Bài 1. Từ ghép

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo và các em
Ngữ văn 7
Giáo viên dạy: Nguyễn Th? Loan
Trường THCS cao nhân
? V? so d? phân loại từ Tiếng Việt?
Kiểm tra bài cũ:
Từ
Từ đơn
Từ phức
Từ ghép

Từ láy


(là từ do hai hoặc hơn hai tiếng có nghĩa ghép lại
VD: hoa hồng, cha mẹ… )


1. - Mẹ còn nhớ sự nôn nao, hồi hộp khi cùng bà ngoại đi tới gần ngôi trường và nỗi chơi vơi hốt hoảng khi cổng trường đóng lại.
( Lí Lan)
- Cốm không phải thức quà của người vội; ăn cốm phải ăn từng chút ít, thong thả và ngẫm nghĩ. Lúc bấy giờ ta mới thấy thu lại cả trong hương vị ấy, cái mùi thơm phức của lúa mới, của hoa cỏ dại ven bờ.
( Thạch Lam)
thơm phức
C
P
bà ngoại
C
P
- Có tiếng chính và tiếng phụ
- tiếng chính đứng trước
tiếng phụ đứng sau.
- tiếng phụ bổ sung nghĩa cho tiếng chính.
bà ngoại,
thơm phức

- Từ ghép chính phụ: cú ti?ng chớnh v� ti?ng ph?( 1 ho?c nhi?u ti?ng)b? sung nghia cho ti?ng chớnh.
2 * Vi?c chu?n b? qu?n áo m?i, giày nón m?i, c?p sách m?i, t?p v? m?i, m?i th? dâu dó s?n s�ng, khi?n con c?m nh?n du?c s? quan tr?ng c?a ng�y khai tru?ng.

* M? không lo, nhung v?n không ng? du?c. C? nh?m m?t l?i l� du?ng nhu vang bên tai ti?ng d?c b�i tr?m b?ng .
thơm phức
C
P
bà ngoại
C
P
bà ngoại,
thơm phức
qu?n ỏo, tr?m b?ng
qu?n, ỏo
trầm , bổng
=>Không phân biệt được tiếng chính, tiếng
phụ; các tiếng bình đẳng về ngữ pháp.
=>Có tiếng chính và tiếng phụ, tiếng chính đứng trước
tiếng phụ đứng sau, tiếng phụ bổ sung nghĩa cho tiếng chính.
Th?o lu?n theo c?p: 3p
So sỏnh s? gi?ng nhau v� khỏc nhau gi?a nhúm t? " b� ngo?i, thom ph?c " v?i " qu?n ỏo, tr?m b?ng".
qu?n ỏo, tr?m b?ng
qu?n, ỏo
trầm , bổng
=>Không phân biệt được tiếng chính, tiếng
phụ; các tiếng bình đẳng về ngữ pháp.

* Ghi nhớ :
- Từ ghép chính phụ: có ti?ng chớnh v� tiếng phụ bổ sung nghĩa cho tiếng chính. Tiếng chính đứng trước, tiếng phụ đúng sau.
- Từ ghép đẳng lập: các tiếng bình đẳng về ngữ pháp ( không phân biệt được tiếng chính, tiếng phụ).
Bài tập 1( SGK -15.)
Xếp các từ ghép: suy nghĩ, lâu đời, xanh ngắt, nhà máy, nhà ăn, chài lưới, cây cỏ, ẩm ướt, đầu đuôi, cười nụ theo bảng phân loại sau đây:

Câu hỏi thảo luận nhóm : 5 phút (PHT)
Nhóm 1:
1. So sánh nghĩa của 2 cặp từ “ bà ” và “bà ngoại”, “ thơm” và” thơm phức
” có gì khác nhau?
2. Nghĩa của từ nào rộng hơn?
3. Rút ra kết luận về nghĩa của TGCP.
Nhóm 2:
1. nghĩa của 2 cặp từ “ quần áo ” và “quần, áo”, “ trầm bổng” và” trầm, bổng” có gì khác nhau?
2. Nghĩa của từ nào rộng hơn?
3. Rút ra kết luận về nghĩa của TGĐL.
Bà: Người sinh ra bố hoặc mẹ.
Bà ngoại: Người sinh ra mẹ.

Th¬m: chỉ mùi thơm nói chung .
Th¬m phøc: mïi th¬m đậm đặc , gây ấn tượng m¹nh

=>Từ ghép chính phụ: có tính chất phân nghĩa.
Nghĩa của từ ghép chính phụ hẹp hơn nghĩa của tiếng chính
-> Nghĩa rộng.
-> Nghĩa rộng.
-> nghĩa hẹp
-> nghĩa hẹp
Quần áo: chỉ trang phục nói chung.-> nghĩa khái quát (rộng)
Quần: trang phục mặc phía dưới của cơ thể.
áo: trang phục mặc phía trên của cơ thể
=>Từ ghép đẳng lập: có tính chất hợp nghĩa, nghĩa của từ ghép đẳng lậpkhái quát hơn nghĩa của các tiếng tạo nên nó.
Riêng lẻ
Trầm bổng-> âm thanh lúc cao lúc thấp, lúc gần lúc xa, du dương.-> nghĩa khái quát( rộng )
Trầm: âm thấp
Bổng: âm cao

Riêng lẻ
- Từ ghép chính phụ có tính chất phân nghĩa, nghĩa của từ ghép chính phụ hẹp hơn nghĩa của tiếng chính
- Từ ghép chính phụ có tính chất phân nghĩa, nghĩa của từ ghép chính phụ hẹp hơn nghĩa của tiếng chính
Bài 2 ( SGK- 15): Điền thêm tiếng vào sau các tiếng dưới đây để tạo từ ghép chính phụ hợp nghĩa:
bút .... - thước.... -mưa....
Làm.... - ăn... - trắng....
Vui .... - nhát....
chì
kÎ
rào
quen
bám
xoá
tai
gan
Bài 3 (SGK- 15):Điền thêm tiếng vào sau các tiếng dưới đây để tạo thành từ ghép đẳng lập hợp nghĩa.
núi
sông
đồi
xinh
đẹp
tươi
tươi
đẹp
vui
Từ
Từ đơn
Từ phức
Từ ghép

Từ láy


Từ ghép
CP: (Tiếng chính
bổ sung
ý nghĩa cho
tiếng phụ )
Từ ghép
ĐL: Các tiếng
bình đẳng
với nhau
về ngữ pháp
so d? t? TV
III. LUY?N T?P:
B�i t?p 4: Gọi tên những bức tranh sau đây bằng những từ ghép tương ứng v� d?t cõu v?i t? ghộp dú?
Hoa hồng
Chó bông
Tia nắng
Cầu vồng
Cây cối
Nhà cửa
Thác ghềnh
Núi non
B�i t?p vi?t doạn văn:
Em hóy viết một đoạn văn theo chủ đề: tru?ng em (từ 4 đến 6 câu) có sử dụng 2 lo?i t? ghộp dó h?c.
Từ
Từ đơn
Từ phức
Từ ghép

Từ láy


Từ ghép
CP: (Tiếng chính
bổ sung
ý nghĩa cho
tiếng phụ )
Từ ghép
ĐL: Các tiếng
bình đẳng
với nhau
về ngữ pháp
so d? t? TV
Bài tập 4 ( SGK-15):T?i sao cú th? núi m?t cu?n sỏch, m?t cu?n v? m� khụng th? núi m?t cu?n sỏch v??
Dỏp ỏn:
Sách vở là từ ghép đẳng lập có ý nghĩa khỏi quỏt, chỉ chung --> m?t cu?n sỏch v? : Sai
Sách, vở là chỉ sự vật tồn tại dưới dạng cá thể nên có thể đếm được --> m?t cu?n sỏch, m?t cu?n v?: dỳng.
Bµi 5 (SGK-15)
Cã ph¶i mäi thø hoa mµu hång ®Òu gäi lµ hoa hång kh«ng?
Hoa hång lµ danh tõ gäi tªn mét loµ hoa chø kh«ng ph¶i lµ ®Ó chØ mµu s¾c.

b. Em Nam nãi “ C¸i ¸o dµi cña chÞ em ng¾n qu¸!” nãi nh­ thÕ ®óng kh«ng? T¹i sao?
¸o dµi lµ tªn mét lo¹i aã --> §óng
Hướng dẫn về nhà

Làm các bài tập còn lại trong SGK.
Mỗi em tự tìm 20 từ ghép chính phụ và 20 từ ghép đẳng lập.
Chuẩn bị bài tiếp theo.

* Hướng dẫn về nhà
- Học thuộc ghi nhớ
- Hoàn chỉnh bài tập 5(c,d), 6,7 - Trang 16
- Soạn bài " Từ láy"
thơm phức
C
P
bà ngoại
C
P
bà ngoại,
thơm phức
qu?n ỏo, tr?m b?ng
qu?n, ỏo
trầm , bổng
=>Không phân biệt được tiếng chính, tiếng
phụ; các tiếng bình đẳng về ngữ pháp.
=>Có tiếng chính và tiếng phụ, tiếng chính đứng trước
tiếng phụ đứng sau, tiếng phụ bổ sung nghĩa cho tiếng chính.
Th?o lu?n theo nhúm b�n: 2p
So sỏnh s? gi?ng nhau v� khỏc nhau gi?a nhúm t? " b� ngo?i, thom ph?c " v?i " qu?n ỏo, tr?m b?ng".
B�i t?p 4: Gọi tên những bức tranh sau đây bằng những từ ghép tương ứng v� d?t cõu v?i t? ghộp dú?