Bài 10. Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê (Hồi hương ngẫu thư)

Người thực hiện: Lê Văn Nhưng
? Đọc thuộc lòng bài thơ:" Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh"�?
Kiểm tra bài cũ
? Cho biết nét thành công về nội dung và nghệ thuật?
Tiết 30
Tiết 38 - văn bản:
Ngẫu nhiên viết nhânbuổi mới về quê
(hồi hương ngẫu thư - Hạ Tri Chương)


Tiết 38 - văn bản: ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
- Hạ Tri Chương -
I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả- tác phẩm.
a. Tác giả�:
- Hạ Tri Chương (659 - 744) quê Chiết Giang.
-> là nhà thơ lớn của TQ thời Đường
b. Tác phẩm:
b. Tác phẩm:
b. Tác phẩm:


Tiết 30 Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -
I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả- tác phẩm.
a. Tác giả�:
Nguyễn Khuyến (1835 - 1909) - Quê ở thôn Vị Hạ, xã Yên Đổ, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam. Là người thông minh học giỏi đỗ đầu cả ba kì thi nên còn có tên gọi là Tam Nguyên Yên Đổ. Ông ra làm quan khoảng mười năm, sau đó thời thế loạn lạc cáo quan về ở ẩn.
-Nhà thơ lớn của dân tộc.



Tiết 30 Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -
I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả- tác phẩm.
a. Tác giả�:
Nguyễn Khuyến lúc làm quan
Nguyễn Khuyến cáo quan về quê ở ẩn


Tiết 30 Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -
I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả- tác phẩm
a. Tác giả�:
- Thể thơ:
Thất ngôn bát cú Đường luật.
Bạn đến chơi nhà

Đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà .
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rộng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
* Thất ngôn bát cú Đường luật�: Câu 3-4 đối nhau( Ao sâu/ vườn rộng; nước cả/ rào thưa. Khôn chài cá/ khó đuổi gà). Câu 5-6 đối nhau( Cải/ bầu; chửa ra cây/ vừa rụng rốn; cà mới nụ/ mướp đương hoa).Các câu 1-2-4-6-8 hiệp vần chân .
Ao sâu nước cả,
Vườn rộng rào thưa
Khôn chài cá,
khó đuổi gà .
Bạn đến chơi nhà

Đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà .
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
Ao sâu
Vườn rộng
nước cả
rào thưa
khôn chài cá
khó đuổi gà


Tiết 30 Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -
I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả- tác phẩm
a. Tác giả�:
b. Tác phẩm:
- Thể thơ:
Thất ngôn bát cú Đường luật.
2. Đọc, hiểu chú thích, bố cục.
* Đọc.
Bạn đến chơi nhà

Đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
*Chú thích.
* Bố cục:
- Bố cục bài thơ không tuân theo qui cách:
Đề -Thực -Luận - Kết.
mà cấu trúc theo (1+6+1) câu đầu nêu cảm xúc khi bạn đến; sáu câu giữa: Tình huống và khả năng tiếp bạn; câu cuối cảm nghĩ về tình bạn.
3 phần


Tiết 30 Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -
I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả- tác phẩm
a. Tác giả�:
b. Tác phẩm:
2. Đọc, hiểu chú thích, bố cục.
Bạn đến chơi nhà

Đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !
II. Tìm hiểu văn bản.
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
- Lời thơ mở đầu rất tự nhiên như lời nói thường.
-> Niềm vui sướng, hồ hởi khi có bạn đến thăm.
2.Tình huống và khả năng tiếp bạn .
1.Cảm xúc khi bạn đến chơi.
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa,
Ao sâu nước cả, khôn chài cá.
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ.
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.


Tiết 30 Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -
-Trẻ thời đi vắng
? không có người sai bảo.
- Chợ thời xa
? không dễ mua sắm thức ăn thết bạn.
-> Mong muốn tiếp bạn thịnh soạn nhưng không thực hiện được.
- có cá, có gà
nhưng cũng bằng không vì (ao sâu, nước cả, vườn rộng, rào thưa).
- có cải, có cà, có bầu, có mướp.
nhưng cũng chỉ mới ở dạng tiềm ẩn (chửa ra cây, mới nụ, vừa rụng rốn, đương hoa).
- Trầu không có.
I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả- tác phẩm
2. Đọc, hiểu chú thích, bố cục.
II. Tìm hiểu văn bản.
1.Cảm xúc khi bạn đến chơi.
- Lời thơ mở đầu rất tự nhiên như lời nói thường.
-> Niềm vui sướng, hồ hởi, khi có bạn đến thăm.

2. Tình huống và khả năng tiếp bạn.
- Cách tạo tình huống, cách nói lấp lửng. Phép liệt kê, phép đối, nói quá, cách nói hóm hỉnh, đùa vui.
-> Mọi thứ đều có mà lại như không.
Tình cảm dành cho bạn chân thành.


Tiết 30 Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -
I. Tìm hiểu chung.
II. Tìm hiểu văn bản.
1.Cảm xúc khi bạn đến chơi.
- Lời thơ mở đầu rất tự nhiên như lời nói thường.
-> Niềm vui sướng, hồ hởi, khi có bạn đến thăm.

2.Tình huống và khă năng tiếp bạn.
- Cách tạo tình huống, cách nói lấp lửng. Phép liệt kê, phép đối. Nói quá, cách nói hóm hỉnh, đùa vui.
-> Mọi thứ đều có mà lại như không. Tình cảm dành cho bạn chân thành.

3. Cảm nghĩ về tình bạn .
Bác đến chơi đây, ta với ta.
-> Khẳng định chiều sâu của tình bạn. Cái đáng quí nhất là đến với nhau bằng tấm lòng.
- Đại từ ngôi 1 và 2.


Tiết 30 Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -
I. Tìm hiểu chung.
II. Tìm hiểu văn bản.
1.Cảm xúc khi có bạn đến thăm.
- Lời thơ mở đầu rất tự nhiên như lời nói thường.
-> Niềm vui sướng, hồ hởi. khi có bạn đến thăm.
2.Tình huống và khă năng tiếp bạn.

-> Mọi thứ đều có mà lại như không. Tình cảm
dành cho bạn chân thành.

3. Cảm nghĩ về tình bạn .
-> Khẳng định chiều sâu của tình bạn . Cái đáng
quí nhất là đến với nhau bằng tấm lòng.
III. Tổng kết.
1. Nghệ thuật:
- Bài thơ đường luật thuần Nôm. Lời thơ giản dị, cách nói hóm hỉnh.
2. Nội dung:
- Tình cảm bạn bè gắn bó thân thiết.
IV. Luyện tập.
- Cách tạo tình huống, cách nói lấp lửng. Phép liệt kê, phép đối. Nói quá, cách nói hóm hỉnh, đùa vui.
- Đại từ ngôi 1 và 2.


Tiết 30 Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -
I. Tìm hiểu chung.
II. Tìm hiểu văn bản.
1. Cảm xúc khi bạn đến chơi.
- Lời thơ mở đầu rất tự nhiên như lời nói thường.
-> Niềm vui sướng, hồ hởi khi có bạn đến thăm.
2.Tình huống và khă năng tiếp bạn

-> Mọi thứ đều có mà lại như không. Tình cảm
dành cho bạn chân thành.
3. Khẳng định tình bạn .
-> Khẳng định chiều sâu của tình bạn.
Cái đáng quí nhất là đến với nhau bằng tấm lòng.
III. Tổng kết.
IV. Luyện tập.
Bài 1.
? Từ câu thứ hai đến câu thứ sáu, tác giả nói đến sự thiếu thốn tất cả những điều kiện vật chất để đãi bạn với mục đích gì?
Miêu tả hoàn cảnh nghèo của mình.
B. Giãi bày hoàn cảnh thực tế của mình.
C. Không muốn tiếp đãi bạn.
D. Diễn đạt một cách dí dỏm tình cảm chân thành, sâu sắc.
- Cách tạo tình huống, cách nói lấp lửng. Phép liệt kê, phép đối. Nói quá, cách nói hóm hỉnh, đùa vui.
- Đại từ ngôi 1 và 2.


Tiết 30 Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -
I. Tìm hiểu chung.
II. Tìm hiểu văn bản.
III. Tổng kết.
IV. Luyện tập.
Bài 2.
? Trong những nhận xét sau đây, nhận xét nào đúng, nhận xét nào sai ? ( đúng khoanh chữ Đ, sai khoanh chữ S)
Hai bài thơ Qua Đèo Ngang và Bạn đến chơi nhà đều viết bằng thể thơ thất ngôn bát cú. Đ S
b. Hai bài thơ đã diễn tả tình bạn thân thiết gắn bó của những tâm hồn tri âm. Đ S
c. Hai bài thơ đều kết thúc bởi ba từ ta với ta, nhưng nội dung thể hiện của mỗi bài lại hoàn toàn khác nhau. Đ S
d. Hai bài thơ đều có cách nói giản dị, dân dã, dí dỏm. Đ S



Tiết 30 Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -
I. Tìm hiểu chung.
II. Tìm hiểu văn bản.
1.Cảm xúc khi có bạn đến thăm.
- Lời thơ mở đầu rất tự nhiên như lời nói thường.
-> Niềm vui sướng, hồ hởi. khi có bạn đến thăm.
2.Tình huống và khă năng tiếp bạn.

-> Mọi thứ đều có mà lại như không. Tình cảm
dành cho bạn chân thành.
3. Cảm nghĩ về tình bạn .
-> Khẳng định chiều sâu của tình bạn .
Cái đáng quí nhất là đến với nhau bằng tấm lòng.
III. Tổng kết.
1. Nghệ thuật:
- Bài thơ Đường luật thuần Nôm. Lời thơ giản dị, cách nói hóm hỉnh.
2. Nội dung:
- Tình cảm bạn bè gắn bó thân thiết.
IV. Luyện tập.
- Cách tạo tình huống, cách nói lấp lửng. Phép liệt kê, phép đối. Nói quá, cách nói hóm hỉnh, đùa vui.
- Đại từ ngôi 1 và 2.


Tiết 30 Bạn đến chơi nhà
- Nguyễn Khuyến -
Mộ Nguyễn Khuyến đặt trên núi Phương Nhi, huyện ý Yên, tỉnh Nam Định.
Hướng dẫn về nhà
Nắm toàn bộ kiến thức của bài.
Làm bài tập còn lại trong SGK.
Học thuộc bài thơ.
Chuẩn bị bài chữa lỗi về quan hệ từ.
Chúc các em học tốt