Bài 10. Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê (Hồi hương ngẫu thư)

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo
V? D? GI?
Môn: Ngữ Văn
L?P 7B
KIỂM TRA BÀI CŨ
? Đọc thuộc lòng và diễn cảm bài thơ “Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh” của Lí Bạch. (Bản phiên âm và dịch thơ )
? Nêu ý nghĩa của bài thơ?
* í nghia :
B�i tho th? hi?n n?i lũng d?i v?i quờ huong da di?t, sõu n?ng trong tõm h?n, tỡnh c?m c?a ngu?i xa quờ.
Phiªn ©m
Sàng tiền minh nguyệt quang,
Nghi thị địa thượng sương.
Cử đầu vọng minh nguyệt,
Đê đầu tư cố hương.

DÞch th¬
Đầu giường ánh trăng rọi,
Ngỡ mặt đất phủ sương.
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,
Cúi đầu nhớ cố hương.
Tĩnh dạ tứ
Tiết 39
Văn bản
Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
(Hồi hương ngẫu thư)
-Hạ Tri Chương-


Hồi hương ngẫu thư kì nhị
-Hạ Tri Chương-
Phiên âm:
Li biệt gia hương tuế nguyệt đa
Cận lai nhân sự bán tiêu ma
Duy hữu môn tiền Kính Hồ thủy
Xuân phong bất cải cựu thời ba.
Dịch thơ:
Trải bao năm tháng xa quê
Chuyện đời điểm lại nửa bề tiêu vong
Chỉ còn trước cửa hồ trong
Gió xuân không xóa những vòng sóng xưa.

Phiên âm:
Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi,
Hương âm vô cải , mấn mao tồi.
Nhi đồng tương kiến , bất tương thức,
Tiếu vấn:Khách tòng hà xứ lai?
Dịch nghĩa:
Rời nhà từ lúc còn trẻ, già mới quay về,
Giọng quê không đổi, nhưng tóc mai đã rụng.
Trẻ con gặp mặt, không quen biết,
Cười hỏi: Khách ở nơi nào đến?
Dịch thơ:
Khi đi trẻ, lúc về già
Giọng quê vẫn thế, tóc đà khác bao.
Trẻ con nhìn lạ không chào
Hỏi rằng : Khách ở chốn nào lại chơi?

(PHẠM SĨ VĨ dịch, trong THƠ ĐƯỜNG, tập I
NXB Văn học, HÀ NỘI, 1987)

Trẻ đi ,già trở lại nhà,
Giọng quê không đổi ,sương pha mái đầu.
Gặp nhau mà chẳng biết nhau
Trẻ cười hỏi: “Khách từ đâu đến làng ?”

(TRẦN TRỌNG SAN dịch, trong THƠ ĐƯỜNG,
tập I, BẮC ĐẨU,SÀI GÒN,1966)
Phiên âm
Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi,
Hương âm vô cải mấn mao tồi.
Nhi đồng tương kiến bất tương thức,
Tiếu vấn: Khách tòng hà xứ lai?

Dịch nghĩa
Rời nhà từ lúc còn trẻ, già mới quay về,
Giọng quê không đổi nhưng tóc mai
đã rụng.
Trẻ con gặp mặt không quen biết,
Cười hỏi: Khách ở nơi nào đến?

Trẻ đi, già trở lại nhà,
Giọng quê không đổi, sương pha mái đầu.
Gặp nhau mà chẳng biết nhau
Trẻ cười hỏi: “Khách từ đâu đến làng? ”
(Trần Trọng San dịch, trong Thơ Đường,
tập 1,Bắc Đẩu, Sài Gòn, 1996)
- Dịch không sát nghĩa từ : "không chào"
- M?t t? ti?u(cu?i)
Dịch thơ
Khi đi trẻ, lúc về già
Giọng quê vẫn thế, tóc đà khác bao.
Trẻ con nhìn lạ không chào
Hỏi rằng: Khách ở chốn nào lại chơi?

( Phạm Sĩ Vĩ dịch, trong Thơ Đường tập I NXB Văn học Hà Nội, 1987)
---------------
------------
-------------------
---------
-------------------
-----------
-----------------------
- Dịch chưa sát nghĩa :"Sương pha mái đầu"
- Mất từ: "nhi đồng"
--------------------
--------
----------------
Dịch thơ:
Khi đi trẻ, lúc về già
Giọng quê vẫn thế, tóc đà khác bao.
Trẻ con nhìn lạ không chào
Hỏi rằng : Khách ở chốn nào lại chơi?

(PHẠM SĨ VĨ dịch, trong THƠ ĐƯỜNG, tập I
NXB Văn học, HÀ NỘI, 1987)
- Phiên âm
Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi
Hương âm vô cải, mấn mao tồi
1. Hai câu thơ đầu
- Dịch thơ
Khi đi trẻ, lúc về già
Giọng quê vẫn thế, tóc đà khác bao
(Phạm Sĩ Vĩ)
Câu
PTBĐ
Câu 1
Câu 2
MIÊU TẢ
TỰ SỰ

BIỂU CẢM
QUA MIÊU TẢ
BIỂU CẢM
QUA TỰ SỰ


Nhi đồng tương kiến, bất tương thức,

Tiếu vấn : Khách tòng hà xứ lai ?

(Trẻ con nhìn lạ không chào
2. Hai câu cuối

Hỏi rằng: Khách ở chốn nào lại chơi? )
4 .tổng kết:
4.1 Nội dung, ý nghĩa:
* Nội dung: Bài thơ thể hiện tình yêu thắm thiết của tác giả với quê hương.
* ý nghĩa: Tình quê hương là một trong những tình cảm lâu bền và thiêng liêng nhất của con người.
4.2 Nghệ thuật:
- Sử dụng các yếu tố tự sự, cấu tứ độc đáo.
- Sử dụng biện pháp tiểu đối hiệu quả
- Có giọng điệu bi hài thể hiện ở hai câu cuối.

4.3 Ghi nhớ:
Bài thơ biểu hiện một cách chân thực mà sâu sắc, hóm hỉnh mà ngậm ngùi tình yêu quê hương thắm thiết của một người sống xa quê lâu ngày, trong khoảnh khắc vừa mới đặt chân trở về quê cũ.
Thảo luận nhóm: (5 phút)
Cõu1: So sỏnh di?m gi?ng nhau v� khỏc nhau v? n?i dung gi?a b�i "C?m nghi trong dờm thanh tinh" c?a Lớ B?ch v� " Ng?u nhiờn vi?t nhõn bu?i m?i v? quờ" c?a H? Tri Chuong.
Cõu 2: So sỏnh v? gi?ng di?u v� tõm tr?ng c?a tỏc gi? ? hai cõu tho d?u v� hai cõu tho cu?i.
Cõu 3: Tỡm nh?ng cõu tho vi?t v? quờ huong m� em bi?t.

Cõu 1
* Gi?ng nhau: Cựng núi lờn tỡnh yờu quờ huong th?m thi?t c?a con ngu?i.
* Khỏc nhau: b�i "C?m nghi trong dờm thanh tinh" tỏc gi? vi?t lỳc ? xa quờ huong, nh? v? quờ huong. B�i "Ng?u nhiờn vi?t nhõn bu?i m?i v? quờ" l� vi?t lỳc tỏc gi? v?a d?t chõn v? quờ huong.
Câu 2:

Cõu 3:
VD: " Quê hương là chùm khế ngọt,
Cho con trèo hái mỗi ngày.
Quê hương là đường đi học,
Con về rợp bướm vàng bay."
( Quê Hương- Đỗ Trung Quân)

Vi?t Nam d?t nu?c ta oi
Mờnh mụng bi?n lỳa dõu tr?i d?p hon.
Cỏnh cũ bay l? r?p r?n,
Mõy m? che d?nh Tru?ng Son s?m chi?u.
Quờ huong bi?t m?y thõn yờu
Bao nhiờu d?i dó ch?u nhi?u thuong dau.
(Vi?t Nam quờ huong tụi- Nguy?n Dỡnh Thi)
1. Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào?
A.Thất ngôn bát cú B.Thất ngôn tứ tuyệt
C.Ngũ ngôn tứ tuyệt D.Tự do
2. Chỉ ra những biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong bài thơ ?
A.Phép tiểu đối. B.Tạo tình huống bất ngờ.
C.Biểu cảm qua tự sự.
D.Tất cả các biên pháp nghệ thuật trên.
3.Bài thơ trên được tác giả viết trong hoàn cảnh nào?
A.Mới rời quê ra đi.
B.Xa nhà, xa quê rất lâu.
C.Xa quê rất lâu nay mới trở về.
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
B
D
C

Vui mõng, h¸o høc
khi trë vÒ quª

§au ®ín, luyÕn tiÕc
khi ph¶i rêi xa chèn
kinh thµnh

Buồn thương trước
cảnh quê hương
nhiều thay đổi

Bồi hồi, háo hức rồi ngËm ngïi,
hôt hÉng khi trë thµnh kh¸ch l¹
gi÷a quª h­¬ng
A
B
C
D
Tâm trạng của tác giả trong bài thơ là gì?
Hướng dẫn về nhà:
- Học thuộc lòng bài thơ (phiên âm và dịch thơ)
- Viết đoạn văn phát biểu cảm nghĩ của em về quê hương.
- Soạn bài: "Bài ca nhà tranh bị gió thu phá" (Đỗ Phủ).
Chân thành cảm ơn các thầy cô giáo
V� cỏc em h?c sinh