Van 6tuan 27 tu soan

Tuần: Ngày soạn:
Tiết: 101 Ngày dạy:
Bài 24
HOÁN DỤ
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC.
Giúp HS:
- Nắm đươc khái các kiểu hoán dụ, các kiểu hoán dụ.
- Biết phân tích tác dụng của hoán dụ
- Nhận biết và phân biệt được hoán dụ .
II. CHUẨN BỊ:
- GV: SGK - SGV - Bảng phụ - bài tập bổ sung
- HS: Bài soạn - SGK.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1. Ổn định lớp: (1 phút)
- Ổn định trật tự
- Kiểm tra sĩ số.
2. Kiểm tra bài cũ: (5 phút)
- Đọc thuôc lòng 1 khổ thơ trong bài Mưa của Trần Đăng Khoa
- Nêu nội dung và biện pháp nghệ thuật của bài thơ
3. Dạy bài mới:
Giới thiệu bài mới: (1 phút)
- GV cho VD: "Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao"
- HS giải thích ý nghĩa của "một" và "ba"
Kết luận: biện pháp này gọi là hoán dụ. Hoán dụ là gì? Tác dụng? Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu qua bài 24 Hoán dụ.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG

HĐ1:HƯỚNG DẪN TÌM HIỂU HOÁN DỤ.
? Các từ ngữ in đậm trong câu thơ chỉ ai.






? Giữa áo nâu với áo xanh , nông thôn và thành thị với sự vật được chỉ có mối quan hệ như thế nào.







? Nêu tác dụng của các diễn đạt này.


- Kết luận: Gọi tên sự vật bằng tên sự vật khác có quan hệ gần gũi cới nó gọi là hoán dụ.
? Hoán dụ là gì.
HĐ2: HƯỚNG DẪN TÌM HIỂU CÁC KIỂU HOÁN DỤ.
? Em hiểu các từ in đậm như thế nào. Giữa chúng với sự vật mà nó biểu thị có quan hệ như thế nào.













- Giải thích bổ sung VDc: Trong bài thơ của Tố Hữu, đổ máu chỉ dấu hiệu của "chiến tranh". Có thể hiểu "Ngày Huế đổ máu" là "Ngày Huế nổ ra chiến sự"
- Cho HS phân tíchVD:
"Vì sao trái đất nặng ân tình.
Nhắc mãi tên người Hồ Chí Minh"
? Nêu các kiểu hoán dụ
HĐ3: HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP.
BT1: Chỉ ra phép hoán dụ trong những câu thơ và cho biết mối quan hệ giữa các sự vật trong mỗi phép hoán dụ là gì?














BT2: Hoán dụ có gì giống và khác ẩn dụ?
HS đọc VD1.SGK.82

- Áo nâu, áo xanh: dùng để chỉ những người công nhân và nông dân.
- Nông thôn và thành thị: dùng để chỉ những người sống ở nông thôn và thành thị.
HS đọc VD2.SGK.82

- Cách nói như vậy dựa vào quan hệ đặc điểm, tính chất: khi làm việc.
- Cách gọi như vậy dựa vào quan hệ giữa vật chứa đựng (nông thôn, thành thị) với vật bị chứa đựng (những người sống ở nông thôn và thành thị).
HS đọc VD3.SGK.82

- Tăng tính hình ảnh và hàm xúc cho câu văn, nêu bật được đặc điểm của những người được nói đến.



- Đọc ghi nhớ SGK.82

HS đọc VD1-2.SGK.83

a. Bàn tay: một bộ phận của cơ thể con người được dùng thay cho "người lao động" nói chung (quan hệ bộ phận - toàn thể)
b. Một cây (số lượng cụ thể) biểu thị "ít cây", Ba cây (số lượng cụ thể): biểu thị "nhiều cây". Số lượng xác định biểu thị nhiều cây ( số lượng không xác định).
Quan hệ cụ thể - trừu tượng.
c. Đổ máu: dấu hiệ, dùng thay cho "sự hi sinh mất mát" nói chung (quan hệ dấu hiệu của sự vật - sự vật)






- Trái đất (vật chứa đựng) biểu thị "đông đảo những người sống trên trái đất" (vật bị chứa đựng)

HS đọc BT1.GK.83

a. Làng xóm - người nông dân (quan hệ giữa vật chứa đựng với vật bị chứa đựng).
b. Năm năm (thờigian trước mắt), trăm năm (thời gian lâu dài) - Quan hệ cụ thể với cái trừu tượng.
c. Áo chàm - người Việt Bắc (quan hệ giữa dấu hiệu của sự vật với sự vật)
d.