Bài 10. Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (Tĩnh dạ tứ)

Tiết 37: Văn bản
"Cảm nghĩ trong đêm
thanh tĩnh"
-Lí Bạch-
cHUYÊN Đề tổ xã hội:
"gIảNG DạY TáC PHẩM VĂN HọC PHù HợP VớI ĐặC TRƯNG THể LOạI"
Giáo viên thực hiện: Trần Thanh Mai
Học sinh: Lớp 7b
(Tĩnh dạ tứ)
1. " Lộ tòng kim dạ bạch
Nguyệt thị cố hương minh"
(Sương từ đêm nay trắng xóa
Trăng là ánh sáng của quê nhà)
(đỗ Phủ)
Vài vần thơ với chủ đề : "Vọng nguyệt hoài hương"
2. " Minh nguyệt bất am li hận khổ
Tà quang đáo hiểu xuyên thu hộ"
(Tr�ng s�ng ch�ng am hiĨu n�i khỉ h�n cđa c�nh biƯt li, v�n c� ch�nh ch�ch chi�u xuy�n m�i v�o ph�ng cho ��n s�ng
(án Thù)
Trong đời ông đã có ba lần đi xa khoảng hai mươi năm.
cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
(Tĩnh dạ tứ)
Dầu giường/ ánh trang rọi,
Ngỡ/ mặt đất phủ sương.
Ngẩng đầu/ nhỡn trang sáng,
Cúi đầu/ nhớ cố hương.
( Tương Như dịch )
Dịch thơ:
ánh trang sáng đầu giường,
Ngỡ là sương trên mặt đất.
Ngẩng đầu ngắm vầng trang sáng,
Cúi đầu nhớ quê cũ.
Dịch nghĩa:
Phiên âm:
Sàng tiền/ minh nguyệt quang,
Nghi thị /địa thượng sương.
Cử đầu/ vọng minh nguyệt,
Dê đầu/ tư cố hương.
cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
(Tĩnh dạ tứ)
Phiên âm:
Sàng tiền/ minh nguyệt quang,
Nghi thị /địa thượng sương.
Cử đầu/ vọng minh nguyệt,
Dê đầu/ tư cố hương.
Giải nghĩa từ:
Sàng: giường, tiền: trước, minh: sáng, nguyệt: trăng, quang: ánh sáng.
Nghi: ngờ, thị: là, địa: đất, thượng: trên, sương: sương.
Cử: cất lên, nâng lên, đầu: đầu, vọng: trông xa.
Đê: cúi xuống, tư: lo nghĩ, nhớ, cố: cũ, hương: làng, quê hương
cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
(Tĩnh dạ tứ)
Phiên âm:
Sàng tiền/ minh nguyệt quang,
Nghi thị /địa thượng sương.
Cử đầu/ vọng minh nguyệt,
Dê đầu/ tư cố hương.
Giải nghĩa từ:
Sàng: giường, tiền: trước, minh: sáng, nguyệt: trăng, quang: ánh sáng.
Nghi: ngờ, thị: là, địa: đất, thượng: trên, sương: sương.
Cử: cất lên, nâng lên, đầu: đầu, vọng: trông xa.
Đê: cúi xuống, tư: lo nghĩ, nhớ, cố: cũ, hương: làng, quê hương
Dầu giường/ ánh trang rọi,
Ngỡ/ mặt đất phủ sương.
Ngẩng đầu/ nhỡn trang sáng,
Cúi đầu/ nhớ cố hương.

Dịch thơ:
*Gợi ý:
(?) Số lượng chữ của các bộ phận tham gia đối như thế nào?
(?) Cấu trúc ngữ pháp của các bộ phận tham gia đối như thế nào?
(?) Từ loại của các từ ở hai câu đối nhau như thế nào?
THảO LUậN NHóM (THờI GIAN: 1 PHúT)
?
So sánh cụm từ “cử đầu” và “đê đầu”, “vọng minh nguyệt” và “tư cố hương”? Rút ra nhận xét về phép đối trong thơ cổ thể?
PHIẾU BÀI TẬP
* Nhận xét:
- Đối trùng thanh, trùng chữ (chỉ được dùng trong thơ cổ thể)
- Hai câu thơ cuối đối nhau: -> tạo sự hài hòa, cân đối: lời thơ nhịp nhàng, có nhạc điệu, ý thơ dược nhấn mạnh.
Trả lời:
pHéP ĐốI TRONG THƠ Cổ THể
Ghi nhớ:
Với những từ ngữ giản dị mà tinh luyện, bài thơ đã thể hiện một cách nhẹ nhàng mà thấm thía tình quê hương của một người sống xa nhà trong đêm trăng thanh tĩnh.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
* Hướng dẫn về nhà:
1. Học thuộc lòng phần phiên âm và dịch thơ.
2. Viết một đoạn biểu cảm về tâm hồn nhà thơ Lí Bạch.
3. Chuẩn bị bài "Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê"
CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÍ THẦY CÔ ĐÃ ĐẾN DỰ CHUYÊN ĐỀ