Bài 10. Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (Tĩnh dạ tứ)












Nhiệt liệt Chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ
Tiết 36
Văn bản : cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
- Lý Bạch -

Người thực hiện : Phan Quang Thắng












Lý bạch












Văn bản : Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
( Tĩnh dạ tứ )
Lý Bạch
I/ Đọc - hiểu chú thích
1, Đọc :
Đọc chậm, rõ ràng, ngắt nhịp, buồn .
Phiên âm:
Sàng tiền minh nguyệt quang,
Nghi thị địa thượng sương.
Cử đầu vọng minh nguyệt,
Đê đầu tư cố hương.
Dịch nghĩa :
ánh trăng sáng đầu giường,
Ngỡ là sương trên mặt đất.
Ngẩng đầu ngắm vầng trăng sáng,
Cúi đầu nhớ quê cũ.

Dịch thơ :
Đầu giường ánh trăng rọi,
Ngỡ mặt đất phủ sương.
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,
Đê đầu tư cố hương.
( Tương Như dịch )
2, Thể thơ:
Ngũ ngôn tứ tuyệt Đường luật
- 4 câu, 20 tiếng cô đọng hàm
súc .
Vần ở tiếng cuối câu 2-4.
Nhịp thơ phổ biến 2/3.
3, Đề tài :
"Vọng nguyệt hoài hương"
( trông trăng nhớ quê )
Xem trăng sáng có lẽ cùng rơi lệ
Một mảnh tình quê, năm anh em ở năm nơi
đều giống nhau
( Bạch cư Dị )
Sương từ đêm nay trắng xoá
Trăng là ánh sáng của quê nhà
( Đỗ Phủ )

Văn bản : Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
( Tĩnh dạ tứ )
Lý Bạch
I/ Đọc - hiểu chú thích
II/ Đọc - hiểu văn bản
1,Cấu trúc
Thảo luận
Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh là một văn bản thơ. Có người chia 2 câu đầu tả cảnh, 2 câu sau tả tình. Theo em :
a. Có thể chia rành mạch như thế không ?
b, Vì sao ?
=> Không thể phân chia như vậy vì :
+ 2 câu đầu tả ánh trăng sáng nhưng còn tả người ngỡ ánh trăng như sương phủ mặt đất
+ 2 câu sau tả tâm tư nhớ quênhưng còn tả vầng trăng sáng trên bầu trời .
=>Như vậy trong văn bản này có sự kết hợp
Giữa miêu tả với biểu cảm . Trong sự kết
Hợp này phương thức nào là mục đích ?
Phương thức nào là phương tiện ? Sự
Kết hợp này biểu hiện cụ thể nhyư thế nào
trong bài thơ ?
2 phần
Cảnh đêm
thanh tĩnh
Cảm nghĩ của tác
giả trong đêm
thanh tĩnh
2, Phân tích
Văn bản : Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
( Tĩnh dạ tứ )
Lý Bạch
I/ Đọc - hiểu chú thích
II/ Đọc - hiểu văn bản
1,Cấu trúc
2, Phân tích
a,Cảnh đêm thanh tĩnh
Sàng tiền minh nguyệt quang,
Nghi thị địa thượng sương.
Cử đầu vọng minh nguyệt,
Đầu giường ánh trăng rọi,
Ngỡ mặt đất phủ sương.
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,
----------------------
Trăng sáng
Sàng tiền minh nguyệt quang,
Nghi thị địa thượng sương.
Cử đầu vọng minh nguyệt,
Đầu giường ánh trăng rọi,
Ngỡ mặt đất phủ sương.
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,
Mặt đất được
ánh trăngrọi
xuống như bao
phủ một lớp
sương
So
sánh
Vẻ đẹp dịu êm, mơ màng,
yên tĩnh, huyền ảo .
Cả một khung cảnh tràn ngập ánh trăng sáng.Dường như ở chỗ nào ta cũng bắt gặp ánh trăng, một ánh trăng rất đẹp, rất lung linh.Trăng có ở trên trời, trăng có cả dưới mật đất .Không điều gì, vật gì làm lu mờ ánh trăng .
- Vẻ đẹp dịu êm, mơ màng,
yên tĩnh, huyền ảo .
Yêu quý, thân thiện, gần
gũi với thiên nhiên .
Văn bản : Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
( Tĩnh dạ tứ )
Lý Bạch
I/ Đọc - hiểu chú thích
II/ Đọc - hiểu văn bản
1,Cấu trúc
2, Phân tích
a,Cảnh đêm thanh tĩnh
- Vẻ đẹp dịu êm, mơ màng,
yên tĩnh, huyền ảo .
Yêu quý, thân thiện, gần
gũi với thiên nhiên .
b,Cảm nghĩ của tác giả
trong đêm
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,
Đê đầu tư cố hương.

Phép đối
Ngẩng đầu : Là hành động xuất hiện như một động tác tất yếu để kiểm nghiệm mà câu thứ 2 đặt ra vùng sáng trước mặt là gương hay là trăng
Cúi đầu : Khi thấy trước mặt trăng lạnh lẽo như mình lập tức " cúi đầu" không phảI để nhìn một lần nữa " sương trên mặt đất" mà để suy ngẫm về quê hương .
Nhớ quê
Thao thức không ngủ
Nhìn trăng
Tình quê trở nên bền chặt, máu thịt
Cuộc đời phiêu bạt nhưng
Tình quê luôn thường trực
trong tim ông .
Văn bản : Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
( Tĩnh dạ tứ )
Lý Bạch
I/ Đọc - hiểu chú thích
II/ Đọc - hiểu văn bản
1,Cấu trúc
2, Phân tích
a,Cảnh đêm thanh tĩnh
- Vẻ đẹp dịu êm, mơ màng,
yên tĩnh, huyền ảo .
Yêu quý, thân thiện, gần
gũi với thiên nhiên .
b,Cảm nghĩ của tác giả
trong đêm
Cuộc đời phiêu bạt nhưng
Tình quê luôn thường trực
trong tim ông .
Có thể nói tình cảm nhớ quê, yêu quê luôn
thường trực trong tâm tưởng nhà thơ. Dù xách
kiếm phiêu bạt trên hầu hết các mảnh đất Trung
Quốc nhưng quê ông với vầng trăng thân thuộc
Dịu hiền vẫn luôn theo ông, soi sáng bước ông
đi.

Minh nguyệt bất li am hận khổ
Tà quang đáo hiểu xuyên chu hộ
( án Thù )

Nghĩa là : Trăng sáng chẳng am hiểu nỗi khổ
hận của cảnh biệt ly, vẫn cứ chênh chếch xuyên
mãi vào phòng cho đến sáng . Có lẽ tâm trạng
của ánThù đời Tống cũng giống như Lý Bạch.

? Hướng dẫn học ở nhà
1.Làm bài tập : Qua 2 văn bản " Xa ngắm thác núi Lư" và
" Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh" em hiểu gì về tâm hồn và
tài năng của nhà thơ Lý Bạch .
2. Học thuộc bài thơ, nắm chắc nội dung + nghệ thuật .
3. Học thuộc phần ghi nhớ.
4. Soạn bài " Hồi hương ngẫu thư"