Bài 10. Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê (Hồi hương ngẫu thư)

CHàO MừNG CáC THầY CÔ GIáO Về Dự GIờ THĂM LớP
Giáo viên :Nguyễn Thị Hồng Lanh
Tổ : Văn – Sử
Ngữ văn 7
KIỂM TRA BÀI CŨ
Hình ảnh trên gợi nhớ đến bài thơ Đường nào?
Đọc thuộc lòng bài thơ (phần phiên âm và dịch thơ)?
Nêu nghệ thuật và nội dung của bài thơ?
Tiết 38: HỒI HƯƠNG NGẪU THƯ

I.Đọc – tìm hiểu chung
1.Đọc
2.Chú thích
a.Tác giả.
( Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê )
_ Hạ Tri Chương _

Hạ Tri Chương (659-744), tự Qúy Chân, hiệu Tứ Minh cuồng khách. Được người đời thường gọi là Ngô trung tứ sĩ (4 danh sĩ đất Ngô).
Quê : Vĩnh Hưng, thuộc Việt Châu( nay là huyện Tiêu Sơn, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc)
Làm quan trên 50 năm, đến năm 85 tuổi mới trở về quê.

Em hãy giới thiệu cho cả lớp về tác giả Hạ Tri Chương ?
b.Tác phẩm.
Bài thơ có nhan đề là gì ? Với kiến thức về từ Hán Việt đã học, em hãy giải thích các yếu tố đó?
Trở về
Làng, quê hương
Tình cờ, ngẫu nhiên
Chép, viết, ghi lại
*Nhan đề:
Hồi Hương Ngẫu Thư
-Hồi :
-Hương :
-Ngẫu :
-Thư :
Bài thơ được viết theo thể gì ? (bản nguyên tác, bản dịch thơ)
3.Thể Thơ.
c.Từ khó(SGK).
- Nguyên tác: thất ngôn tứ tuyệt Đường luật
-Dịch thơ: lục bát
Tiết 38: HỒI HƯƠNG NGẪU THƯ

( Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê )
_ Hạ Tri Chương _
I.Đọc – tìm hiểu chung
Đọc
2.Chú thích.
3.Thể thơ.
4.Bố cục.
Bài thơ chia làm mấy phần?Nội dung của từng phần?
- Hai câu đầu: Từ cuộc đời của chính mình nhớ về quê hương.
-Hai câu cuối :Từ bọn trẻ trong làng nhớ về quê hương
Tiết 38: HỒI HƯƠNG NGẪU THƯ

I.Đọc – tìm hiểu chung
Đọc
2.Chú thích.
3.Thể thơ.
4.Bố cục.
II.Đọc-Tìm hiểu văn bản
1.Hai câu đầu :
( Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê )
_ Hạ Tri Chương _
Hé lộ tình yêu quê hương của nhà thơ.
Nhận xét nghệ thuật, kiểu câu thể hiện ở hai câu đầu? Qua đó tác giả cho ta biết được điều gì ?
Sử dụng phép đối :
+ Thiếu >< lão
+ Tiểu >< đại
+ Li gia >< hồi
+ Hương âm >< mấn mao
+ Vô cải >< tồi
Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi,
Hương âm vô cải, mấn mao tồi.
( Rời nhà từ lúc còn trẻ, già mới quay về,
Giọng quê không đổi, nhưng tóc mai đã rụng.)
Giọng quê không thay đổi có ý nghĩa gì đối với tác giả ? Qua đó hé lộ cho chúng ta biết được điều gì ?
-Phép tiểu đối, phương thức kể, tả.
Quãng thời gian xa quêlàmquanđãlàmthay đổi vócngười, tuổi tác nhưng giọng nói quê hương không thay đổi.
Cho biết giọng điệu của hai câu thơ đầu?
Giọng điệu buồn ,bồi hồi
Em hiểu giọng quê ở đây là gì?
Tiết 38: HỒI HƯƠNG NGẪU THƯ

I.Đọc – tìm hiểu chung
Đọc
2.Chú thích.
3.Thể thơ.
4.Bố cục.
II.Đọc-Tìm hiểu văn bản
1.Hai câu đầu :
-Phép tiểu đối, phương thức kể, tả.
Quãng thời gian xa quê làm quan đã làm thay đổi vóc người, tuổi tác nhưng giọng nói quê hương không thay đổi
Hé lộ tình yêu quê hương của nhà thơ.
2.Hai câu sau :
( Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê )
_ Hạ Tri Chương _
Nhi đồng tương kiến, bất tương thức,
Tiếu vấn : Khách tòng hà xứ lai ?
(Trẻ con gặp mặt, không quen biết,
Cười hỏi : Khách ở nơi nào đến ?)
Có một tình huống khá bất ngờ nào đã xảy ra với nhà thơ khi ông vừa đặt chân đến làng?
-Tình huống bất ngờ: Trẻ con không nhận ra ông, coi ông là khách.
Nhận xét về phương thức biểu đạt?
-Phương thức kể ,tả
Vậy thì theo em tình huống này có lý hay không có lý?Tại sao ?
Tình huống đó khiến cho tác giả có tâm trạng gì?
-Tâm trạng lúc đầu ngạc nhiên bất ngờ,sau đó buồn tủi, cuối cùng là sự ngậm ngùi xót xa.
Vậy hai câu cuối có giọng điệu như thế nào?
Giọng điệu:Bi hài hóm hỉnh.
Hai câu cuối thể hiện tình cảm gì của tác giả?
-> Tình yêu quê hương luôn thường trực sâu nặng.
Thảo luận : (2ph)
Vì sao từ “khách” được nhiều
nhà nghiên cứu cho rằng :
là từ đắt nhất, quan trọng
nhất (nhãn tự) của bài thơ ?
Bởi vì :
Tạo nên kịch tính, mang phong vị bi hài.
-Làm sâu sắc thêm tình yêu quê hương
-Tạo duyên cớ để tác giả viết bài thơ, ngay khi tác giả mới đặt chân.
2:00
1:59
1:58
1:57
1:56
1:55
1:54
1:53
1:52
1:51
1:50
1:49
1:48
1:47
1:46
1:45
1:44
1:43
1:42
1:41
1:40
1:39
1:38
1:37
1:36
1:35
1:34
1:33
1:32
1:31
1:30
1:29
1:28
1:27
1:26
1:25
1:24
1:23
1:22
1:21
1:20
1:19
1:18
1:17
1:16
1:15
1:14
1:13
1:12
1:11
1:10
1:09
1:08
1:07
1:06
1:05
1:04
1:03
1:02
1:01
1:00
59
58
57
56
55
54
53
52
51
50
49
48
47
46
45
44
43
42
41
40
39
38
37
36
35
34
33
32
31
30
29
28
27
26
25
24
23
22
21
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Hết giờ
Tiết 38: HỒI HƯƠNG NGẪU THƯ

( Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê )
_ Hạ Tri Chương _
III. TỔNG KẾT:
1. Nghệ thuật:





Bài thơ có những nét đặc sắc nghệ thuật nào?
-Bài thơ thể hiện tình yêu thắm thiết của tác giả với quê hương.
- Từ ngữ mộc mạc giản dị.
- Sử dụng phép đối.
- Giọng điệu vừa khách quan, hóm hỉnh, vừa ngậm ngùi.
Em cảm nhận được nội dung và ý nghĩa gì của bài thơ?
2. Nội dung:

*. Ghi nhớ:
Bài thơ biểu hiện một cách chân thực mà sâu sắc, hóm hỉnh mà ngậm ngùi tình yêu quê hương thắm thiết của một người sống xa quê lâu ngày, trong khoảnh khắc vừa mới đặt chân trở về quê cũ.
IV.Luyện tập
Đi tìm bức ảnh bí mật
1
2
4
5
3
6
Hạ Tri Chương (659 – 774)
HDVN
Bài Hồi hương ngẫu thư được
viết theo thể thơ gì ?
Thất ngôn tứ tuyệt
Đường luật
Từ nào được xem là nhãn tự của bài thơ ?
Khách
Yếu tố nào dẫn đến sự thay đổi ở tác giả và chính quê hương ông ?
Thời
gian
Cho biết nghệ thuật thể hiện ở hai câu đầu ?
Phép đối
Từ Hán Việt nào khẳng định tác giả vẫn là người con của quê hương ?
Hương âm
Tình yêu quê hương được viết một cách.......................,trong khoảnh khắc vừa mới đặt chân trở về quê cũ.
ngẫu nhiên
V. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Học thuộc lòng bài thơ (phiên âm, dịch nghĩa, dịch thơ), ghi nhớ.
Phân tích tâm trạng của nhà thơ.
Chuẩn bị bài mới : “Từ trái nghĩa”
+Tìm hiểu khái niệm, ví dụ, xem các bài tập.
+ Việc sử dụng từ trái nghĩa như thế nào ?
Giờ học kết thúc
Chân thành cảm ơn các thầy cô giáo
Cảm ơn các em học sinh