Bài 10. Từ trái nghĩa

CHÀO QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ LỚP 7A1
I
Đ
TRÒ CHƠI ĐOÁN CHỮ
N
H
À
H
Ơ
T
T
H
Ù
G
A
N
D
Ạ
1
2
4
5
6
7
8
10
9
11
Ô chữ thứ ba gồm 4 chữ cái đó là một từ trái nghĩa với từ “ yêu ” ?
M
Ừ
N
G
A
O
R
T
Á
M
3
V
H
Ĩ
A
Ụ
G
N
I
Đ
N
T
H
Ư
Ở
G
N
È
H
T
R
A
N
H
Ô chữ thứ chín gồm 3 chữ cái, đó là một từ trái nghĩa với từ “dũng cảm”?
Ô chữ thứ hai gồm 4 chữ cái là một từ đồng nghĩa với từ “vui ” ?
Ô chữ thứ bảy gồm 6 chữ cái, đó là một từ đồng nghĩa với từ “ tặng ”?
Ô chữ thứ năm gồm 2 chữ cái đó là một từ đồng nghĩa với từ “mẹ”?
Ô chữ thứ mười một gồm 5 chữ cái, đó là một từ trái nghĩa với từ‘nhường’?
Ô chữ thứ sáu gồm 2 chữ cái, đó là một từ đồng nghĩa với từ “ di chuyển ”?
Ô chữ thứ tám gồm 5 chữ cái, đó là một từ trái nghĩa với từ “hèn nhát”?
Ô chữ thứ mười gồm 7 chữ cái, đó là một từ đồng nghĩa với từ “ nhiệm vụ ”?
Ô chữ thứ 4 gồm 4 chữ cái, đó là một đồng nghĩa với từ “đưa”?
Ô chữ thứ nhất gồm 6 chữ cái đó là một từ Thuần Việt đồng nghĩa với từ “thi nhân” ?
Dòng chữ đỏ: TỪ TRÁI NGHĨA
Tiết 39

TỪ TRÁI NGHĨA
I. THẾ NÀO LÀ TỪ TRÁI NGHĨA?
* Ví dụ 1
Đọc lại hai bản dịch thơ dưới đây. Dựa vào kiến thức đã học ở Tiểu học hãy tìm ra hai cặp từ trái nghĩa của hai bản dịch thơ sau?
Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (Lí Bạch)
Ánh trăng sáng đầu giường,
Ngỡ là sương trên mặt đất.
Ngẩng đầu ngắm trăng sáng,
Cúi đầu nhớ quê cũ.
I. THẾ NÀO LÀ TỪ TRÁI NGHĨA?
* Ví dụ 1
b) Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê (Trần Trọng San)
Trẻ đi, già trở lại nhà,
Giọng quê không đổi, sương pha mái đầu.
Gặp nhau mà chẳng biết nhau,
Trẻ cười hỏi: “Khách từ đâu đến làng?”.
I. THẾ NÀO LÀ TỪ TRÁI NGHĨA?
* Ví dụ 1
I. THẾ NÀO LÀ TỪ TRÁI NGHĨA?
* Ví dụ 1
=> Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược với nhau
I. THẾ NÀO LÀ TỪ TRÁI NGHĨA?
* Ví dụ 2
Tìm từ trái nghĩa với từ già trong các trường hợp rau già, cau già, người già?
I. THẾ NÀO LÀ TỪ TRÁI NGHĨA?
* Ví dụ 2
Rau già
Cau già
Người già
<>
<>
<>
Rau non
Cau non
Người trẻ
→ Già : Từ có nhiều nghĩa
=> Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều cặp từ trái nghĩa khác nhau.
I. THẾ NÀO LÀ TỪ TRÁI NGHĨA?
Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau
Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều cặp từ trái nghĩa khác nhau.
=> Ghi nhớ 1 SGK/128
II. SỬ DỤNG TỪ TRÁI NGHĨA
Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (Lí Bạch)
Ánh trăng sáng đầu giường,
Ngỡ là sương trên mặt đất.
Ngẩng đầu ngắm trăng sáng,
Cúi đầu nhớ quê cũ.
b) Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê (Trần Trọng San)
Trẻ đi, già trở lại nhà,
Giọng quê không đổi, sương pha mái đầu.
Gặp nhau mà chẳng biết nhau,
Trẻ cười hỏi: “Khách từ đâu đến làng?”.
=> Từ trái nghĩa được sử dụng trong thể đối, tạo các hình tượng tương phản, gây ấn tượng mạnh.
Hãy cho biết các cặp từ trái nghĩa trong các ví dụ sau có tác dụng gì?
THẢO LUẬN NHÓM: 2 phút
Hãy tìm một số câu ca dao tục ngữ có sử dụng từ trái nghĩa và hãy nêu tác dụng của các từ đó
0:00
0:05
0:10
0:15
0:20
0:25
0:30
0:35
0:40
0:45
0:50
0:55
1:00
1:10
1:15
1:20
1:25
1:30
1:35
1:40
1:45
1:50
1:55
2:00
1.Chị em như chuối nhiều tàu,
Tấm lành che tấm rách, đừng nói nhau nhiều lời
2.Ba năm được một chuyến sai,
Áo ngắn đi mượn, quần dài đi thuê
→ Tạo các hình tượng tương phản, gây ấn tượng mạnh, làm cho lời nói thêm sinh động.
lành
rách
ngắn
dài
Từ trái nghĩa được sử dụng trong thể đối, tạo các hình tượng tương phản, gấy ấn tượng mạnh, làm cho lời nói thêm sinh động.
=> Ghi nhớ 2 SGK/128
II. SỬ DỤNG TỪ TRÁI NGHĨA
III. LUYỆN TẬP
Bài tập
Chân cứng đá ….
Có đi có ….
Gần nhà .... .. ngõ
Mắt nhắm mắt ….
Chạy sấp chạy ….
Vô thưởng vô ….
Bên ……. bên khinh
Buổi …… buổi cái
Bước thấp bước ….
Chân ướt chân ….
mềm
xa
mở
trọng
cao
ráo
phạt
ngửa
lại
đực
Xem đoạn video clip sau
1. Gần – Xa
2. Đóng –Mở
3. Nhanh – Chậm
4. Đầy – Rỗng
5. Bên trái – Bên phải
6. Bóng tối – Ánh sáng
7. Cao – Thấp

Tổng quát về từ trái nghĩa
TỪ TRÁI NGHĨA
Tác dụng
Khái niệm
Được dùng trong thể đối
Tạo các hình tượng tương phản
Gây ấn tượng mạnh
Làm cho lời nói thêm sinh động
Là những từ có nghĩa trái ngược nhau
Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều cặp từ trái nghĩa khác nhau