Bài 1. Từ ghép

NGỮ VĂN 7
TỪ GHÉP
I/ Các loại từ ghép :
1/ Các từ ghép bà ngoại, thơm phức
Tiếng nào là tiếng chính, tiếng nào là tiếng phụ ?
Nhận xét về trật tự của các tiếng trong các từ ấy ?

bà ngoại
thơm phức
tiếng chính tiếng phụ
đứng trước đứng sau
Từ ghép chính phụ
2/ Các từ quần áo, trầm bổng có phân ra tiếng chính, tiếng phụ không ?
 Từ ghép đẳng lập
Các tiếng này ngang hàng nhau, không phân ra tiếng chính, tiếng phụ
quần áo – áo quần
trầm bổng – bổng trầm
Ghi nhớ / 14
II/ Nghĩa của từ ghép :
1/ So sánh nghĩa của từ
bà ngoại - bà
thơm phức – thơm
ta thấy có gì khác nhau ?
 ta thấy nghĩa của từ bà ngoại và thơm phức hẹp hơn nghĩa của từ bà và từ thơm.
So sánh nghĩa của từ quần áo với nghĩa của mỗi tiếng quần, áo; nghĩa của từ trầm bổng với nghĩa của mỗi tiếng trầm, bổng có gì khác nhau ?
 ta thấy nghĩa của từ quần áo, trầm bổng khái quát hơn so với nghĩa của các tiếng tạo ra nó.
Ghi nhớ / 14
III/ Luyện tập :
1/ Phân loại từ ghép vào bảng
lâu đời,
xanh ngắt,
nhà máy,
nhà ăn,
cười nụ.
suy nghĩ,
chài lưới,
cây cỏ,
ẩm ướt,
đầu đuôi.
2/ Tạo từ ghép chính phụ :
bút chì mưa rào ăn bám
vui mắt thước dây làm quen
trắng xoá nhát gan
3/ Tạo từ ghép đẳng lập :
núi sông, rừng mặt mày, mũi
ham muốn, thích học hỏi, hành
xinh đẹp, tươi tươi tốt, xinh
Tại sao nói một cuốn sách, một cuốn vở mà không nói là một cuốn sách vở ?
4/ Tại vì sách, vở là danh từ chỉ cá thể, có thể đếm được, còn sách vở là từ ghép đẳng lập có nghĩa khái quát, chỉ chung cả loại.
Có phải mọi thứ hoa có màu hồng đều gọi là hoa hồng không ?
5/ a/ Hồng là tên một loại hoa, không phải mọi thứ hoa có màu hồng đều gọi là hoa hồng.
Nói : “Cái áo dài của chị em ngắn quá !” có đúng không ?
b/ Nói như thế là không đúng vì áo dài là loại áo có hai vạt dài từ đầu gối trở xuống đến mắc cá chân, khuy áo cài bên hông.
Nói : “ Quả cà chua này ngọt quá !” có đúng không ?
Cà chua là loại cà chua nhiều hơn ngọt.
Có phải mọi loại cá có màu vàng đều gọi là cá vàng không ?
Cá vàng là loại cá cảnh, vây to, đuôi lớn và xòe rộng, không phải mọi loại cá có màu vàng đều gọi là cá vàng.
6/ So sánh nghĩa của các từ ghép mát tay, nóng lòng, gang thép với nghĩa của những tiếng tạo ra chúng.
 Các từ này có nghĩa khái quát hơn so với nghĩa của các tiếng tạo ra nó.
7/ Phân tích cấu tạo từ ghép có ba tiếng theo mẫu : máy hơi nước, than tổ ong, bánh đa nem.
 
Máy hơi nước

CỦNG CỐ
Nêu cấu tạo và nghĩa của từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập.
Nhận diện từ ghép trong một
văn bản đã học.
- Soạn bài : Liên kết trong văn bản
Xem và trả lời các câu hỏi
SGK/ 17  19
DẶN DÒ
XIN CHÀO TẠM BIỆT