Bài 10. Luyện nói: Văn biểu cảm về sự vật, con người

Tiết 40:
Luyện nói:
biểu cảm về sự vật, con ngUời
* Văn biểu cảm:
Là văn bản viết ra nhằm biểu đạt tình cảm, cảm xúc, sự đánh giá của con nguười đối với thế giới xung quanh và khêu gợi lòng đồng cảm nơi ngưuời đọc.
* Biểu cảm về sự vật, con nguười:
Là trình bày những cảm xúc, tưuởng tưuợng, liên tuưởng, suy nghĩ của mình về sự vật hay con ngưuời đó.
* Bố cục bài văn biểu cảm:
Gồm 3 phần : Mở bài, Thân bài, Kết bài.
1) Mở bài:
- Có thể giới thiệu sự vật, cảnh vật trong thời gian, không gian. Nêu cảm xúc ban đầu của mình về đối tuợng cần biểu cảm.
2) Thân bài:
Qua miêu tả, tự sự mà biểu lộ cảm xúc, ý nghĩ một cách cụ thể, chi tiết, sâu sắc.
3) Kết bài:
Kết đọng cảm xúc, ý nghĩ hoặc nêu lên bài học tuư tuưởng.
Đề 1:
Cảm nghĩ về thầy, cô giáo, những "ngưuời lái đò" đưua thế hệ trẻ "cập bến" tuương lai.
*Dàn bài đề 1
1) Mở bài: -Nêu hoàn cảnh nảy sinh cảm xúc về thầy cô ( có thể nhân ngày 20-11; nhớ về một kỷ niệm)
2) Thân bài:
- Hồi tưuởng kỉ niệm về thầy, cô giáo: nhớ lại kỉ niệm về sự chăm sóc của thầy cô -> nêu cảm xúc.
Suy nghĩ về hiện tại: + Thầy cô dạy hết lớp HS này đến lớp HS khác nhuư chở những chuyến đò, khi cập bến học trò đi đến những nơi xa. Ngưuời chở đò - nguười thầy lại đón những chuyến khác, buồn vui hưuớng theo sự trưuởng thành của trò. Biết bao HS đã trưuởng thành.
+Suy nghĩ về nghề dạy học: nghề cao quý, có ảnh hưuởng đến sự phát triển của XH về mặt tinh thần.
Hưuớng về tưuơng lai: + Vai trò của nguười thầy là không thể thiếu
+ Mãi mãi nhớ hình ảnh thầy cô: có thể liên tưuởng từ hình ảnh dòng sông, con đò.
3) Kết bài:
Ngợi ca nghề dạy học.




Đề 2:
Cảm nghĩ về tình bạn
Mở bài
- Suy nghĩ về tình bạn (Có cần thiết trong cuộc sống con nguười không?)
B) Thân bài:
- Cảm xúc của em khi có một tình bạn đẹp (có một tình bạn đẹp
sẽ giúp chúng ta nhiều điều trong cuộc sông: lúc vui, buồn có nguời chia sẻ.)
- Có thể:
+ kể một câu truyện về tình bạn làm em cảm động
+ Tả lại hình dáng thân thiết của nguười bạn
- Tình cảm của em dành cho ngưuời bạn ấy
C) Kết bài:
- Em sẽ giữ tình cảm đó nhuư thế nào với ngưuời bạn của mình
Dàn bài đề 2
Đề 3:
Cảm nghĩ về sách vở mình đọc và học hàng ngày
Dàn bài đề 3
1) MB: - Tình huống tạo cảm xúc: đến thuư viện hoặc gặp lại quyển sách cũ.
Giới thiệu cảm xúc chung về sách.
2) Thân bài:
Có thể liên hệ hiện tại với tương lai ( hoặc tưuởng tuượng tình huống làm rõ vai trò của sách).
Thời đại thông tin phát triển cả thuư viên khổng lồ duược thu gọn tiện lợi biết bao nhuưng cảm giác vui khi lần giở từng trang sách sẽ mất đi, mất đi sự thú vị -> XH con ngưuời không thể thiếu sách.
Suy ngẫm về sách : - Sách giáo khoa: bạn của học sinh.
- Sách khoa học: mở rộng hiểu biết
- Sách văn học: Mở ra những chân trời, cảm xúc mới nâng cao vốn sống, hiểu biết.
3) KB: Con nguười không thể sống mà không có sách.
*So sánh Văn biểu cảm dạng nói và văn biểu cảm dạng viết:
+ Giống nhau:
- Đều thể hiện cảm xúc về đối tưuợng cần biểu cảm.
- Đều có bố cục gồm 3 phần
+ Khác nhau:

Câu văn ngắn gọn

- Lựa chọn ý và những chi tiết quan trọng nhất.
- Dùng ngôn ngữ văn nói, ở phần MB và KB nên có những lời giới thiệu, thưua gửi.
- Có thể dùng câu văn dài, chau chuốt
Trình bày đầy đủ ND

- Không dùng ngôn ngữ nói ( khẩu ngữ)
Dạng nói
Dạng viết
Một số yêu cầu khi luyện nói
1) Để nói ở lớp trưuớc đông nguười, phải chuẩn bị tốt. Văn bản biểu cảm cần có những cảm xúc riêng, độc đáo, nên không thể có nhiều thời gian suy ngẫm kĩ, tìm tòi cách biểu hiện cảm xúc riêng. Do đó khi chuẩn bị ở nhà cần vân dụng kết hợp các cách lập ý, tập diễn đạt bằng văn nói truước.
2) Để cảm xúc chân thành, tha thiết, cần chọ đối tuượng nào thật sự gắn bó với mình
3)V× g¾n bã nhiÒu, nªn thư­êng ngµy m×nh ®· cã t×nh c¶m víi ®èi tư­îng, nh­ưng khi chuÈn bÞ v¨n b¶n nãi vÉn ph¶i chó ý quan s¸t vµ ngÉm nghÜ mét c¸ch ®Çy ®ñ h¬n, s©u s¾c h¬n.
4) Khi tr×nh bµy tr­ưíc líp ph¶i nãi giäng thong th¶, tù nhiªn, biÕt béc lé c¶m b»ng nh÷ng tõ ng÷, c©u v¨n biÓu c¶m ….míi truyÒn ®ù¬c c¶m xóc sang ng­ưêi nghe.
5) Ph¸t biÓu c¶m xóc vÒ sù vËt hoÆc con ng­ưêi ph¶i hÕt søc tr¸nh l¹c sang v¨n b¶n miªu t¶ ®Çy ®ñ h×nh d¸ng, ®Æc ®iÓm (HoÆc tù sù ®Çy ®ñ sù viÖc) vÒ ®èi t­ưîng. Muèn vËy, muèn cã miªu t¶ hoÆc tù sù th× ph¶i ng¾n gän, chØ như­ mét c¸i cí ®Ó béc lé cam xóc cña m×nh.
Về nhà
Tiếp tục luyện nói
Ôn tập văn biểu cảm
Soạn bài: Bài ca nhà tranh bị gió thu phá.