Bài 1. Từ ghép

Trường THCS Mạo Khê 2
Tiết 3: Từ Ghép
Kiểm tra
? ở lớp 6 em đã được học về từ và cấu tạo từ Tiếng Việt, em hãy phân loại từ Tiếng Việt?
Từ
Từ đơn
Từ phức
Từ ghép
Từ láy


Tiết 3
Từ Ghép

Tiết 3: Từ Ghép
A. Lý thuyết
I. Các loại từ ghép
I.1 Khảo sát và phân tích ngữ liệu



1. * Mẹ còn nhớ sự nôn nao, hồi hộp khi cùng bà ngoại đi tới gần ngôi trường và nỗi chơi vơi hốt hoảng khi cổng trường đóng lại.
( Lí Lan)
* Cốm không phải thức quà của người vội; ăn cốm phải ăn từng chút ít, thong thả và ngẫm nghĩ. Lúc bấy giờ ta mới thấy thu lại cả trong hương vị ấy, cái mùi thơm phức của lúa mới, của hoa cỏ dại ven bờ.
( Thạch Lam)
? “ Bµ ngo¹i” vµ “ Th¬m phøc” cã cÊu t¹o nh­ thÕ nµo?
Thơm phức
C
P
Bà ngoại
C
P
Tiếng chính đứng trước
tiếng phụ đứng sau
Tiết 3: Từ Ghép
A. Lý thuyết
I. Các loại từ ghép
I.1 Khảo sát và phân tích ngữ liệu
- Từ ghép chính phụ: có tiếng phụ bổ sung nghĩa cho tiếng chính. Tiếng chính đứng trước, tiếng phụ đúng sau.
2 * Vi?c chu?n b? qu?n áo m?i, giày nón m?i, c?p sách m?i, t?p v? m?i, m?i th? dâu dó s?n s�ng, khi?n con c?m nh?n du?c s? quan tr?ng c?a ng�y khai tru?ng.

* M? không lo, nhung v?n không ng? du?c. C? nh?m m?t l?i l� du?ng nhu vang bên tai ti?ng d?c b�i tr?m b?ng .
? C¸c tiÕng trong tõ ghÐp “ quÇn ¸o” vµ “ trÇm bæng” cã quan hÖ víi nhau nh­ thÕ nµo? Cã ph©n biÖt ®­îc tiÕng chÝnh, tiÕng phô kh«ng?
Không phân biệt được tiếng chính, tiếng
phụ; các tiếng bình đẳng về ngữ pháp.
Tiết 3: Từ Ghép
A. Lý thuyết
I. Các loại từ ghép
I.1 Khảo sát và phân tích ngữ liệu
- Từ ghép chính phụ có tiếng phụ bổ sung nghĩa cho tiếng chính. Tiếng chính đứng trước, tiếng phụ đúng sau.
- Từ ghép đẳng lập các tiếng bình đẳng về ngữ pháp ( không phân biệt được tiếng chính, tiếng phụ).
I.2 Ghi nhớ 1: (SGK- 14)
Tiết 3: Từ Ghép
A. Lý thuyết
I. Các loại từ ghép
I.1 Khảo sát và phân tích ngữ liệu
I.2 Ghi nhớ 1: (SGK- 14)
II. Nghĩa của từ ghép
I.1 Khảo sát và phân tích ngữ liệu
* Bà ngoại: Người sinh ra mẹ.
Bà: Người sinh ra cha hoặc mẹ.
* Th¬m phøc: mïi th¬m m¹nh
Th¬m: Mïi nh­ h­¬ng cña hoa, dÔ chÞu, lµm cho ta thÝch ngöi.
* Từ ghép chính phụ:- có tính chất phân nghĩa
- Nghĩa của từ ghép chính phụ hẹp hơn nghĩa của tiếng chính
Tiết 3: Từ Ghép
A. Lý thuyết
I. Các loại từ ghép
I.1 Khảo sát và phân tích ngữ liệu
I.2 Ghi nhớ 1: (SGK- 14)
II. Nghĩa của từ ghép
I.1 Khảo sát và phân tích ngữ liệu
- Từ ghép chính phụ có tính chất phân nghĩa, nghĩa của từ ghép chính phụ hẹp hơn nghĩa của tiếng chính
Tiết 3: Từ Ghép
A. Lý thuyết
I. Các loại từ ghép
I.1 Khảo sát và phân tích ngữ liệu
I.2 Ghi nhớ 1: (SGK- 14)
II. Nghĩa của từ ghép
I.1 Khảo sát và phân tích ngữ liệu
- Từ ghép chính phụ có tính chất phân nghĩa, nghĩa của từ ghép chính phụ hẹp hơn nghĩa của tiếng chính
? So s¸nh nghÜa cña tõ “quÇn ¸o” víi nghÜa cña mçi tiÕng “quÇn”, “¸o”; nghÜa cña tõ “trÇm bæng” víi nghÜa cña mçi tiÕng “trÇm”, “bæng” em thÊy cã g× kh¸c nhau?

Tõ “quÇn ¸o”, “trÇm bæng” cã nghÜa kh¸i qu¸t h¬n nghÜa cña tõ “ quÇn, ¸o, trÇm, bæng”.
Tiết 3: Từ Ghép
A. Lý thuyết
I. Các loại từ ghép
II. Nghĩa của từ ghép
I.1 Khảo sát và phân tích ngữ liệu
- Từ ghép chính phụ có tính chất phân nghĩa, Nghĩa của từ ghép chính phụ hẹp hơn nghĩa của tiếngchính
- T? ghép d?ng l?p có tính ch?t h?p nghia Nghia c?a t? ghép d?ng l?p khái quát
hon nghia c?a các ti?ng t?o nên nó.
Tiết 3: Từ Ghép
A. Lý thuyết
I. Các loại từ ghép
I.1 Khảo sát và phân tích ngữ liệu
I.2 Ghi nhớ 1: (SGK- 14)
II. Nghĩa của từ ghép
I.1 Khảo sát và phân tích ngữ liệu II.2 Ghi nhớ (SGk-14)

*Gọi tên những bức tranh sau đây bằng những từ ghép tương ứng?
Tiết 3: Từ Ghép
A. Lý thuyết
I. Các loại từ ghép
I.1 Khảo sát và phân tích ngữ liệu
I.2 Ghi nhớ 1: (SGK- 14)
II. Nghĩa của từ ghép
I.1 Khảo sát và phân tích ngữ liệu II.2 Ghi nhớ (SGk-14)
B. Luyện tập

Bài tập 1( SGK -15.)
Xếp các từ ghép: suy nghĩ, lâu đời, xanh ngắt, nhà máy, nhà ăn, chài lưới, cây cỏ, ẩm ướt, đầu đuôi, cười nụ theo bảng phân loại sau đây:

Bài 2 ( SGK- 15): Điền thêm tiếng vào sau các tiếng dưới đây để tạo từ ghép chính phụ:
bút .... - thước.... -mưa....
Làm.... - ăn... - trắng....
Vui .... - nhát....
chì
kÎ
rào
quen
bám
xoá
tai
gan
Bài 3 (SGK- 15):Điền thêm tiếng vào sau các tiếng dưới đây để tạo thành từ ghép đẳng lập.
núi
sông
đồi
ham
thích
mê
xinh
đẹp
tươi
mặt
mũi
mày
học
tập
hỏi
tươi
đẹp
vui
Bài tập 4 ( SGK-15):T?i sao cú th? núi m?t cu?n sỏch, m?t cu?n v? m� khụng th? núi m?t cu?n sỏch v??
Dỏp ỏn:
Sách vở là từ ghép đẳng lập có ý nghĩa khỏi quỏt, chỉ chung --> m?t cu?n sỏch v? : Sai
Sách, vở là chỉ sự vật tồn tại dưới dạng cá thể nên có thể đếm được --> m?t cu?n sỏch, m?t cu?n v?: dỳng.
Bµi 5 (SGK-15)
Cã ph¶i mäi thø hoa mµu hång ®Òu gäi lµ hoa hång kh«ng?
Hoa hång lµ danh tõ gäi tªn mét loµ hoa chø kh«ng ph¶i lµ ®Ó chØ mµu s¾c.

b. Em Nam nãi “ C¸i ¸o dµi cña chÞ em ng¾n qu¸!” nãi nh­ thÕ ®óng kh«ng? T¹i sao?
¸o dµi lµ tªn mét lo¹i aã --> §óng
Đoạn văn: ( Viết vào phiếu học tập)
Viết một đoạn văn chủ đề mùa thu, từ 4 đến 6 câu, có sử dụng ít nhất 2 từ ghép đẳng lập và 2 từ ghép chính phụ.
* Hướng dẫn về nhà
- Học thuộc ghi nhớ
- Hoàn chỉnh bài tập 5(c,d), 6,7 - Trang 16
- Soạn bài " Từ láy"