Vấn đề về sự thích nghi của các nhóm sinh thái thực vật dưới tác động của nước trong môi trường cạn

VẤN ĐỀ : SỰ THÍCH NGHI CỦA CÁC NHÓM SINH THÁI THỰC VẬT DƯỚI TÁC ĐỘNG CỦA NƯỚC TRONG MÔI TRƯỜNG CẠN
NỘI DUNG:
I/Những khó khăn của thực vật khi ở cạn
II/ Vai trò của nước đối với thực vật
III/ Đặc điểm thích nghi với nhân tố nước của các nhóm thực vật
Các nhóm thực vật


Nhóm cây ưa ẩm Nhóm cây chịu hạn Nhóm cây trung sinh


Cây ưa ẩm Cây ưa ẩm Cây mọng Cây lá Cây trung Cây trung Cây trung
Chịu bóng ưa sáng nước cứng sinh ngắn kì sinh thân cỏ sinh xanh
mùa hè
IV/ Ứng dụng
VẤN ĐỀ : SỰ THÍCH NGHI CỦA CÁC NHÓM SINH THÁI THỰC VẬT DƯỚI TÁC ĐỘNG CỦA NƯỚC TRONG MÔI TRƯỜNG CẠN
I/ Những khó khăn của thực vật khi ở cạn
- Môi trường cạn kém ổn định hơn môi trường nước:
+ Nước tập trung chủ yếu trong đất,còn ở trong không khí chủ yếu dạng hơi nước
+ Có nhiều tác động cơ học ảnh hưởng đến thực vật .
+ Ánh sáng trực xạ và tán xạ phân bố không đồng đều đến cây xanh.
VẤN ĐỀ : SỰ THÍCH NGHI CỦA CÁC NHÓM SINH THÁI THỰC VẬT DƯỚI TÁC ĐỘNG CỦA NƯỚC TRONG MÔI TRƯỜNG CẠN
II/ Vai trò của nước đối với thực vật
- Nước là thành phần không thể thiếu đối với cơ thể thực vật.Nước tham gia các quá trình tổng hợp chất hữu cơ cho cây ,chiếm 50% đến 98% trọng lượng cơ thể , duy trì sức cản của tế bào, điều hòa nền nhiệt trong cây.
VẤN ĐỀ : SỰ THÍCH NGHI CỦA CÁC NHÓM SINH THÁI THỰC VẬT DƯỚI TÁC ĐỘNG CỦA NƯỚC TRONG MÔI TRƯỜNG CẠN
III/ Các đặc điểm thích nghi với nhân tố của các nhóm thực vật
1/ Đặc điểm của cây ưa ẩm
- Sống trong môi trường bão hòa hơi nước, thường thấy trên đất ẩm thừa nước như bờ ao,bờ ruộng hoặc trong rừng ẩm dưới tán cây . Có hai loại cây ưa ẩm:
+ Cây ưa ẩm chịu bóng : Thường gặp trong rừng ẩm ,chân núi đá vôi , bờ suối …,nhiều loài thuộc họ Thài Lài, họ Ráy. Đặc điểm : Lá mỏng rộng ,lỗ khí nhiều,mô dậu kém phát triển, cutin mỏng và thân dài , không chịu được hạn nên lá chóng héo , rễ kém phát triển và không ăn sâu.
+ Cây ưa ẩm ưa sáng : thường mọc ở đồng ruộng hay đồng cỏ ẩm ướt ,phần lớn là những cây thảo như Lúa ,Rau bợ , Cói,… Đặc điểm : mô dậu phát triển ,diệp lục ít ,lá hẹp,lá chóng héo , rễ kém phát triển không ăn sâu.
VẤN ĐỀ : SỰ THÍCH NGHI CỦA CÁC NHÓM SINH THÁI THỰC VẬT DƯỚI TÁC ĐỘNG CỦA NƯỚC TRONG MÔI TRƯỜNG CẠN
2/ Đặc điểm của cây chịu hạn
- Sống trong điều kiện hạn thiếu nước kéo dài,ánh sáng nhiều và nhiệt độ cao ,thường mọc ở đồi trọc,thảo nguyên , nữa sa mạc,….hoặc ở đát cát ven biển . Có hai nhóm :
+ Cây mọng nước: chịu hạn sống ở vùng khí hậu nóng khô ,như ở sa mạc,thảo nguyên , các sườn núi đá vôi,vùng đất cát.Phổ biến những loài trong bộ xương rồng,họ thuốc bỏng,họ thầu dầu,…Đặc điểm :Lá thường tiêu giảm ( lá biến thành gai , lá chỉ còn những vảy nhỏ ,..), hệ rễ ăn nông,lan rộng một số loài rễ ăn sát mặt đất để hấp thụ nước mưa hay sương đêm, Các tổ chức chứa nước phát triển, lá là những tế bào lớn vách mỏng ,biểu bì có lớp cutin dày ,mô cơ và mô dẫn kếm phát triển ,lỗ khí itsvaf thường nằm sâu trong biểu bì , lỗ khí ban ngày thường đóng.
+ Cây lá cứng : Thường sống ở những vùng có khí hậu khô những thời gian nhất địnhtrong năm hoặc những nơi đất cằn ít màu mỡ như ccas đồi trọc , các vùng cao nguyên .. Phần lớn thuộc các họ lúa poaceae,cói,một ít họ
VẤN ĐỀ : SỰ THÍCH NGHI CỦA CÁC NHÓM SINH THÁI THỰC VẬT DƯỚI TÁC ĐỘNG CỦA NƯỚC TRONG MÔI TRƯỜNG CẠN
Đậu ,họ cà phê,…Đặc điểm : diện tích lá hẹp lá thường phủ lông trắng bạc đẻ cách nhiệt ,số bó mạch nhiều ,mô cơ phát triển ,tế bào biểu bì có vách dày,có lớp cutin dày,hệ rễ ăn sâu và có áp suất thẩm thấu cao ( 40 – 50 atmotphen). Một số loài có lá biến thành gai hay cá thùy lá biến thành gai như ở họ cúc. Một ssos loài có lỗ khí nằm sâu trong những phòng kín có khi có lông ở ngoài như ở lá Trúc đào.Cường độ thoát hơi nước cao có tác dụng chống nóng cho lá,
VẤN ĐỀ : SỰ THÍCH NGHI CỦA CÁC NHÓM SINH THÁI THỰC VẬT DƯỚI TÁC ĐỘNG CỦA NƯỚC TRONG MÔI TRƯỜNG CẠN
3/ Đặc điểm của cây trung sinh
- Mang tính chất trung gian giữa cây chịu hạn và cây ưa ẩm, Chúng phân bố rộng ở cả các vùng ôn đới , nhiệt đới , hàn đới.Hầu hết cây nông nghiệp là cây trung sinh.
- Đặc điểm : Lá có kích thước trung bình ,mỏng,biểu bì có nhiều lỗ khí và thường có lông.Lỗ khí có vị trí nằm ngang với bề mặt biểu bì .Lá phân hóa thành mô dậu và mô khuyết rõ ràng .Sự phân hóa tổ chức trong cơ thể không đi theo hướng tiết kiemr nước hoặc giữ nước ,các tế bào biểu bì vsf lớp cutin mỏng,các mô như mô dẫn ,mô cơ phát triển bình thường .Hệ thống rễ không ăn sâu, áp suất thẩm thấu của rễ thấp.
- Gồm các nhóm cây trung sinh sau:
+ Cây trung sinh rừng mưa nhiệt đới
+ Cây trung sinh rừng lá mùa khô
+ Cây trung sinh Xanh mùa hè
+ Cây trung sinh thân cỏ sống lâu năm
+ Cây trung sinh ngắn kì
VẤN ĐỀ : SỰ THÍCH NGHI CỦA CÁC NHÓM SINH THÁI THỰC VẬT DƯỚI TÁC ĐỘNG CỦA NƯỚC TRONG MÔI TRƯỜNG CẠN
IV/ Ứng dụng :
- Dựa trên cơ sở của các đặc điểm thích nghi khác nhau ,từ đó tham gia vào việc xây dựng các hệ sinh thái nhân tạo một cách hợp lí: Vd : Sử dụng các loại cây trồng phù hợp nhằm tận dụng các đặc trưng của môi trường.
- Giúp việc di thực một số cây rừng và mở rộng khu phân bố của một số cây khác .
-Đưa những cây phù hợp vào hệ thống cây cảnh, nghệ thuật bonsai….
- Trong sản xuất nông nghiệp : Tạo ra được giống có khả năng chịu hạn . Hoặc chọn giống cây trồng phù hợp với địa phương.