Tuần 9. Đại từ

Người thực hiện :
Nguyễn Thị Vân

LUYỆN TỪ VÀ CÂU

Thứ 7 ngày 18 tháng 10 năm 2008

BÀI CŨ
Đọc đoạn văn tả cảnh đẹp ở quê em hoặc nơi em sinh sống.
Nhận xét đoạn văn của bạn ( nội dung, nghệ thuật, cách dùng từ ...)
Đọc đoạn văn sau :
Con mèo nhà em rất đẹp. Chú khoác trên mình tấm áo màu tro, mượt như nhung .
Từ chú ở câu văn thứ hai nói đến đối tượng nào ?
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
ĐẠI TỪ
Từ chú được gọi là đại từ . Vậy đại từ là gì? Dùng đại từ khi nói và viết có tác dụng gì ? Chúng ta sẽ tìm hiểu qua bài học hôm nay .
Hoạt động 1: Phần nhận xét

Hùng nói: “ Theo tớ, quí nhất là lúa gạo. Các cậu có thấy ai không ăn mà sống được không ?”
Quý và Nam cho là có lí.
Bài 1:
Đọc đoạn văn sau:
a)
Chớch bụng s� xu?ng vu?n c?i.Nú tỡm b?t sõu b?.
b)
? Đọc các từ in đậm trong đoạn văn trên?
cậu
tớ
Nó
Hoạt động 1: Phần nhận xét
Hùng nói: “ Theo tớ, quí nhất là lúa gạo. Các cậu có thấy ai không ăn mà sống được không ?”
Quý và Nam cho là có lí.
Bài 1:
Đọc đoạn văn sau:
Hoạt động nhóm đôi - 3 phút
a)
Chích bông sà xuống vườn cải.Nó tìm bắt sâu bọ.
b)
1 ) Các từ: Tớ, cậu dùng làm gì trong đoạn văn?
2 ) Từ nó dùng để làm gì ?
Đại diện các nhóm trả lời :
1) Từ: Tớ , Cậu
dùng để xưng hô.
Cậu thay thế cho Quý và Nam
Tớ thay thế cho Hùng.
2)Từ nó dùng để thay thế cho chích bông ở câu trước
Kết luận: Các từ : Tớ, cậu, nó là đại từ . Từ tớ,cậu được dùng để xưng hô thay thế cho các nhân vật trong truyện. Từ nó là từ xưng hô, thay thế cho danh từ chích bông ở câu trước để tránh lặp từ.
Tôi rất thích thơ. Em gái tôi cũng vậy.
Bài 2:
Cách dùng những từ in đậm dưới đây có gì giống cách dùng các từ nêu ở bài tập 1 ?
a)
Lúa gạo hay vàng đều rất quí. Thời gian cũng thế. Nhưng quí nhất là người lao động.
b)
Gợi ý : + Đọc kĩ từng câu
+ Xác định từ in đậm thay thế cho từ nào
+ Cách dùng ấy có gì giống cách dùng ở bài tập 1
Hoạt động nhóm 4
( 3 phút )
Tôi rất thích thơ. Em gái tôi cũng vậy.
Bài 2:
Cách dùng những từ in đậm dưới đây có gì giống cách dùng các từ nêu ở bài tập 1 ?
a)
Lúa gạo hay vàng đều rất quí. Thời gian cũng thế. Nhưng quí nhất là người lao động.
b)
+ Từ vậy thay thế cho từ thích.
+ Từ thế thay thế cho từ quí.
Cách dùng ấy giống ở bài tập 1 là tránh lặp từ

Kết luận: từ vậy, thế là đại từ dùng thay thế cho các động từ, tính từ trong câu cho khỏi lặp lại các từ ấy .
Đại diện các nhóm trả lời
Ghi nhớ: Đại từ là từ dùng để xưng hô hay để thay thế danh từ, động từ, tính từ( hoặc cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ ) trong câu cho khỏi lặp lại các từ ngữ ấy.
Hoạt động 2 : Ghi nhớ

Qua bài tập 1, bài tập 2 em hãy cho biết đại từ là gì ?
Em hãy đặt câu trong đó
có sử dụng đại từ?
Bài tập 1: Các từ in đậm trong đoạn thơ sau được dùng để chỉ ai ? Những từ ngữ đó được viết hoa nhằm biểu lộ điều gì?
Hoạt động 3: Luyện tập
Mình về với Bác đường xuôi
Thưa dùm Việt Bắc không nguôi nhớ Người
Nhớ Ông Cụ mắt sáng ngời
Áo nâu túi vải, đẹp tươi lạ thường
Nhớ Người những sáng tinh sương
Ung dung yên ngựa trên đường suối reo
Nhớ chân Người bước lên đèo
Người đi, rừng núi trông theo bóng Người.
( Tố Hữu )
Mình về với Bác đường xuôi
Thưa dùm Việt Bắc không nguôi nhớ Người
Nhớ Ông Cụ mắt sáng ngời
Áo nâu túi vải, đẹp tươi lạ thường
Nhớ Người những sáng tinh sương
Ung dung yên ngựa trên đường suối reo
Nhớ chân Người bước lên đèo
Người đi, rừng núi trông theo bóng Người.
( Tố Hữu )
 Đọc các từ in đậm có trong bài thơ trên .
Những từ đó được dùng để chỉ ai ?
Tại sao những từ này lại được viết hoa ?
Bác Hồ
Bài 2: Tìm những đại từ được dùng trong bài ca dao sau
- Cái cò, cái vạc, cái nông
Sao mày giẫm lúa nhà ông, hỡi cò?
Không không , tôi đứng trên bờ,
Mẹ con cái diệc đổ ngờ cho tôi.
Chẳng tin, ông đến mà coi,
Mẹ con nhà nó còn ngồi đây kia.
Cò
Diệc
Nông
 Bài ca dao là lời đối đáp giữa ai với ai ?
 Tìm các đại từ có trong bài ca dao trên?
Lời đối đáp giữa nhân vật tự xưng là “ông” với “cò”

Các đại từ : Mày( chỉ cái cò )
Ông ( chỉ người đang nói )
Tôi ( chỉ cái cò )
Nó ( chỉ cái diệc )
- Cái cò, cái vạc, cái nông
Sao mày giẫm lúa nhà ông, hỡi cò?
Không không , tôi đứng trên bờ,
Mẹ con cái diệc đổ ngờ cho tôi.
Chẳng tin, ông đến mà coi,
Mẹ con nhà nó còn ngồi đây kia.
Thảo luận nhóm đôi
2 phút
Bài tập 3: Dùng đại từ ở những chỗ thích hợp để thay thế cho danh từ bị lặp lại nhiều lần trong mẩu chuyện sau:
Con chuột tham lam

Chuột ta gặm vách nhà. Một cái khe hở hiện ra. Chuột chui qua khe và tìm được rất nhiều thức ăn. Là một con chuột tham lam nên chuột ăn nhiều quá, nhiều đến mức bụng chuột phình to ra. Đến sáng, chuột tìm đường trở về ổ, nhưng bụng to quá, chuột không sao lách qua khe hở được .


Trong mẩu chuyện trên danh từ nào lặp lại nhiều lần?
Tìm đại từ thích hợp để thay thế cho từ bị lặp lại nhiều lần đó?
Con chuột tham lam

Chuột ta gặm vách nhà. Một cái khe hở hiện ra. Chuột chui qua khe và tìm được rất nhiều thức ăn. Là một con chuột tham lam nên chuột ăn nhiều quá, nhiều đến mức bụng chuột phình to ra. Đến sáng, chuột tìm đường trở về ổ, nhưng bụng to quá, chuột không sao lách qua khe hở được .


Con chuột tham lam

Chuột ta gặm vách nhà. Một cái khe hở hiện ra. Chuột chui qua khe và tìm được rất nhiều thức ăn. Là một con chuột tham lam nên nó ăn nhiều quá, nhiều đến mức bụng nó phình to ra. Đến sáng, nó tìm đường trở về ổ, nhưng bụng to quá, nó không sao lách qua khe hở được .


hì hì!!!
hì hì!!!
Hoạt động 4: Củng cố
Qua bài học hôm nay
em hãy cho biết đại từ là gì ?
Đại từ là từ dùng để xưng hô hay để thay thế danh từ, động từ, tính từ( hoặc cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ ) trong câu cho khỏi lặp lại các từ ngữ ấy.
Quan sát tranh và nói thành lời
phần đối thoại có dùng đại từ
Ừ, … thấy rồi. …………
cùng đến đó xem đi!
…. nhìn kìa! Đẹp quá!
Cậu
Tớ
Chúng mình
……ơi,………. ở đâu vậy?
……….. đang ở trên cành cây đó.
Anh
chúng
Chúng nó
Cho…. xem với!
em