Bài 10. Hoá trị

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ TIẾT MINH HỌA CHUYÊN ĐỀ
CỤM PHÍA NAM NĂM HỌC :08-09

GV soạn giảng :Nguyễn Văn Mưu
Trường THCS Hoà Bắc-Di Linh –Lâm Đồng
Tiết 17 : HOÁ TRỊ
II.Quy tắc hóa trị
1.Quy tắc :
-Đặt công thức chung của một hợp chất 2 nguyên tố là :
+Trong đó :A , B lần lượt là nguyên tố thứ nhất và nguyên tố
thứ hai
a , b lần lượt là hóa trị của nguyên tố thứ nhất và nguyên tố
thứ hai
- x và y lần lượt là chỉ số của nguyên tố thứ nhất và nguyên
tố thứ hai
*Hãy cho biết hóa trị và chỉ số của H và O ứng với công
thức hóa học : H2O


BT :Cho công thức hóa học sau : NH3 , CO2
=>Hãy hoàn thành bảng sau :


1 . III
3 . I
1 .IV
2 .II
Em có nhận xét gì về 2 tích số : x . a và y . b
Phát biểu quy tắc hóa trị
*Quy tắc hóa trị :
Trong công thức hóa học :Tích chỉ số và hóa trị
của nguyên tố này bằng tích chỉ số và hóa trị của
nguyên tố kia .
x . a = y . b
2.Vận dụng
Tính hóa trị của một nguyên tố :
VD1:Tính hóa trị của Fe trong hợp chất FeCl3 , biết clo
hóa trị I
-Ta có thể tính được hóa trị của Fe không ? Dựa vào đâu ?
Giải
-Gọi hóa trị cần tìm của Fe là a
-Theo quy tắc hóa trị ta có :
1 . a = 3 . I => a = III

VD2:Tương tự :Tìm hóa trị của :
+Kẽm trong hợp chất ZnO
+Nito trong hợp chất NH3

*Vậy để tìm hóa trị của một nguyên tố trong hợp chất mà ta chưa biết được hóa trị của nguyên tố thứ 2 thì sao ?
VD :Xác định hóa trị của Mg trong hợp chất MgCl2 (không nhớ được hóa trị của clo )
*Cách xác định :
+Nhớ lại công thức hóa học của một hợp chất quen thuộc nhất của clo : HCl => xác định hóa trị của clo , sau đó xác định hóa trị của Mg .

Cách ghi nhớ hóa trị của một số nguyên tố :
*Nhóm nguyên tố hóa trị I
K Na Br Cl H Ag
Khi Nào Brôm Cho Hoa Bạc
*Nhóm nguyên tố hóa trị II
O Ba Zn Mg Hg Cu Pb
Ông Ba Kẽm Mang Hàng Đồng Chì

*Sắt hóa trị II , III
*Nhôm hóa trị III
b.Lập công thức hóa học của hợp chất theo hóa trị
Từ quy tắc hóa trị : x . a = y . b =>Hãy biến đổi thành dạng phân số :

Quy tắc hóa trị dưới dạng phân số :
*Cách ghi nhớ : x chia y bằng bi chia a
VD1 :Lập công thức hóa học của hợp chất tạo bởi lưu huỳnh hóa trị VI và oxi
-Hãy lập công thức chung của hợp chất trên : SxOy
-Lập biểu thức về quy tắc hóa trị theo 2 dạng tích số và phân số :
*Từ quy tắc hóa trị : x . a = y . b => ta có :


x . VI = y . II =>

-Hãy rút ra giá trị tương đương của x và y sao cho x và y là những số nguyên nhỏ nhất
=>x = 1 ; y = 3
-Thay x và y vào công thức chung ta có : SO3
B1:Đặt công thức chung theo chỉ số x , y (AxBy)
B2 :Lập quy tắc hóa trị dưới dạng phân số (x chia y bằng bi chia a ) rút gọn phân số tới dạng đơn giản nhất
B3 :Tìm gia trị x và y sao cho x/y là phân số đơn giản nhất
B4 :Thay giá trị x và y vào công thức chung .
*Các bước lập một công thức hóa học :
*Vậy từ VD trên hãy nêu các bước lập một công thức hóa học của một hợp chất tạo bởi 2 nguyên tố hoá học
BT 5 /38 SGK
a.Lập công thức hóa học của hợp chất hai nguyên tố sau :
P (III) và H ; C(IV) và S (II) ; Fe(III) và O
Đáp án
A1: -Công thức chung :RxHy
-Quy tắc hóa trị dạng phân số :
x = 1 ; y = 3
Công thức : PH3
-Tương tự ta có : CS2 ; Fe2O3
Vậy để lập công thức hóa học của hợp chất tạo bởi từ 3 nguyên tố trở lên thì sao ?
VD2 :Lập công thức hóa học của hợp chất tạo bởi Na (I) và nhóm (SO3) hóa trị II
-Ta coi nhóm nguyên tố (SO3)là một nguyên tố B nào đó và nguyên tố B đó có hóa trị II (Chú ý :Không được thay đổi chỉ số của các nguyên tố trong nhóm nguyên tố một cách tùy tiện )
Giải
-Công thức chung :Nax(SO4)y
-Quy tắc hóa trị dạng phân số :
=> x = 2 ; y = 1
-Công thức :Na2SO4
Tương tự : Làm BT 5 b/36 SGK
Đáp án ; NaOH ; CuSO4 ; Ca(NO3)2
Đ
Đ
Đ
Đ
Đ
Đ
S
S
S
S
S
S
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ ĐÃ VỀ DỰ TIẾT DẠY MINH HOẠ