Bài 1. Mẹ tôi

Trích “Những tấm lòng cao cả”
Et – môn – đô Đơ A - mi - xi
Ngữ Văn 7
Nêu hiểu biết của em về tác giả?

- Emondo Dơ Amixi sinh năm 1846 mất năm 1908.
- Quê: Xứ Liguria vùng biển tây bắc nước Ý.
Là nhà hoạt động xã hội, nhà văn lỗi lạc, giàu lòng nhân ái.
- Ông có một sự nghiệp văn học đồ sộ gồm nhiều thể loại.
Là trang nhật ký được En-ri-co ghi lại vào thứ 5 ngày 10 tháng 11, kể về nội dung lá thư của người cha viết, khi cậu bé mắc lỗi với người mẹ yêu quý của mình.
Văn bản “ Mẹ tôi” trích trong tập truyện “Những tấm lòng cao cả”
Nêu hiểu biết của em về tác phẩm?
Phần 1: Từ đầu đến “xúc động vô cùng”
Lời tự bộc lộ của đứa con.
Phần 2: Đoạn còn lại
Tình cảm, thái độ của người cha khi con mắc lỗi và gợi lại trong cậu tình mẫu tử thiêng liêng.
2 phần
? Ta có thể chia văn bản làm mấy phần ? Mỗi phần từ đâu đến đâu ? ý nghĩa của từng phần ?
1. Ý nghĩa nhan đề
Tại sao nội dung văn bản là một bức thư người bố gửi cho con, nhưng nhan đề lại lấy tên là ô Mẹ tôi?
- Tuy là bà mẹ không xuất hiện trực tiếp trong câu chuyện, nhưng đó lại là tiêu điểm mà các nhân vật và chi tiết đều hướng tới để làm sáng tỏ.
- Điểm nhìn ở đấy xuất phát từ người bố. Qua cái nhìn của người bố mà thấy hình ảnh và phẩm chất của người mẹ.
- Phải chăng tác giả hay chính người bố ấy cũng đã trải qua những ngày tháng ấu thơ với những lầm lỗi khiến mẹ buồn lòng, để rồi nhận thức sâu sắc được tấm lòng cao cả của người mẹ. Như vậy “mẹ tôi” là một nhan đề có ý nghĩa khái quát lớn lao.
? Theo em, tại sao người bố không nói trực tiếp với En - ri - cô mà lại viết thư?
1. Ý nghĩa nhan đề
? Theo em, tại sao người bố không nói trực tiếp với En - ri - cô mà lại viết thư?
- Bộc lộ được tình cảm sâu sắc, tế nhị, kín đáo.
- Nói riêng cho người mắc lỗi biết mà không làm người mắc lỗi mất lòng tự trọng
“…En-ri-co của bố ạ!... Bố rất yêu con….con là niềm hi vọng tha thiết nhất đời bố…sự hỗn láo của con như một nhát dao đâm vào tim Bố vậy… bố đau đớn vì con hư! tủi nhục vì bố mẹ có đứa con thiếu giáo dục…Việc như thế con không bao giờ được tái phạm nữa…con phải xin lỗi mẹ…xin mẹ hôn con…xóa đi dấu vết của sự vong ơn bội nghĩa, thà bố không có con còn hơn con bội bạc với mẹ…. Con đừng hôn bố…Trước mặt cô giáo con đã thiếu lễ độ với mẹ…”
- Vì rất yêu con nên càng đau đớn trước lầm lỗi của con.
- Thái độ nghiêm khắc và quyết liệt yêu cầu con sửa lỗi.
Thái độ :
Bố muốn con nhớ:Tình yêu thương kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng hơn cả
=> Enrico có một người cha mẫu mực, sâu sắc, thấu hiểu đạo lý.
Lời nhắn nhủ :
Thái độ của người bố đối với En - ri - cô qua bức thư là thái độ như thế nào? Ông đã nhắn nhủ En-ri-cô điều gì?
2. Thái độ và lời nhắn nhủ của người bố
“…Bố nhớ, cách đây mấy năm, mẹ đã phải thức suốt đêm, cúi mình trên chiếc nôi, trông chừng hơi thở hổn hển của con quằn quại vì nỗi lo sợ, khóc nức nở khi nghĩ rằng có thể mất con đi!...Người mẹ sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn, người mẹ có thể đi ăn xin để nuôi con, có thể hi sinh tính mạng để cứu sống con…”
Đọc đoạn văn sau và chú ý những cụm từ được gạch chân, qua đó hãy cho biết em đã cảm nhận được những nét đẹp gì trong phẩm chất của người mẹ En-ri-co?
3.Hình ảnh người mẹ:
Yêu thương con sâu sắc.
Dịu dàng và hiền hậu.
Giàu đức hi sinh và hết lòng tận tụy vì con.
“…Hãy nghĩ kỹ điều này, Enrico ạ: Trong đời, con có thể trải qua những ngày buồn thảm nhưng ngày buồn thảm nhất tất sẽ là ngày mà con mất mẹ.
Khi đã khôn lớn, trưởng thành, khi các cuộc đấu tranh đã tôi luyện con thành dũng cảm có thể có lúc con sẽ mong ước thiết tha được nghe lại tiếng nói của mẹ, được mẹ dang tay ra đón vào lòng. Dù có lớn khôn, khỏe mạnh thế nào đi chăng nữa, con sẽ vẫn thấy mình là một đứa trẻ tội nghiệp, yếu đuối và không được chở che. Con sẽ cay đắng nhớ lại những lúc làm cho mẹ đau lòng… Con không thể sống thanh thản, nếu đã làm cho mẹ buồn phiền. Dù có hối hận, có cầu xin linh hồn mẹ tha thứ tất cả cũng chỉ vô ích mà thôi. Lương tâm con sẽ không một phút nào yên tĩnh. Hình ảnh dịu dàng và hiền hậu của mẹ sẽ làm tâm hồn con như bị khổ hình…”
Đoạn văn dưới đây cho em cảm nhận như thế nào về vai trò của người mẹ trong suốt cuộc đời của Enrico? Qua đó, em có liên tưởng gì về mẹ của mình?
- Yêu thương con sâu sắc.
- Giàu đức hi sinh và hết lòng tận tụy vì con.
- Dịu dàng và hiền hậu.
3.Hình ảnh người mẹ
- Mẹ là chỗ dựa tinh thần vững chắc cho con suốt cuộc đời.
 Phẩm chất cao đẹp, xứng đáng để chúng ta tôn thờ, kính trọng.
- Yêu thương con sâu sắc.
- Giàu đức hi sinh và hết lòng tận tụy vì con.
- Dịu dàng và hiền hậu.
b. Hình ảnh người mẹ:
- Mẹ là chỗ dựa tinh thần vững chắc cho con suốt cuộc đời.
 Phẩm chất cao đẹp, xứng đáng để chúng ta tôn thờ, kính trọng.
c. Hình ảnh đứa con:
- Bồng bột nhưng hiếu thảo, có tấm lòng hướng thiện.
Theo em, ý nào dưới đây đúng cho câu hỏi: Tại sao người bố không trực tiếp bày tỏ suy nghĩ, thái độ của mình với con mà lại viết thư? Cách bày tỏ ấy có tác dụng gì đối với cậu bé?
Vì bố ở xa không về tâm sự trực tiếp được.

Nhằm cảnh cáo con về hành động thiếu lễ độ với mẹ trước cô giáo.

C. Vừa bày tỏ được thái độ nghiêm khắc, tình phụ tử sâu sắc vừa thể hiện cách giáo dục con tinh tế kín đáo của bố mà không làm tổn thương đến lòng tự trọng của cậu bé (Enrico cảm động mà sửa lỗi).
3. Tác dụng của hình thức thể hiện văn bản
a. Hình thức trình bày: viết thư
(Đây là một trong 9 bức thư của bố mẹ gửi cho Enrico - 6 lá của bố, 3 lá của mẹ)
- Bộc lộ sâu sắc, tinh tế suy nghĩ, tình cảm của người viết.
- Có hiệu quả giáo dục cao.
III. Tổng kết
Với giọng văn tha thiết nhưng nghiêm cùng với cách diễn đạt độc đáo, Nhà văn đã giúp chúng ta cảm nhận được “Mẹ tôi” là bài ca tuyệt đẹp, ca ngợi vẻ đẹp cao cả, giàu đức hi sinh của người mẹ, vẻ đẹp mẫu mực của người cha và cho ta bài học sâu sắc về đạo làm con.


a. Em biết những câu ca dao, bài hát nào ngợi ca tấm lòng cha mẹ dành cho con cái, con cái dành cho cha mẹ?
b. Hãy hát một bài mà em thích về người mẹ (học sinh tự thể hiện).
Ai giỏi hơn ( Học sinh chọn một trong hai yêu cầu sau để trình bày )
2. Bài tập 1:
3. Bài tập 2
V. Huướng dẫn học và soạn bài
1. Bài tập về nhà
Làm bài tập 1.
Làm một bài thơ 5 chữ về mẹ
2. Chuẩn bị bài “ Từ ghép”
Xin chân thành cảm ơn