(ôn văn buổi chiều) Phong cách ngôn ngữ và các biện pháp tu từ t1

ÔN VĂN
(BUỔI CHIỀU)

Giáo viên Nguyễn Minh Huyền
Phong cách ngôn ngữ và các biện pháp tu từ .(Tiết 1)

I . Chơi chữ :
A . Lý thuyết
1 . Kh ái ni ệm :

- Chơi chữ là cách vận dụng ngữ âm , ngữ nghĩa của từ đ ểt ạo ra những cách hiểu bất ngờ thú vị .
* V í d ụ :
“Nửa đêm giờ tí canh ba
Vợ tôi con gái , đàn bà , nữ nhi .”
->Dïng tõ gÇn nghÜa , tõ ®ång nghÜa ®Ó ch¬i ch÷
2 . Các loại chơi chữ :

a) Dùng từ đồng nghĩa , trái nghĩa , gần nghĩa :
* Ví dụ :
"Trăng bao nhiêu tuổi trăng già
Núi bao nhiêu tuổi gọi là núi non ."
b) Dùng lối nói lái :
* Ví dụ :
Mộc tồn cây còn con cầy .
Cưa ngọn con ngựa .
c) Dùng từ đồng âm :
* Ví dụ :
"Bà già đi chợ cầu đông
Xem một quẻ bói lấy chồng lợi chăng
Thầy bói gieo quẻ nói rằng
Lợi thì có lợi nhưng răng chẳng còn"
d) Dùng lối nói trại âm (gần âm ) :
* Ví dụ :
"Ngọt thơm sau lớp vỏ gai
Quả ngon lớn mãi cho ai đẹp lòng
Mời cô mời bác ăn cùng
Sầu riêng mà hoá vui chung một nhà ".
e) Dùng cách nói điệp âm :
* Ví dụ :
"Mênh mông muôn mẫu một màu mưa
Mỏi mắt miên man mãi mịt mờ ".
2 . Các loại chơi chữ :

B . Thực hành :

Bài tập 1 :
Hãy khoanh tròn vào đáp án mà em cho là đúng .
Tác giả đã sử dụng lối chơi chữ nào trong câu : "Cô Xuân đi chợ Hạ , mua cá thu về , chợ hãy còn đông"
A . Dùng từ đồng âm . B . Dùng cặp từ trái nghĩa.
C . Dùng các từ cùng trường nghĩa .
D . Dùng lối nói lái
B . Thực hành :

Bài tập 2 :
Hãy gạch chân dưới các từ được dùng theo lối chơi chữ trong bài thơ sau :
"Chàng Cóc ơi! Chàng Cóc ơi !
Thiếp bén duyên chàng có thế thôi
Nòng nọc đứt đuôi từ đây nhé
Nghìn vàng khôn chuộc dấu bôi vôi ".
B . Thực hành :

Bài tập 3 :
Tỡm cỏc hi?n tu?ng choi ch? trong cỏc vớ d? sau v� cho bi?t chỳng thu?c l?i choi ch? n�o?
a. Bũ lang ch?y v�o l�ng Bo
b. Trang bao nhiờu tu?i trang gi�
Nỳi bao nhiờu tu?i g?i l� nỳi non ?
c. Con ki?n bũ trờn dia th?t bũ
=> dùng lối nói lái
=> dùng từ trái nghĩa
ĐT
DT
=> Dùng từ đồng âm

Chào tạm biệt các em
Hẹn gặp lại