->Tạo ra phép đối làm nổi bật tỡnh yêu quê của nh� thơ )
Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh

-> Làm cho lời nói thêm sinh
động và gây ấn tượng.
Thành ngữ
Ngẫu nhiên viết nhân buổi
mới về quê
Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều cặp từ trái nghĩa khác nhau.
Tạo thể đối, tạo các hình tượng tương phản, gây ấn tượng mạnh, làm cho lời nói thêm sinh động.
TỪ TRÁI NGHĨA
Khái niệm
Sử dụng từ trái nghĩa
là những từ có nghĩa trái ngược nhau.
Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều cặp từ trái nghĩa khác nhau.
Tạo thể đối, tạo các hình tượng tương phản, gây ấn tượng mạnh, làm cho lời nói thêm sinh động.
TỪ TRÁI NGHĨA
Khái niệm
Sử dụng từ trái nghĩa
là những từ có nghĩa trái ngược nhau.

Bài tập 1: Tỡm nh?ng từ trái nghĩa trong
các câu ca dao, tục ng?
a. Chị em như chuối nhiều tàu,
Tấm lành che rách, đừng nói nhau nặng lời

b. Số cô chẳng giàu thỡ nghèo,
Ngày ba mươi Tết thịt treo trong nhà.

c. Ba nam được một chuyến sai
áo ngắn đi mượn quần dài đi thuê

d. Dêm tháng nam chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối
Lành > < rách
Giàu > < Nghèo
Ngắn > < Dài
Sáng > < Tối
III, Luyện tập:
Cá ươn
Hoa héo
Cá tươi
Hoa tươi
tươi
yếu
Ăn yếu
Học lực yếu
Ăn khoẻ
xấu
Chữ xấu
Đất xấu
Chữ đẹp
Đất tốt
2/ Tìm các từ trái nghĩa với những từ in đậm trong các cụm từ sau :
Học lực giỏi
><
><
><
><
><
><


3/ Điền các từ trái nghĩa thích hợp vào các thành ngữ sau :
- Chân cứng đá … - Vô thưởng vô …
- Có đi có…. - Bên trọng bên …
- Gần nhà … ngõ. - Buổi đực buổi …
- Mắt nhắm mắt… - Bước thấp bước ..
- Chạy sấp chạy … - Chân ướt chân …
mềm.
lại.
xa
mở .
ngửa
phạt .
khinh
cái .
cao .
ráo .
4/ Hãy viết một đoạn văn ngắn về tình cảm quê hương, có sử dụng từ trái nghĩa.
Ninh Giang quê tôi với những con người hiền lành, tuy nghèo về vật chất nhưng rất giàu tình cảm. Trong cuộc sống, dù còn nhiều vất vả nhưng họ luôn giúp đỡ nhau “lá lành đùm lá rách”, vui buồn có nhau. Mỗi lần đi đâu xa tôi đều nhớ về quê tôi như câu ca :
“Quê hương là đường đi học
Con về rợp bướm vàng bay…”
Thế nào là từ trái nghĩa ?
- Sử dụng từ trái nghĩa có tác dụng gì ?
BẢN ĐỒ TƯ DUY
Xin chân thành cảm ơn !
XIN CHÀO TẠM BIỆT