Bài 10. Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (Tĩnh dạ tứ)

Thứ 2 ngày 20 tháng 10 năm 2008
Giáo viên thực hiện: Nguyễn Thị Nguyệt
Đơn vị: Trường THCS Vĩnh Tân
Nhiệt liệt chào mừng
Các thầy cô giáo về dự hội giảng
Kiểm tra bài cũ
1.Điền từ th�ch hỵp vào bản dịch thơ "Xa ng�m th�c nĩi L�"của
Tương Như. N�u nh�ng hiĨu bi�t cđa em vỊ t�c gi� L� B�ch?.
Nắng rọi Hương Lô khói tía bay,
.. trông dòng thác trước sông này.
Nước ... thẳng xuống ba nghìn thước,
Tưởng dải Ngân Hà ... khỏi mây.
Xa
-
bay
-
tuột
b. Ta
-
bay
-
tuột
c. Ta
-
tuôn
-
tuột
d. Ta
-
bay
-
lạc.
a.
Văn bản:
cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
( Tĩnh dạ tứ)
Lý Bạch
Lý Bạch
I/ Đọc - hiểu chú thích
1. Tác giả:
- Lí Bạch: Là người yêu thiên nhiên, đặc biệt là yêu trăng.
2. Hoàn cảnh sáng tác
Khi tác giả ở xa quê :
(Tĩnh dạ tứ)
Lý Bạch
Lý Bạch
I/ Đọc - hiểu chú thích
1. Tác giả:
- Lí Bạch: Là người yêu thiên nhiên, đặc biệt là yêu trăng.
2. Hoàn cảnh sáng tác
Khi tác giả ở xa quê :
Phiên âm:
Sàng tiền minh nguyệt quang,
Nghi thị địa thượng sương.
Cử đầu vọng minh nguyệt,
Đê đầu tư cố hương.
Dịch nghĩa :
ánh trăng sáng đầu giường,
Ngỡ là sương trên mặt đất.
Ngẩng đầu ngắm vầng trăng sáng,
Cúi đầu nhớ quê cũ.
Dịch thơ :
Đầu giường ánh trăng rọi,
Ngỡ mặt đất phủ sương.
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,
Cúi đầu nhớ cố hương.
( Tương Như dịch )
(Tĩnh dạ tứ)
Lý Bạch
I/ Đọc - hiểu chú thích
1. Tác giả:
- Lí Bạch: Là người yêu thiên nhiên, đặc biệt là yêu trăng.
2. Hoàn cảnh sáng tác
Khi tác giả ở xa quê :
Phiên âm:
Sàng tiền minh nguyệt quang,
Nghi thị địa thượng sương.
Cử đầu vọng minh nguyệt,
Đê đầu tư cố hương.
Dịch nghĩa :
ánh trăng sáng đầu giường,
Ngỡ là sương trên mặt đất.
Ngẩng đầu ngắm vầng trăng sáng,
Cúi đầu nhớ quê cũ.
Dịch thơ :
Đầu giường ánh trăng rọi,
Ngỡ mặt đất phủ sương.
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,
Cúi đầu nhớ cố hương.
( Tương Như dịch )
(Tĩnh dạ tứ)
II/ Đọc hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản
Vọng nguyệt hoài hương( Trông trăng nhớ quê)
* Phương thức biểu đạt
- Biểu cảm qua miêu tả
* Chủ đề của bài thơ
* Thể thơ: Ngũ ngôn cổ thể
Lý Bạch
I/ Đọc - hiểu chú thích
1. Tác giả:
- Lí Bạch: Là người yêu thiên nhiên, đặc biệt là yêu trăng.
2. Hoàn cảnh sáng tác
Khi tác giả ở xa quê :
Phiên âm:
Sàng tiền minh nguyệt quang,
Nghi thị địa thượng sương.
Cử đầu vọng minh nguyệt,
Đê đầu tư cố hương.
Dịch nghĩa :
ánh trăng sáng đầu giường,
Ngỡ là sương trên mặt đất.
Ngẩng đầu ngắm vầng trăng sáng,
Cúi đầu nhớ quê cũ.
Dịch thơ :
Đầu giường ánh trăng rọi,
Ngỡ mặt đất phủ sương.
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,
Cúi đầu nhớ cố hương.
( Tương Như dịch )
(Tĩnh dạ tứ)
II/ Đọc hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản
Vọng nguyệt hoài hương( Trông trăng nhớ quê)
* Phương thức biểu đạt
- Biểu cảm qua miêu tả
* Chủ đề của bài thơ
* Thể thơ: Ngũ ngôn cổ thể
2. Nội dung văn bản:
a, Hai câu thơ đầu.
Đầu giường ánh trăng rọi,
Ngỡ mặt đất phủ sương.
----------------------
Trăng sáng
Sàng tiền minh nguyệt quang,
Nghi thị địa thượng sương.
Mặt đất được
ánh trăngrọi
xuống như bao
phủ một lớp
sương
So
sánh
Vẻ đẹp dịu êm, mơ màng,
yên tĩnh, huyền ảo .
Cả một khung cảnh tràn ngập ánh trăng sáng.Dường như ở chỗ nào ta cũng bắt gặp ánh trăng, một ánh trăng rất đẹp, rất lung linh trăng.Không điều gì, vật gì làm lu mờ ánh trăng .
- ánh trăng sáng ngập tràn, êm dịu, huyền ảo lung linh...
- Tâm trạng nhà thơ trăn trở thao thức
b, Hai câu cuối.
Lý Bạch
I/ Đọc - hiểu chú thích
1. Tác giả:
- Lí Bạch: Là người yêu thiên nhiên, đặc biệt là yêu trăng.
2. Hoàn cảnh sáng tác
Khi tác giả ở xa quê :
Phiên âm:
Sàng tiền minh nguyệt quang,
Nghi thị địa thượng sương.
Cử đầu vọng minh nguyệt,
Đê đầu tư cố hương.
Dịch nghĩa :
ánh trăng sáng đầu giường,
Ngỡ là sương trên mặt đất.
Ngẩng đầu ngắm vầng trăng sáng,
Cúi đầu nhớ quê cũ.
Đầu giường ánh trăng rọi,
Ngỡ mặt đất phủ sương.
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,
Cúi đầu nhớ cố hương.
( Tương Như dịch )
(Tĩnh dạ tứ)
II/ Đọc hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản
Vọng nguyệt hoài hương( Trông trăng nhớ quê)
* Phương thức biểu đạt
- Biểu cảm qua miêu tả
* Chủ đề của bài thơ
* Thể thơ: Ngũ ngôn cổ thể
2. nội dung văn bản:
a, Hai câu thơ đầu.
- ánh trăng sáng ngập tràn, êm dịu, huyền ảo lung linh...
- Tâm trạng nhà thơ trăn trở thao thức
b, Hai câu cuối.
Dịch thơ
-Số lượng chữ:
- Cấu trúc ngữ pháp:
-Thanh:
Bằng nhau.
Giống nhau.
Khác nhau.
-Từ loại:
Như nhau.
* Hai câu thơ cuối đối nhau
PHÉP ĐỐI TRONG THƠ CỔ THỂ
"Đầu" trùng thanh, trùng chữ ( chỉ được dùng đối trong thơ cổ thể).
-> Tạo sự hài hoà, cân đối; lời thơ trôi chảy, nhịp nhàng, có nhạc điệu; ý thơ được nhấn mạnh...
--> Tạo sự độc đáo, sáng tạo khi thể hiện một chủ đề quen thuộc
"Vọng nguyệt hoài hương".
Lý Bạch
I/ Đọc - hiểu chú thích
1. Tác giả:
- Lí Bạch: Là người yêu thiên nhiên, đặc biệt là yêu trăng.
2. Hoàn cảnh sáng tác
Khi tác giả ở xa quê :
(Tĩnh dạ tứ)
II/ Đọc hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản
Vọng nguyệt hoài hương( Trông trăng nhớ quê)
* Phương thức biểu đạt
- Biểu cảm qua miêu tả
* Chủ đề của bài thơ
* Thể thơ: Ngũ ngôn cổ thể
2. nội dung văn bản:
a, Hai câu thơ đầu.
- ánh trăng sáng ngập tràn, êm dịu, huyền ảo lung linh...
- Tâm trạng nhà thơ trăn trở thao thức
b, Hai câu cuối.
Tả cảnh ngắm trăng và nỗi nhớ quê hương của nhà thơ
Tình yêu quê hương tha thiết, sâu nặng của nhà thơ.
3. ý nghĩa văn bản:
ánh trăng trong bài thơ có ý nghĩa nào sau đây?
a, Biểu hiện tình yêu thiên nhiên
b, Biểu hiện tình yêu quê hương sâu nặng
c, Biểu hiện tình quê của tác giả trong sáng như vầng trăng
d, Cả 3 ý trên.
Lý Bạch
I/ Đọc - hiểu chú thích
1. Tác giả:
- Lí Bạch: Là người yêu thiên nhiên, đặc biệt là yêu trăng.
2. Hoàn cảnh sáng tác
Khi tác giả ở xa quê :
(Tĩnh dạ tứ)
II/ Đọc hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản
Vọng nguyệt hoài hương( Trông trăng nhớ quê)
* Phương thức biểu đạt
- Biểu cảm qua miêu tả
* Chủ đề của bài thơ
* Thể thơ: Ngũ ngôn cổ thể
2. nội dung văn bản:
a, Hai câu thơ đầu.
- ánh trăng sáng ngập tràn, êm dịu, huyền ảo lung linh...
- Tâm trạng nhà thơ trăn trở thao thức
b, Hai câu cuối.
Tả cảnh ngắm trăng và nỗi nhớ quê hương của nhà thơ
Tình yêu quê hương tha thiết, sâu nặng của nhà thơ.
3. ý nghĩa văn bản:
* Nghệ thuật:
Từ ngữ giản dị và tinh luyện, phép đối tài tình, ngôn ngữ thơ chọn lọc, sử dụng động từ đặc sắc tạo cảm xúc liền mạch cjo nhà thơ.
* Nội dung:
Bài thơ thể hiên một cách nhẹ nhàng mà thấm thía tình quê hương của một người sống xa nhà trong đêm trăng thanh tĩnh.
III/ Luyện tập:
Bức tranh miêu tả điều gi?
Hãy diễn giải sơ đồ theo ý hiểu của em?
Về nhà
1, Học thuộc lòng phiên âm và bản dịch thơ .
2, Sưu tầm hai bài thơ của Lí Bạch.
3, Soạn bài: Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê.