Bài 10. Hoá trị

KIỂM TRA MIỆNG
Với O = 16đvC; Cl = 35,5đvC; H = 1đvC; S = 32đvC; Na = 23đvC
NaCl
H2SO4
H2O
Cl2
58,5đvC
98đvC
71đvC
18đvC
Axit sunfuric H2SO4
Nước oxi già H2O2
Hãy quan sát mô hình các phân tử sau:
H2
o2
Ví dụ một hợp chất có phân tử
gồm:2Al; 3S; 12O. Ta viết là Al2S3O12,
Hoàn toàn không đúng mà chỉ có
CTHH là Al2(SO4)3
Vậy thì làm cách nào để chúng ta
biết cách lập đúng CTHH trên?
Muối nhôm sunphat
Bài 10 tiết 13
HÓA TRỊ
Bài 10 Tiết 13
HÓA TRỊ
I. Hóa trị của một nguyên tố
được xác định bằng cách nào ?
1. Cách xác định:
VD: CTHH của:
axit clohidric viết HCl
Nước H2O
Amoniac NH3
Khí mêtan CH4
Từ CTHH trên, em hãy cho biết 1Cl,1O,1N,1C lần lượt liên kết với mấy nguyên tử H?
Khả năng liên kết của các nguyên tử nầy có giống nhau không ?
Bài 10 Tiết 13
HÓA TRỊ
I. Hóa trị của một nguyên tố
được xác định bằng cách nào ?
1. Cách xác định:
Người ta quy ước cho hidro có hóa trị I.
Một nguyên tử của nguyên tố khác kết hợp với bao nhiêu nguyên tử hidro thì nguyên tố đó có hóa trị bằng bấy nhiêu.

+ Em hãy xác định hóa trị của các nguyên tố Cl, O, N, C và giải thích vì sao?
axit clohidric vi?t HCl
Nu?c H2O
Amoniac NH3
Khí m�tan CH4
Bài 10 Tiết 13
HÓA TRỊ
1. Cách xác định:

HCl: Cl có hóa trị I
vì 1H liên kết với 1Cl
H2O: O có hóa trị II
vì 2H liên kết với 1O
NH3: N có hóa trị III
vì 3H liên kết với 1N
CH4: C có hóa trị IV
vì 4H liên kết với 1C

I. Hóa trị của một nguyên tố
được xác định bằng cách nào ?
Dựa vào cách xác định trên ta biết Oxi có hóa trị II. Em hãy xác định hóa trị của các nguyên tố khác khi liên kết với Oxi?
Na hóa trị I
Ca hóa trị II
Xung quanh Na có 1 liên kết
Xung quanh Ca có 2 liên kết
C hóa trị IV
Xung quanh C có 4 liên kết
Al hóa trị III
Xung quanh Al có 3 liên kết
Na Na
Bài 10 Tiết 13
HÓA TRỊ
1. Cách xác định:
Vậy dựa vào đâu ta có thể xác định hóa trị của 1 nguyên tố?
Xác định hĩa tr? c?a nguy�n t? theo hóa trị của H l� I và hóa trị của O là II
I. Hóa trị của một nguyên tố
được xác định bằng cách nào ?
Theo hóa trị của Oxi
được xác định l� II thì
nguyên tử nguyên tố
khác cứ liên kết được với
một nguyên tử O thì cĩ hĩa tr? l� II

BẢNG HÓA TRỊ CỦA MỘT SỐ NGUYÊN TỐ
+Mỗi nguyên tố có mấy hóa trị?
Hãy xác định hóa trị của nhóm nguyên tử sau: PO4 trong H3PO4
NO3 trong HNO3
SO4 trong H2SO4
OH trong HOH
+Vậy hóa trị của nhóm nguyên tử đươc�
xác định như thế nào?
Hóa trị của nhóm nguyên tử được xác định
giống như xác định hóa trị của nguyên tố.
Bài 10 Tiết 13
HÓA TRỊ
1. Cách xác định:
I. Hóa trị của một nguyên tố
được xác định bằng cách nào ?
Tương tự hidro, natri có hóa trị I, hãy xác định hóa trị của các nhóm nguyên tử PO4, NO3 trong công thức Na3PO4, NaNO3
Hóa trị của một số nhóm nguyên tử
+Hóa trị được biểu thị chữ số gì?
Hóa trị được biểu thị chữ số La m�
Bài 10 Tiết 13
HÓA TRỊ
1. Cách xác định:
Xác định hĩa tr? c?a nguy�n t? theo hóa trị của H chọn làm 1 đơn vị và hóa trị của O là 2 đơn vị.
Vậy Hóa trị của nguyên tố (hay nhóm nguyên tử) là gì?
2. Kết luận
Hóa trị của nguyên tố (hay nhóm nguyên tử) là con số biểu thị khả năng liên kết
của nguyên tử nguyên tố này với nguyên tử nguyên tố khác
I. Hóa trị của một nguyên tố
được xác định bằng cách nào ?
Bài 10 Tiết 13
HÓA TRỊ
1. Cách xác định:
2. Kết luận
+Hãy nêu CTHH chung của hợp chất 2 nguyên tố?
AxBy
a b
Hóa trị của A là a
Hóa trị của B là b
I. Hóa trị của một nguyên tố
được xác định bằng cách nào ?
* Phiếu học tập :Hãy so sánh các tích x . a và y . b trong các hợp chất sau
=
=
=
So sánh tích x . a và y . b ta rút ra điều gì ?
Bài 10 Tiết 13
HÓA TRỊ
1. Cách xác định:
2. Kết luận
a b
AxBy => x .a = y. b

Vậy em hãy phát biểu quy tắc hóa trị?
II. Quy tắc hóa trị
1.Quy tắc: Trong công thức hóa học, tích chỉ số và hóa trị của nguyên tố này bằng tích chỉ số và hóa trị của nguyên tố kia.
*Quy tắc này đúng cả khi B là nhóm nguyên tử
VD: II I
Zn (OH)2

ta coùù: II . 1 = I . 2
I. Hóa trị của một nguyên tố
được xác định bằng cách nào ?
Bài 10 Tiết 13
HÓA TRỊ
1. Cách xác định:
2. Kết luận
II. Quy tắc hóa trị
1.Quy tắc:
I. Hóa trị của một nguyên tố
được xác định bằng cách nào ?
2.Vaän duïng.
a/ Tính hóa trị của một nguyên tố
Ví dụ: Tính hóa trị của nhôm
trong nhôm oxit (Al2O3).
Giải
Biết O có hóa trị II.
Gọi hóa trị của Al là a

ta có: Al2O3 .
- Áp dụng quy tắc hóa trị.
ta có: 2.a = 3. II

=>
Vậy: Al có hóa trị III
a II
Tính hóa trị của:
a/ SO4 trong hợp chất H2SO4
b/ N trong hợp chất N2O5.
c/ Cu trong hợp chất Cu(OH)2
d/ P trong hợp chất P2O5
e/ Al trong hợp chất Al2O3
BÀI TẬP
Cho biết CTHH nào dưới đây viết đúng ? Biết Na ( I ) và SO4 ( II)

A- NaSO4
B- Na(SO4)2
C- Na2SO4
BÀI TẬP
Hướng dẫn học taäp:
* Đối với bài học ở tiết học này:
- Hoïc thuoäc quy taéc hoùa trò.
- Laøm baøi taäp 1 ,2, 3, 4/ 37, 38 SGK
- HS khá làm BT 10.4 ; 10.5 SBT
* Đối với bài học ở tiết học tiếp theo:
- Ñoïc tröôùc phaàn 2b/ II vaän duïng quy taéc hoùa trò ñeå laäp CTHH cuûa hôïp chaát.
+Các bước lập CTHH của hợp chất theo hóa tri?
- Tìm hiểu nếu a = b => x và y = ?
a b => x và y = ?
Hoïc thuoäc hoùa trò moät soá nguyeân toá phoå bieán.

Bài ca hoá trị
Kali,Iot,Hidro,Natri với Bạc clo một loài
Hoá trị I em ơi,học đi cho kỹ kẻo rồi phân vân,
Magiê với kẽm thuỷ ngân, Oxi, đồng đấy cũng gần Bari
Cuối cùng là chú Canxi hoá trị II đó có gì khó khăn
Sắt kia kể cũng quen tên II, III lên xuống thật phiền lắm thay
Lưu huỳnh lắm lúc chơi khăm xuống II lên VI khi nằm ở IV
Bác nhôm hoá trị III lần , ghi sâu vào trí khi cần có ngay
Nito rắc rối nhất đời I,II , III, IV khi thời ở V….