Bài 1. Liên kết trong văn bản

PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO ĐĂK GLEI KON TUM
TRƯỜNG THCS ĐĂK KROONG
NGỮ VĂN 7
Giáo viên: Hoàng Minh Tứ
Tiết 4.
TLV: LIÊN KẾT TRONG VĂN BẢN
LIÊN KẾT VÀ PHƯƠNG TIỆN LIÊN KẾT
TRONG VĂN BẢN
Tính liên kết trong văn bản
a. Tìm hiểu ví dụ
Đọc đoạn văn và trả lời các câu hỏi thảo luận sau
1. " Trước mặt cô giáo , con đã thiếu lễ độ với mẹ. Việc như thế không bao giờ con được tái phạm nữa. En-ri-cô của bố ạ!Sự hỗn láo của con như một nhát dao đâm vào tim bố vậy! Bố nhớ, cách đây mấy năm , mẹ đã phải thức suốt đêm, cúi mình trên chiếc nôi trông chừng hơi thở hổn hển của con, quằn quại vì nỗi lo sợ, khóc nức nở khi nghĩ rằng có thể mất con!...Nhớ lại điều ấy, bố không thể nén được cơn tức giận đối với con. Hãy nghĩ xem, En-ri-cô à! Con mà lại xúc phạm đến mẹ con ư?Người mẹ sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn, người mẹ có thể đi ăn xin để nuôi con, có thể hi sinh tính mạng để cứu sống con!"
(Mẹ tôi)

2. Trước mặt cô giáo , con đã thiếu lễ độ với mẹ. Bố nhớ, cách đây mấy năm , mẹ đã phải thức suốt đêm, cúi mình trên chiếc nôi trông chừng hơi thở hổn hển của con, quằn quại vì nỗi lo sợ, khóc nức nở khi nghĩ rằng có thể mất con! Hãy nghĩ xem, En-ri-cô à! Người mẹ sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn, người mẹ có thể đi ăn xin để nuôi con, có thể hi sinh tính mạng để cứu sống con! Thôi, trong một thời gian con đừng hôn bố.
Thảo luận nhóm(2`)
Nếu En-ri-cô chưa hiểu ý bố thì hãy cho biết vì lí do nào trong các lí do kể dưới đây:
- Vì có câu văn chưa đúng ngữ pháp.
- Vì có câu văn nội dung chưa thật rõ ràng.
- Vì giữa các câu trong đoạn còn thiếu sự nối kết.
- Đoạn văn trên không thể hiểu rõ được vì các sự việc rời rạc, các câu thiếu liên kết.
Tiết 4.
TLV: LIÊN KẾT TRONG VĂN BẢN
LIÊN KẾT VÀ PHƯƠNG TIỆN LIÊN KẾT
TRONG VĂN BẢN
Tính liên kết trong văn bản
a. Tìm hiểu ví dụ
Viết như VD là chưa thể hiểu được, vì giữa các câu chưa có sự liên kết
Các câu cần có sự gắn bó với nhau  Liên kết
? Qua tìm hiểu ví dụ em hãy cho biết Liên kết trong văn bản là gì? Liên kết có cần thiết không? Vì sao?
b. Bài học (ghi nhớ 1. SGK/18)
- Liên kết là một trong những tính chất quan trọng nhất của vb làm cho vb trở nên có nghĩa, dễ hiểu.
Tiết 4.
TLV: LIÊN KẾT TRONG VĂN BẢN
LIÊN KẾT VÀ PHƯƠNG TIỆN LIÊN KẾT
TRONG VĂN BẢN
Tính liên kết trong văn bản
Phương tiện liên kết trong văn bản
a. Tìm hiểu ví dụ
- Đoạn văn 1.
? Đọc đoạn văn 1 và cho biết vì thiếu ý gì mà trở nên khó hiểu? Hãy sửa lại đoạn văn đó để En-ri-co hiểu được ý của bố.
1. " Trước mặt cô giáo , con đã thiếu lễ độ với mẹ. Việc như thế không bao giờ con được tái phạm nữa. En-ri-cô của bố ạ!Sự hỗn láo của con như một nhát dao đâm vào tim bố vậy! Bố nhớ, cách đây mấy năm , mẹ đã phải thức suốt đêm, cúi mình trên chiếc nôi trông chừng hơi thở hổn hển của con, quằn quại vì nỗi lo sợ, khóc nức nở khi nghĩ rằng có thể mất con!...Nhớ lại điều ấy, bố không thể nén được cơn tức giận đối với con. Hãy nghĩ xem, En-ri-cô à! Con mà lại xúc phạm đến mẹ con ư?Người mẹ sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn, người mẹ có thể đi ăn xin để nuôi con, có thể hi sinh tính mạng để cứu sống con!"
(Mẹ tôi)

2. Trước mặt cô giáo , con đã thiếu lễ độ với mẹ. Bố nhớ, cách đây mấy năm , mẹ đã phải thức suốt đêm, cúi mình trên chiếc nôi trông chừng hơi thở hổn hển của con, quằn quại vì nỗi lo sợ, khóc nức nở khi nghĩ rằng có thể mất con! Hãy nghĩ xem, En-ri-cô à! Người mẹ sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn, người mẹ có thể đi ăn xin để nuôi con, có thể hi sinh tính mạng để cứu sống con! Thôi, trong một thời gian con đừng hôn bố.
Tiết 4.
TLV: LIÊN KẾT TRONG VĂN BẢN
LIÊN KẾT VÀ PHƯƠNG TIỆN LIÊN KẾT
TRONG VĂN BẢN
Tính liên kết trong văn bản
Phương tiện liên kết trong văn bản
a. Tìm hiểu ví dụ
- Đoạn văn 1. cần bổ sung ý
Để En-ri-co hiểu được ý của bố cần bổ sung ý sau
Việc như thế không bao giờ con được tái phạm nữa. En-ri-cô của bố ạ!Sự hỗn láo của con như một nhát dao đâm vào tim bố vậy!
Đọc các câu văn sau và chỉ ra sự thiếu liên kết của chúng? Hãy sửa lại thành một đoạn văn có nghĩa
Tiết 4.
TLV: LIÊN KẾT TRONG VĂN BẢN
LIÊN KẾT VÀ PHƯƠNG TIỆN LIÊN KẾT
TRONG VĂN BẢN
Tính liên kết trong văn bản
Phương tiện liên kết trong văn bản
a. Tìm hiểu ví dụ
Đoạn văn 1. cần bổ sung ý
Đoạn văn 2.
Đọc các câu văn sau và chỉ ra sự thiếu liên kết của chúng? Hãy sửa lại thành một đoạn văn có nghĩa
Một ngày kia, còn xa lắm, ngày đó con sẽ biết thế nào là không ngủ được.
Còn bây giờ giấc ngủ đến với con dễ dàng như uống một li sữa, ăn một cái kẹo .Gương mặt thanh thoát của con tựa nghiêng trên gối mềm, đôi môi hé mở và thỉnh thoảng chúm lại như đang mút kẹo.
(Cổng trường mở ra)
2. Một ngày kia, còn xa lắm, ngày đó con sẽ biết thế nào là không ngủ được(1). Giấc ngủ đến với con dễ dàng như uống một li sữa, ăn một cái kẹo(2).Gương mặt thanh thoát của đứa trẻ tựa nghiêng trên gối mềm, đôi môi hé mở và thỉnh thoảng chúm lại như đang mút kẹo(3).
Tiết 4.
TLV: LIÊN KẾT TRONG VĂN BẢN
LIÊN KẾT VÀ PHƯƠNG TIỆN LIÊN KẾT
TRONG VĂN BẢN
Tính liên kết trong văn bản
Phương tiện liên kết trong văn bản
a. Tìm hiểu ví dụ
Đoạn văn 1. cần bổ sung ý
Đoạn văn 2.
cần bổ sung cụm từ và sửa lại thành một đoạn văn có nghĩa như sau
Giữa câu 1 và 2 cần thêm tờ kết nối “Còn bây giờ”
Giữa câu 1,2 và 3 dùng từ “ đứa trẻ” là đối tượng không đồng nhất, nên thay từ “đứa trẻ” bằng từ “con”
TLV: LIÊN KẾT TRONG VĂN BẢN
LIÊN KẾT VÀ PHƯƠNG TIỆN LIÊN KẾT
TRONG VĂN BẢN
Tính liên kết trong văn bản
Phương tiện liên kết trong văn bản
Tìm hiểu ví dụ
Bài học (ghi nhớ 2 SGK/18)
Qua tìm hiểu vd em hãy cho biết một vb có tính liên kết trước hết phải có điều kiện gì
- Để văn bản có tính liên kết, người viết (người nói) phải làm cho nội dung câu, các đoạn thống nhất và gắn bó chặt chẽ với nhau;
Cùng với điều kiện đó các câu trong vb phải sử dụng các phương tiện gì?
- Dồng thời, phải biết kết nối các câu, các đoạn đó bằng những phương diện ngôn ngữ (từ, câu.) thích hợp.
TLV: LIÊN KẾT TRONG VĂN BẢN
LIÊN KẾT VÀ PHƯƠNG TIỆN LIÊN KẾT
TRONG VĂN BẢN
Tính liên kết trong văn bản
Phương tiện liên kết trong văn bản
Tìm hiểu ví dụ
Bài học (ghi nhớ 2 SGK/18)
II. LUYỆN TẬP.
1. Bài tập 1. (SGK/18)
Bµi tËp 1/18: S¾p xÕp nh÷ng c©u v¨n d­íi ®©y theo mét thø tù hîp lÝ ®Ó t¹o thµnh mét ®o¹n v¨n cã tÝnh liªn kÕt chÆt chÏ.
1. Bài tập 1/18: Sắp xếp những câu văn dưới đây theo một thứ tự hợp lí để tạo thành một đoạn văn có tính liên kết chặt chẽ.
(1)Một quan chức của thành phố đã kết thúc buổi lễ phát thưởng như sau:
(2)Và ông đưa tay chỉ về phía các thầy giáo, cô giáo ngồi trên các hành lang .(3)Các thầy, các cô đều đứng dậy vẫy mũ, vẫy khăn đáp lại, tất cả đều xúc động về sự biểu lộ lòng yêu mến ấy của học sinh.(4)" Ra khỏi đây, các con ạ, các con không quên gửi lời chào và lòng biết ơn đến những người vì các con mà không quản bao mệt nhọc, những người đã hiến cả trí thông minh và lòng dũng cảm cho các con, những người sống và chết vì các con, và họ đây này!"(5)Nghe lời kêu gọi cảm động, đáp ứng đúng những tình cảm của mình, tất cả học sinh đều đứng dậy, dang tay về phía các thầy , các cô.
1. Bài tập 1/18:
(1)Một quan chức của thành phố đã kết thúc buổi lễ phát thưởng như sau:
4)" Ra khỏi đây, các con ạ, các con không quên gửi lời chào và lòng biết ơn đến những người vì các con mà không quản bao mệt nhọc, những người đã hiến cả trí thông minh và lòng dũng cảm cho các con, những người sống và chết vì các con, và họ đây này!" (2)Và ông đưa tay chỉ về phía các thầy giáo, cô giáo ngồi trên các hành lang .(5)Nghe lời kêu gọi cảm động, đáp ứng đúng những tình cảm của mình, tất cả học sinh đều đứng dậy, dang tay về phía các thầy , các cô. (3)Các thầy, các cô đều đứng dậy vẫy mũ, vẫy khăn đáp lại, tất cả đều xúc động về sự biểu lộ lòng yêu mến ấy của học sinh.
-> Liên kết về nội dung: các câu trong đoạn phải được sắp xếp theo một trình tự hợp lí.
Bài tập 2:/19
Các câu đã có tính liên kết chưa? vì sao? Hãy chỉ ra phương tiện ngôn ngữ được dùng để liên kết trong đoạn?
(1)Tôi nhớ đến mẹ tôi "lúc người còn sống tôi lên mười". (2) Mẹ tôi âu yếm dắt tay tôi đi trên con đường dài và hẹp. (3) Sáng nay, lúc cô giáo đến thăm, tôi nói với mẹ có nhỡ thốt ra một lời thiếu lễ độ. (4) Còn chiều nay, mẹ hiền từ của tôi cho tôi đi dạo chơi với anh con trai lớn của bác gác cổng.
Bài tập 2:/19
Các câu đã có tính liên kết chưa? vì sao? Hãy chỉ ra phương tiện ngôn ngữ được dùng để liên kết trong đoạn?
(1)Tôi nhớ đến mẹ tôi "lúc người còn sống tôi lên mười". (2) Mẹ tôi âu yếm dắt tay tôi đi trên con đường dài và hẹp. (3) Sáng nay, lúc cô giáo đến thăm, tôi nói với mẹ có nhỡ thốt ra một lời thiếu lễ độ. (4) Còn chiều nay, mẹ hiền từ của tôi cho tôi đi dạo chơi với anh con trai lớn của bác gác cổng.
=> Đoạn văn chỉ có liên kết hình thức mà chưa có sự liên kết về nội dung, ý nghĩa.
Bài tập 3/19
Điền từ ngữ thích hợp vào chỗ trống
Bà ơi! Cháu thường về đây, ra vườn, đứng dưới gốc na, gốc ổi mong tìm lại hình bóng của ......... và nhớ lại ngày nào...... trồng cây,...... chạy lon ton bên bà. ..... bảo khi nào cây có quả...... sẽ dành quả to nhất, ngon nhất cho....... , nhưng cháu lại bảo quả to nhất, ngon nhất phải để phần bà. ...... bà ôm cháu vào lòng , hôn cháu một cái thật kêu.
(Theo Nguyễn Thu Thủy Tiên,
Những bức thư đoạt giải UPU)
bà
Thế là
bà
cháu
Bà
bà
cháu
Hướng dẫn học và làm bài ở nhà
+ Học thuộc nội dung ghi nhớ bài học.
+ Viết đoạn văn kho?ng 5 đến 7 câu theo chủ đề về tình mẹ con ( chỉ ra tính liên kết về nội dung và từ ngữ làm phương tiện ngôn ngữ trong đoạn văn đó.)
+ Soạn bài " Cuộc chia tay của những con búp bê"
+ Đọc van b?n và trả lời các câu hỏi trong SGK.