Bài 10. Những chuyển biến trong đời sống kinh tế

NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ
Giáo viên: DUONG TH? H�I
Tru?ng THCS TR? VAN TH?
? Em hãy nêu những nét mới trong đời sống vật chất của người nguyên thủy thời Hòa Bình, Bắc Sơn, Hạ Long?
Kiểm tra bài cũ
- Ngöôøi nguyeân thuûy thôøi Sôn Vi, Hoøa Bình, Baéc Sôn thöôøng xuyeân caûi tieán coâng cuï lao ñoäng, nguyeân lieäu chuû yeáu laø ñaù.
- Bieát maøi ñaù, cheá taùc nhieàu loaïi coâng cuï khaùc: rìu, boân, chaøy,
- Bieát duøng tre, goã… laøm coâng cuï, bieát laøm ñoà goám.
- Biết troàng choït chăn nuôi => Cuoäc soáng oån định hơn, không còn hoàn toàn leä thuoäc vaøo thiên nhiên.
Người nguyên thủy sống ở nhiều nơi trên đất nước ta và họ có bước phát triển về tất cả các mặt: về đời sống vật chất, tổ chức xã hội và đời sống tinh thần. Đất nước ta không chỉ có sông núi mà còn có cả đồng bằng, đất ven sông, ven biển. Con người từng bước di cư và đây là thời điểm hình thành những chuyển biến về kinh tế.
1. Công cụ sản xuất được cải tiến như thế nào?
Chương II:
NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ
THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC: VĂN LANG - ÂU LẠC
Tiết 11 - B�i 10:
Địa bàn cư trú của người việt cổ có gì thay đổi so với trước đây?
Thẩm Khuyên
Thẩm Hai
Phùng Nguyên
Hoa Lộc
Hòa Bình
Bắc Sơn
- Họ đã mở rộng địa bàn cư trú chuyển xuống các vùng ven sông, ven biển.
1- C�ng c? s?n xu?t du?c c?i ti?n nhu th? năo?
Chương II:
NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ
THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC: VĂN LANG - ÂU LẠC
Thẩm Hai
Thẩm Khuyên
Phùng
nguyên
Hoa Lộc
Bắc Sơn
Hòa Bình
Núi Đọ
Tiết 11 - B�i 10:
Quan sát lược đồ
1- C�ng c? s?n xu?t du?c c?i ti?n nhu th? năo?
Chương II:
NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ
THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC: VĂN LANG - ÂU LẠC
? Địa bàn cư trú của người Việt cổ có gì thay đổi so với trước?
- Họ đã mở rộng địa bàn cư trú chuyển xuống các vùng ven sông, ven biển.
Tiết 11 - B�i 10:
Töø nhöõng hang ñoäng treân nuùi ngöôøi nguyeân thuûy 1 soá daàn di cö xuoáng caùc vuøng chaân nuùi, thung luõng… 1 soá ñi xa hôn ñeán caùc vuøng ñaát baõi ven soâng döïng choøi, cuoác ñaát -> Töø söï di cö naøy daãn tôùi söï môû roäng vuøng cö truù cho ngöôøi nguyeân thuûy, cuõng chính töø vuøng cö truù ñöôïc môû roäng ñaõ kích thích con ngöôøi caûi tieán coâng cuï lao ñoäng. Ñaây laø thôøi ñieåm hình thaønh nhöõng chuyeån bieán veà kinh teá.
? Quan sát ảnh em thấy công cụ sản xuất của người nguyên thủy có những gì?
RÌU ĐÁ
Đồ gốm
Đồ trang sức.
? Quan sát ảnh em thấy công cụ sản xuất của người nguyên thủy có những gì?
1- C�ng c? s?n xu?t du?c c?i ti?n nhu th? năo?
Chương II:
NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ
THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC: VĂN LANG - ÂU LẠC

? So sánh với các công cụ của thời trước, em có nhận xét gì?
=>Trình độ kĩ thuật chế tác công cụ sản xuất ngày càng cao ( kĩ thuật mài, loại hình công cụ nhiều hơn trước. gồm có nhiều hoa văn tinh xảo.)
Tiết 11 - B�i 10:
- Công cụ sản xuất gồm:
+ Rìu đá có vai, lưỡi đục, bàn mài đá và mảnh cưa đá.
+ Công cụ bằng xương, bằng sừng.
+ Đồ gốm.
+ Xuất hiện đồ trang sức.
=> Thể hiện kỹ thuật cao trong chế tác công cụ .

Trải qua hàng chục vạn năm, người nguyên thủy đã tiến tới mài đá, khoan, cưa đá, tạo ra những công cụ sản xuất mới ( bằng đá) có hiệu quả hơn trong sản xuất.
+ Cưa đá: có thể tạo ra những công cụ có hình dạng và kích thước phong phú, cần thiết trong cuộc sống.
+ Mài đá: Trong sản xuất, đời sống người nguyên thủy rất cần công cụ sắc bén. Ví dụ: lột da thú, xẻ thịt thú. Từ ch? biết ghè đẽo người nguyên thủy biết mài đá, kĩ thuật mài đá là đặc trưng quan trọng nhất của văn hóa đồ đá mới.
+ Khoan đá: công cụ có cán tra làm tăng năng xuất lao động và dễ sử dụng. Với kĩ thuật khoan người ta đã sản xuất được những chiếc cuốc đá, rìu đá rất cần thiết và tiện lợi trong lao động.
=>Con người không chỉ cải tiến công cụ bằng đá mà còn đạt được sự tiến bộ về kĩ thuật làm đồ gốm: sản xuất được nhiều loại hình và những hoa văn.
1- C�ng c? s?n xu?t du?c c?i ti?n nhu th? năo?
Chương II:
Bài 10:
NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ
THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC: VĂN LANG - ÂU LẠC
- Công cụ sản xuất của họ gồm:
+ Rìu đá có vai, lưỡi đục, bàn mài đá và mảnh cưa đá.
+ Công cụ bằng xương, bằng sừng.
+ Đồ gốm.
+ Chì lưới bằng đất nung.
+ Xuất hiện đồ trang sức.
?Những công cụ bằng đá xương, sừng được tìm thấy ở địa phương nào trên đất nước ta? Thời gian xuất hiện?
Tìm th?y m?t s? di ch? ? : Ph�ng nguy�n ( Ph� Th? ), Hoa L?c ( Thanh Hĩa), Lung Leng ( Kon Tom) cĩ ni�n d?i c�ch d�y kho?ng 4000 - 3500 nam.
Rừu, bôn đá được mài nhẵn với
hình dáng cân xứng.
- Đồ gốm phong phú: Bình, vò, bát
Đĩa cốc có chân cao…với hoa văn
đa dạng.
Phùng nguyên
Hoa Lộc
Lung Leng
Hoa văn gốm Phùng Nguyên
Những mảnh gốm in hoa văn: - Hình chữ s nối với nhau, đối xứng, hoặc những con dấu nổi, liền nhau với những đường cuộn theo hình tròn hay hình chữ nhật, những đường chấm nhỏ li ti chạy dài trên một nền phẳng…
1- C�ng c? s?n xu?t du?c c?i ti?n nhu th? năo?
Chương II:
NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ
THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC: VĂN LANG - ÂU LẠC
Tiết 11 - B�i 10:
2- Thuật luyện kim đã được phát minh như thế nào?
? Cuộc sống của người Phùng Nguyên, Hoa Lộc có gì thay đổi ?
- Sản xuất phát triển họ chuyển dần xuống các vùng đất ven sông định cư lâu dài, đòi hỏi phải cải tiến công cụ sản xuất.
? Để định cư lâu dài con người cần phải làm gì?
=>Chính do yêu cầu của sản xuất của cuộc sống đã dẫn tới phát minh ra thuật luyện kim.
- Con người phát triển sản xuất nâng cao đời sống -> Muốn vậy phải cải tiến công cụ lao động.
1- C�ng c? s?n xu?t du?c c?i ti?n nhu th? năo?
Chương II:
NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ
THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC: VĂN LANG - ÂU LẠC
Tiết 11 - B�i 10:
2- Thuật luyện kim đã được phát minh như thế nào?
? Cơ sở nào để phát minh ra thuật luyện kim?
- Nhờ vào sự phát triển của nghề làm gốm, người Phùng Nguyên, Hoa Lộc đã phát minh ra thuật luyện kim.
? Làm thế nào để có công cụ đồng?
+ Nhờ nghề làm gốm: người ta biêt làm khuôn đúc bằng đất sét nung.
+ Nung chảy đồng rót vào khuôn để tạo ra công cụ cần thiết.
=> Thuật luyện kim đã được phát minh như vậy.
? Kim loại đầu tiên nhân loại sử dụng là kim loại gì? Vì sao?
- Kim loại được dùng đầu tiên là đồng.
- Người ta phát hiện ra nhiều cục đồng, xỉ đồng, dây đồng. -> Thuật luyện kim được phát minh.
- Vì mềm dễ nóng chảy.
? Tại sao nói nghề làm gốm phát triển, tạo điều kiện phát minh ra thuật luyện kim?
-Trong tự nhiên kim loại nguyên chất phải nấu chảy quặng mới lọc ra kim loại, chính trong quá trình nung gốm con người đã phát hiện ra điều này.
? Những bằng chứng nào chứng tỏ thời Phùng Nguyên và Hoa Lộc đã biết luyện kim?
- Muốn làm được công cụ phải làm khuôn đúc bằng đất sét.
Xỉ đồng
1- C�ng c? s?n xu?t du?c c?i ti?n nhu th? năo?
Chương II:
NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ
THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC: VĂN LANG - ÂU LẠC
Tiết 11 - B�i 10:
2- Thuật luyện kim đã được phát minh như thế nào?
- Nhờ vào sự phát triển của nghề làm gốm, người Phùng Nguyên, Hoa Lộc đã phát minh ra thuật luyện kim.
- Kim loại được dùng đầu tiên là đồng.
- Phát hiện ra nhiều cục đồng, xỉ đồng, dây đồng. -> Thuật luyện kim được phát minh.
? Theo em, phát minh này có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống của con người?
=> Cơ sở phát minh ra thuật luyện kim chính là từ những kinh nghiệm nghề làm đồ gốm, từ đây con người tự mình tìm ra nguyên liệu để làm công cụ theo nhu cầu của mình, năng xuất lao động cao, của cải dồi dào -> cuộc sống của người nguyên thủy ổn định.
- Đúc được nhiều công cụ, dụng cụ khác nhau.
- Hình thức đẹp hơn.
- Chất liệu bền, mở ra con đường tìm nguyên liệu mới.
=> Nó là một phát minh to lớn không chỉ đối với người thời đó m� cả đối với thời đại sau.
1- C�ng c? s?n xu?t du?c c?i ti?n nhu th? năo?
Chương II:
NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ
THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC: VĂN LANG - ÂU LẠC
Tiết 11 - B�i 10:
2- Thuật luyện kim đã được phát minh như thế nào?
? Vì sao biết được người nguyên thuỷ đã phát minh ra nghề nông trồng lúa nu?c ?
3- Nghể nông trồng lúa nước ra đời ở đâu và trong điều kiện nào?

- Di chæ Hoa Loäc, Phuøng Nguyeân… ñaõ tìm thaáy daáu tích cuûa ngheà noâng troàng luùa ôû nöôùc ta.
Trong các di chỉ Hoa Lộc, Phùng Nguyên, những lưỡi cuốc đá được mài nhẵn toàn bộ những hạt gạo cháy, những dấu vết của cây lúa bên cạnh những vò đất nung.
1- C�ng c? s?n xu?t du?c c?i ti?n nhu th? năo?
Chương II:
NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ
THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC: VĂN LANG - ÂU LẠC
Tiết 11 - B�i 10:
2- Thuật luyện kim đã được phát minh như thế nào?

3- Nghể nông trồng lúa nước ra đời ở đâu và trong điều kiện nào?
Đồ đựng bằng đất nung
Gạo cháy – Đồng Đậu - Phú Thọ
1- C�ng c? s?n xu?t du?c c?i ti?n nhu th? năo?
Chương II:
NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ
THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC: VĂN LANG - ÂU LẠC
Tiết 11 - B�i 10:
2- Thuật luyện kim đã được phát minh như thế nào?

3- Nghể nông trồng lúa nước ra đời ở đâu và trong điều kiện nào?
- Di chæ Hoa Loäc, Phuøng Nguyeân… ñaõ tìm thaáy daáu tích cuûa ngheà noâng troàng luùa ôû nöôùc ta.
? Để biến cây lúa hoang thành cây lúa trồng cần có những điều kiện gì?
Những vùng đất màu mỡ, đủ nước tưới cho cây lúa mọc, phát triển và có sự chăm sóc của con người.
- Con người định cư các vùng ven sông, ven biển, thung lũng ( màu mở, đủ nước tưới) có công cụ sản xuất bằng đá được cải tiến.
1- C�ng c? s?n xu?t du?c c?i ti?n nhu th? năo?
Chương II:
NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ
THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC: VĂN LANG - ÂU LẠC
Tiết 11 - B�i 10:
2- Thuật luyện kim đã được phát minh như thế nào?

3- Nghể nông trồng lúa nước ra đời ở đâu và trong điều kiện nào?
- Di chæ Hoa Loäc, Phuøng Nguyeân… ñaõ tìm thaáy daáu tích cuûa ngheà noâng troàng luùa ôû nöôùc ta.
? vì sao từ đây con người có thể định cư lâu dài ở đồng bằng ven sông lớn?
+ Họ có nghề trồng lúa nước
+ Công cụ sản xuất được cải tiến
+ Của cải vật chất ngày càng nhiều hơn
- Điều kiện sống tốt hơn -> họ định cư lâu dài.
- Ở vùng đồng bằng đất đai màu mỡ thuận lợi cho trồng trọt, chăn nuôi, đánh cá.
1- C�ng c? s?n xu?t du?c c?i ti?n nhu th? năo?
Chương II:
NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ
THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC: VĂN LANG - ÂU LẠC
Tiết 11 - B�i 10:
2- Thuật luyện kim đã được phát minh như thế nào?

3- Nghể nông trồng lúa nước ra đời ở đâu và trong điều kiện nào?
- Di chæ Hoa Loäc, Phuøng Nguyeân… ñaõ tìm thaáy daáu tích cuûa ngheà noâng troàng luùa ôû nöôùc ta.
- Cây lúa trở thành cây lương thực chính.
? Nghề nông trồng lúa ra đời có tác dụng gì đối với đời sống con người?
Có ý nghĩa cực kỳ quan trọng trong đời sống. Vì tích trữ được lương thực, yên tâm làm việc khác. cây lúa trở thành cây lương thực chính.
- Ngoài ra người ta còn trồng các loại cây hoa màu, Chăn nuôi, đánh cá.
Nghề nông trồng lúa nước xuất hiện sớm ở Việt Nam
THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC: VĂN LANG - ÂU LẠC
NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRONG ĐỜI SỐNG KINH TẾ
1. Công cụ sản xuất được cải tiến như thế nào?
- Ở di chæ Phuøng Nguyeân (Phuù Thoï), Hoa Loäc (Thanh Hoùa), Lung Leng (Komtum), coù nieân ñaïi caùch ñaây 4.000 – 3.500 traêm naêm.
+ Công cụ : rìu đá, bôn đá được maì nhẵn
+ Cơng c? b?ng xuong, s?ng
+ Đồ gốm có in hoa rất đẹp.
+ Đồ trang sức
- Thể hiện kỹ thuật cao trong chế tác công cụ và đồ gốm.
2. Thuật luyện kim đã được phát minh như thế nào?
- Nhờ sự phát triển của nghề làm gốm, người Phùng Nguyên, Hoa Lộc đã phát minh ra thuật luyện kim. Kim loại đầu tiên là Đồng
- Nghề nông trồng lúa nước ra đời ở� Phùng Nguyên Hoa Lộc. Cây lúa trở thành cây lương thực chính, ngoài ra người ta còn trồng các loại cây hoa màu. Chăn nuôi, đánh cá. Cu?c s?ng ?n d?nh hon
3. Ngh? nông trồng lúa nước ra đời ở đâu và trong điều kiện nào?
CỦNG CỐ BÀI HỌC
Lập bảng so sánh theo mẫu sau:
12.000-4.000 năm
4.000-3.500 năm
Trồng trọt, chăn nuôi
Trồng trọt, cây lúa trở thành cây lương thực chính, chăn nuôi đánh cá
Chế tác công cụ đá, dùng tre gỗ, xương..làm công cụ.
Làm đồ gốm, đồ trang sức
- Công cụ đá đươc mài nhẵn cân xứng.
- Thuật luyện kim.
- Làm đồ gốm, đồ trang sức.
Học bài 3 câu hỏi cuối bài.
Làm bài tập 1, 2, 3 vở bài tập
3. Chuaån bò baøi 12:
NÖÔÙC VAÊN LANG
Gợi ý chuẩn bị bài:
Nhaø nöôùc Vaên Lang ra ñôøi trong hoaøn caûnh naøo?
Nhaø nöôùc Vaên Lang ñöôïc toå chöùc nhö theá naøo? Em haõy nhaän xeùt?
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN
Chúc các em học tốt