Tuần 9. Đại từ

Chào mừng các thầy, cô giáo đến dự giờ !
Lớp 5B
Trường TH Vân Lĩnh
GV thực hiện: Bùi Thị Ninh

LUYỆN TỪ VÀ CÂU:

Thứ n¨m ngày 25 tháng 10 năm 2012

Kiểm tra bài cũ:
Em hãy cho biết, thế nào là từ nhiều nghĩa ? Đặt câu phân biệt từ nhiều nghĩa.
Đọc đoạn văn sau :
Con mèo nhà em rất đẹp. Chú khoác trên mình tấm áo màu hung, mượt như nhung.
Từ chú ở câu văn thứ hai nói đến đối tượng nào ?
LUYỆN TỪ VÀ CÂU:
ĐẠI TỪ
Từ chú được gọi là đại từ. Vậy đại từ là gì ? Dùng đại từ khi nói và viết có tác dụng gì ? Chúng ta sẽ tìm hiểu qua bài học hôm nay.
Hoạt động 1: Phần nhận xét
Hùng nói: “Theo tớ, quí nhất là lúa gạo. Các
cậu có thấy ai không ăn mà sống được không ?”
Quý và Nam cho là có lí.
Bài tËp 1:
Đọc đoạn văn sau:
a)
Chích bông sà xuống vườn cải. Nó tìm bắt sâu.
b)
Y/c: D?c cỏc t? in d?m trong do?n van trờn ?

Hoạt động 1: Phần nhận xét
Hùng nói: “ Theo tớ, quí nhất là lúa gạo. Các cậu có thấy ai không ăn mà sống được không ?”
Quý và Nam cho là có lí.
Bài 1:
Đọc đoạn văn sau:
Hoạt động nhóm đôi - 3 phút
a)
Chích bông sà xuống vườn cải.Nó tìm bắt sâu bọ.
b)
1 ) Các từ: Tớ, cậu dùng làm gì trong đoạn văn ?
2 ) Từ nó dùng để làm gì ?
Đại diện các nhóm trả lời :
1) Từ: tớ, cậu
dùng để xưng hô.
Cậu thay thế cho Quý và Nam
Tớ thay thế cho Hùng.
2)Từ nó dùng để thay thế cho chích bông ở câu trước
Kết luận: Các từ tớ, cậu, nó là đại từ. Từ tớ, cậu được dùng để xưng hô thay thế cho các nhân vật trong truyện. Từ nó là từ xưng hô, thay thế cho danh từ chích bông ở câu trước để tránh lặp từ.
Tôi rất thích thơ. Em gái tôi cũng vậy.
Bài tËp 2:
Cách dùng những từ in đậm dưới đây có gì giống cách dùng các từ nêu ở bài tập 1 ?
a)
Lúa gạo hay vàng đều rất quý. Thời gian cũng thế. Nhưng quí nhất là người lao động.
b)
Gợi ý : + Đọc kĩ từng câu
+ Xác định từ in đậm thay thế cho từ nào ?
+ Cách dùng ấy có gì giống cách dùng ở bài tập 1 ?
Hoạt động nhóm 3
(3 phút )
Tôi rất thích thơ. Em gái tôi cũng vậy.
Bài 2:
Cách dùng những từ in đậm dưới đây có gì giống cách dùng các từ nêu ở bài tập 1 ?
a)
Lúa gạo hay vàng đều rất quý. Thời gian cũng thế. Nhưng quý nhất là người lao động.
b)
+ Từ vậy thay thế cho §T thích.
+ Từ thế thay thế cho tÝnh từ quý.
Cách dùng ấy giống ở bài tập 1 là tránh lặp từ.
Kết luận: từ vậy, thế là đại từ dùng thay thế cho các động từ, tính từ trong câu cho khỏi lặp lại các từ ấy.
Đại diện các nhóm trả lời
Ghi nhớ: Đại từ là từ dùng để xưng hô hay để thay thế danh từ, động từ, tính từ (hoặc cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ) trong câu cho khỏi lặp lại các từ ngữ ấy.
Hoạt động 2 : Ghi nhớ

Qua bài tập 1, bài tập 2 em hãy cho biết đại từ là gì ?
Em hãy đặt câu trong đó
có sử dụng đại từ ?
Bài tập 1: Các từ in đậm trong đoạn thơ sau được dùng để chỉ ai ? Những từ ngữ đó được viết hoa nhằm biểu lộ điều gì ?
Hoạt động 3: Luyện tập
Mình về với Bác đường xuôi
Thưa dùm Việt Bắc không nguôi nhớ Người
Nhớ Ông Cụ mắt sáng ngời
Áo nâu túi vải, đẹp tươi lạ thường !
Nhớ Người những sáng tinh sương
Ung dung yên ngựa trên đường suối reo
Nhớ chân Người bước lên đèo
Người đi, rừng núi trông theo bóng Người.
Tố Hữu
Mình về với Bác đường xuôi
Thưa dùm Việt Bắc không nguôi nhớ Người
Nhớ Ông Cụ mắt sáng ngời
Áo nâu túi vải, đẹp tươi lạ thường
Nhớ Người những sáng tinh sương
Ung dung yên ngựa trên đường suối reo
Nhớ chân Người bước lên đèo
Người đi, rừng núi trông theo bóng Người.
Tố Hữu
 Đọc các từ in đậm có trong bài thơ trên.
Những từ đó được dùng để chỉ ai ?
Tại sao những từ này lại được viết hoa ?
Bác Hồ
Bài 2: Tìm những đại từ được dùng trong bài ca dao sau :
- Cái cò, cái vạc, cái nông,
Sao mày giẫm lúa nhà ông, hỡi cò ?
- Không không, tôi đứng trên bờ,
Mẹ con cái diệc đổ ngờ cho tôi.
Chẳng tin, ông đến mà coi,
Mẹ con nhà nó còn ngồi đây kia.
Cò
Diệc
Nông
 Bài ca dao là lời đối đáp giữa ai với ai ?
 Tìm các đại từ có trong bài ca dao trên ?
Lời đối đáp giữa nhân vật tự xưng là “ông” với “cò”

Các đại từ : mày (chỉ cái cò)
«ng (chỉ người đang nói)
tôi (chỉ cái cò)
nó (chỉ cái diệc)
- Cái cò, cái vạc, cái nông,
Sao mày giẫm lúa nhà ông, hỡi cò ?
- Không không, tôi đứng trên bờ,
Mẹ con cái diệc đổ ngờ cho tôi.
Chẳng tin, ông đến mà coi,
Mẹ con nhà nó còn ngồi đây kia.
Thảo luận nhóm đôi
2 phút
Bài tập 3: Dùng đại từ ở những chỗ thích hợp để thay thế cho danh từ bị lặp lại nhiều lần trong mẩu chuyện sau:
Con chuột tham lam

Chuột ta gặm vách nhà. Một cái khe hở hiện ra. Chuột chui qua khe và tìm được rất nhiều thức ăn. Là một con chuột tham lam nên chuột ăn nhiều quá, nhiều đến mức bụng chuột phình to ra. Đến sáng, chuột tìm đường trở về ổ, nhưng bụng to quá, chuột không sao lách qua khe hở được.


Trong mẩu chuyện trên danh từ nào lặp lại nhiều lần ?
Tìm đại từ thích hợp để thay thế cho từ bị lặp lại nhiều lần đó ?
Con chuột tham lam

Chuột ta gặm vách nhà. Một cái khe hở hiện ra. Chuột chui qua khe và tìm được rất nhiều thức ăn. Là một con chuột tham lam nên chuột ăn nhiều quá, nhiều đến mức bụng chuột phình to ra. Đến sáng, chuột tìm đường trở về ổ, nhưng bụng to quá, chuột không sao lách qua khe hở được.


Con chuột tham lam

Chuột ta gặm vách nhà. Một cái khe hở hiện ra. Chuột chui qua khe và tìm được rất nhiều thức ăn. Là một con chuột tham lam nên nó ăn nhiều quá, nhiều đến mức bụng nó phình to ra. Đến sáng, nó tìm đường trở về ổ, nhưng bụng to quá, nó không sao lách qua khe hở được.


Hoạt động 4: Củng cố
Qua bài học hôm nay,
em cho biết đại từ là gì ?
 Đại từ là từ dùng để xưng hô hay để thay thế danh từ, động từ, tính từ (hoặc cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ) trong câu cho khỏi lặp lại các từ ngữ ấy.
KÍNH CHÚC QUÍ THẦY CÔ SỨC KHOẺ