Bài 10. Hoá trị

Giáo viên : Truong Th? Th?o
Phòng giáo dục đào tạo huyện AN NHON
Trường THCS NHON H?U
môn hóa học 8
Chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ
Kiểm tra bài cũ:
*** Câu hỏi: Viết công thức hóa học (CTHH) và tính phân tử khối (PTK) của các chất sau:
Axit clohiđric biết trong phân tử có: 1H; 1Cl
Nước biết trong phân tử có 2H; 1O
Amoniac biết trong phân tử có 1N; 3H
Metan biết trong phân tử có 1C; 4H
*** Đáp án:
 Công thức hóa học:
a. CTHH của Axit clohiđric: HCl
b. CTHH của Nước: H2O
c. CTHH của Amoniac: NH3
d. CTHH của Metan: CH4
 Phân tử khối:
HCl: 1+35,5 = 36,5 đ.v.C
H2O: 1.2 + 16 = 18 đ.v.C
NH3: 14 + 3.1 = 17 đ.v.C
CH4: 12+1.4 = 16 đ.v.C
BÀI 10: HÓA TRỊ.
BÀI 10: HÓA TRỊ.
I. HÓA TRỊ CỦA MỘT NGUYÊN TỐ ĐƯỢC XÁC ĐỊNH BẰNG CÁCH NÀO?
- Hóa trị của một nguyên tố được xác định theo hóa trị của H (chọn làm đơn vị)

* Người ta tìm được công thức hóa học của các chất sau bằng thực nghiệm:
Axit clohidric: HCl
Nước: H2O
Amoniac: NH3
Mêtan: CH4
=> Cl có hóa trị I
=> O có hóa trị II
=> N có hóa trị III
=> C có hóa trị IV
2
3
4
Xác định hóa trị của S, P trong các hợp chất sau: H2S; PH3?
S có hóa trị II trong hợp chất H2S; P có hóa trị III trong hợp chất PH3.
Xác định hóa trị của nhóm (SO4); nhóm (PO4) trong các hợp chất sau: H2SO4; H3PO4?
Nhóm (SO4) có hóa trị II trong hợp chất H2SO4;
Nhóm (PO4) có hóa trị III trong hợp chất H3PO4.
? Hóa trị của một nguyên tố được xác định bằng cách nào?
BÀI 10: HÓA TRỊ.
I. HÓA TRỊ CỦA MỘT NGUYÊN TỐ ĐƯỢC XÁC ĐỊNH BẰNG CÁCH NÀO?
- Hóa trị của một nguyên tố được xác định theo hóa trị của H (chọn làm đơn vị)
hoặc theo O (chọn làm hai đơn vị).
VD1: NH3 => N có hóa trị III.
VD2: Na2O => Na có hóa trị I.
- Hóa trị của nguyên tố (hay nhóm nguyên tử) là con số biểu thị khả năng liên kết của nguyên tử nguyên tố này với nguyên tử nguyên tố khác.
* Người ta tìm được công thức hóa học của các chất sau bằng thực nghiệm:
Axit clohidric: HCl => Cl có hóa trị I
Nước: H2O => O có hóa trị II
Amoniac: NH3 => N có hóa trị III
Mêtan: CH4 => C có hóa trị IV
* Hóa trị nguyên tố còn được xác định theo Oxi: Qui ước oxi có hóa trị II.
CaO
CO2
Na2O
=> C có hóa trị IV
=> Ca có hóa trị II
=> Na có hóa trị I
? Hóa trị của một nguyên tố (hay nhóm nguyên tử) là gì?
Trích bảng 1 – trang 42 sách giáo khoa
Bài ca hóa trị
Ka li (K), Iốt (I), Hidro (H),
Natri (Na) với Bạc (Ag), Clo (Cl) một loài
Là hoá trị một (I) em ơi!
Nhớ ghi cho kĩ kẻo hoài phân vân
Magiê (Mg), Kẽm (Zn) với Thuỷ ngân (Hg)
Oxi (O), Đồng (Cu), Thiếc (Sn), thêm phần Bari (Ba)
Cuối cùng thêm chữ Canxi (Ca)
Hoá trị hai (II) nhớ có gì khó khăn?
Anh Nhôm (Al) hoá trị ba lần (III)
In sâu vào trí khi cần nhớ ngay.
Cacbon (C), Silic (Si) này đây
Là hoá trị bốn (IV) chẳng ngày nào quên.
Sắt (Fe) kia lắm lúc hay phiền?
Hai (II), ba (III) lên xuống nhớ liền nhau thôi!
Lại gặp Nitơ (N) khổ rồi!
Một (I), hai (II), ba (III), bốn (IV) khi thời lên năm (V)
Lưu huỳnh (S) lắm lúc chơi khăm:
Xuống hai (II), lên sáu (VI), lúc nằm thứ tư (IV)
Phốt pho (P) nói đến khu khu
Hỏi đến hĩa tr? thì ừ rằng năm (V)
Em ơi cố gắng học chăm
Bài ca hoá trị suốt năm cần dùng!
Bảng 2 – trang 43 sách giáo khoa
BÀI 10: HÓA TRỊ.
I. HÓA TRỊ CỦA MỘT NGUYÊN TỐ ĐƯỢC XÁC ĐỊNH BẰNG CÁCH NÀO?
- Hóa trị của một nguyên tố được xác định theo hóa trị của H (chọn làm đơn vị)
hoặc theo O (chọn làm hai đơn vị).
VD1: NH3 => N có hóa trị III.
VD2: Na2O => Na có hóa trị I.
- Hóa trị của nguyên tố (hay nhóm nguyên tử) là con số biểu thị khả năng liên kết của nguyên tử nguyên tố này với nguyên tử nguyên tố khác.
II. QUY TẮC HÓA TRỊ:
1. Quy tắc:
- Trong công thức hóa học, tích của chỉ số và hóa trị của nguyên tố này bằng tích của chỉ số và hóa trị của nguyên tố kia.

- AxBy
Trong đó: a,b là hóa trị của A, B; x, y là chỉ số cúa A, B.

NH3

CO2

AxBy
b
IV
II
a
I
III
3
1
1
2
y
x
a b
=> x.a = y.b
1.III = 3.I
1.IV = 2.II
x.a = y.b
Lưu ý: Qui tắc này đúng cả khi A, B là một nhóm nguyên tử.
VD: Al2(SO4)3 => 2.III = 3.II
BÀI 10: HÓA TRỊ.
I. HÓA TRỊ CỦA MỘT NGUYÊN TỐ ĐƯỢC XÁC ĐỊNH BẰNG CÁCH NÀO?
- Hóa trị của một nguyên tố được xác định theo hóa trị của H (chọn làm đơn vị)
hoặc theo O (chọn làm hai đơn vị).
VD1: NH3 => N có hóa trị III.
VD2: Na2O => Na có hóa trị I.
- Hóa trị của nguyên tố (hay nhóm nguyên tử) là con số biểu thị khả năng liên kết của nguyên tử nguyên tố này với nguyên tử nguyên tố khác.
II. QUY TẮC HÓA TRỊ:
1. Quy tắc:
- Trong công thức hóa học, tích của chỉ số và hóa trị của nguyên tố này bằng tích của chỉ số và hóa trị của nguyên tố kia.

- AxBy
Trong đó: a,b là hóa trị của A, B; x, y là chỉ số cúa A, B.
2. Vận dụng:
a. Tính hóa trị của một nguyên tố:
*** VD1: Tính hóa trị của S trong hợp chất SO3?
a b
=> x.a = y.b
Trích bảng 1 – trang 42 sách giáo khoa
BÀI 10: HÓA TRỊ.
I. HÓA TRỊ CỦA MỘT NGUYÊN TỐ ĐƯỢC XÁC ĐỊNH BẰNG CÁCH NÀO?
- Hóa trị của một nguyên tố được xác định theo hóa trị của H (chọn làm đơn vị)
hoặc theo O (chọn làm hai đơn vị).
VD1: NH3 => N có hóa trị III.
VD2: Na2O => Na có hóa trị I.
- Hóa trị của nguyên tố (hay nhóm nguyên tử) là con số biểu thị khả năng liên kết của nguyên tử nguyên tố này với nguyên tử nguyên tố khác.
II. QUY TẮC HÓA TRỊ:
1. Quy tắc:
- Trong công thức hóa học, tích của chỉ số và hóa trị của nguyên tố này bằng tích của chỉ số và hóa trị của nguyên tố kia.

- AxBy
Trong đó: a,b là hóa trị của A, B; x, y là chỉ số cúa A, B.
2. Vận dụng:
a. Tính hóa trị của một nguyên tố:
*** VD1: Tính hóa trị của S trong hợp chất SO3?
- Gọi a là hóa trị của S trong hợp chất SO3.
- Áp dụng QTHT: 1.a = 3.II => a = VI
- Vậy S có hóa trị VI trong hợp chất SO3
*** VD2: Tính hóa trị của Fe trong hợp chất Fe2(SO4)3?
a b
=> x.a = y.b
Trích bảng 1 – trang 42 sách giáo khoa
BÀI 10: HÓA TRỊ.
I. HÓA TRỊ CỦA MỘT NGUYÊN TỐ ĐƯỢC XÁC ĐỊNH BẰNG CÁCH NÀO?
- Hóa trị của một nguyên tố được xác định theo hóa trị của H (chọn làm đơn vị)
hoặc theo O (chọn làm hai đơn vị).
VD1: NH3 => N có hóa trị III.
VD2: Na2O => Na có hóa trị I.
- Hóa trị của nguyên tố (hay nhóm nguyên tử) là con số biểu thị khả năng liên kết của nguyên tử nguyên tố này với nguyên tử nguyên tố khác.
II. QUY TẮC HÓA TRỊ:
1. Quy tắc:
- Trong công thức hóa học, tích của chỉ số và hóa trị của nguyên tố này bằng tích của chỉ số và hóa trị của nguyên tố kia.

- AxBy
Trong đó: a,b là hóa trị của A, B; x, y là chỉ số cúa A, B.
2. Vận dụng:
a. Tính hóa trị của một nguyên tố:
*** VD1: Tính hóa trị của S trong hợp chất SO3?
- Gọi a là hóa trị của S trong hợp chất SO3.
- Áp dụng QTHT: 1.a = 3.II => a = VI
- Vậy S có hóa trị VI trong hợp chất SO3
*** VD2: Tính hóa trị của Fe trong hợp chất Fe2(SO4)3?
- Gọi a là hóa trị của Fe trong hợp chất Fe2(SO4)3.
- Áp dụng QTHT: 2.a = 3.II => a = III
- Vậy Fe có hóa trị III trong hợp chất Fe2(SO4)3.
*** Các bước giải bài toán tìm hóa trị của một nguyên tố:
- Gọi a là hóa trị của nguyên tố cần tìm trong hợp chất.
Áp dụng QTHT lập đẳng thức và giải để tìm a.
Kết luận về hóa trị của nguyên tố.
a b
=> x.a = y.b
: Thảo luận nhóm và tính hóa trị của Fe trong ví dụ 2? (2 phút)
: Để giải bài toán tìm hóa trị của một nguyên tố khi biết CTHH của hợp chất, ta tiến hành những bước nào?
Bài tập củng cố:
Dựa vào bảng 1, 2/sgk trang 42, 43 để xác định những công thức hoá học viết đúng trong dãy các CTHH viết như sau:
FeCl3 Cu(OH)2

Na3SO4 Pb2O

H3PO4 CaCl
Đ
S
Đ
Đ
S
S
Hướng dẫn học ở nhà:
Học thuộc bài cũ và hóa trị (theo bảng 1 trang 42 và bảng 2 trang 43 - SGK).
 Làm các bài tập: 1, 2, 3 trang 37; bài 4, 8a trang 38 SGK.
 Đọc trước nội dung phần 2b: Lập công thức hóa học của hợp chất theo hóa trị.



Giáo viên: Trương Thế Thảo
Năm sinh: 20/04/1981
Chuyên môn: ĐHSP Hóa học.
Điện Thoại: 0986.860846
Email: [email protected]
Website: Violet.vn/thethao0481