Tuần 8. Dấu ngoặc kép

Nhiệt liệt chào mừng Quý thầy cô và các em đến dự bài giảng ngày hôm nay.
Thứ bảy ngày 24 tháng 10 năm 2009

Kiểm tra bài cũ
Dấu ngoặc kép
Luyện từ và câu

Thứ bảy ngày 24 tháng 10 năm 2009
Luyện từ và câu
Dấu ngoặc kép

I. Nhận xét
Bác tự cho mình là “người lính vâng lệnh quốc dân ra mặt trận”, là “đầy tớ trung thành của nhân dân”. Ở Bác, lòng yêu mến nhân dân đã trở thành một sự say mê mãnh liệt. Bác nói: “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành”.
Theo Trường Chinh
Bài 1: Đọc đoạn văn sau:
Thứ bảy ngày 24 tháng 10 năm 2009
Luyện từ và câu
Dấu ngoặc kép
*Câu:
- “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành”.
* Từ ngữ:
- “người lính vâng lệnh quốc dân ra mặt trận”
- “đầy tớ trung thành của nhân dân”
Thứ bảy ngày 24 tháng 10 năm 2009
Luyện từ và câu
Dấu ngoặc kép
Dấu ngoặc kép được dùng để đánh dấu chỗ trích dẫn lời nói trực tiếp của nhân vật.
Thứ bảy ngày 24 tháng 10 năm 2009
Luyện từ và câu
Dấu ngoặc kép

Bài 2:
Các em hãy cho biết, trong đoạn văn trên khi nào dấu ngoặc kép được dùng độc lập? Khi nào dấu ngoặc kép được dùng phối hợp với dấu hai chấm?
I. Nhận xét
Bác tự cho mình là “người lính vâng lệnh quốc dân ra mặt trận”, là “đầy tớ trung thành của nhân dân”. Ở Bác, lòng yêu mến nhân dân đã trở thành một sự say mê mãnh liệt. Bác nói: “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành”.
Thứ bảy ngày 24 tháng 10 năm 2009
Luyện từ và câu
Dấu ngoặc kép
Dấu ngoặc kép được dùng độc lập trong đoạn văn trên khi lời dẫn trực tiếp là một cụm từ.
Ví dụ: “người lính vâng lệnh quốc dân ra mặt trận”; “đầy tớ trung thành của nhân dân”.
Dấu ngoặc kép được dùng phối hợp với dấu hai chấm trong đoạn văn trên khi lời dẫn trực tiếp là một câu trọn vẹn.
Ví dụ: “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành”.


Thứ bảy ngày 24 tháng 10 năm 2009
Luyện từ và câu
Dấu ngoặc kép
Bài 3:
Trong khổ thơ sau, từ lầu được dùng với ý nghĩa gì? Dấu ngoặc kép trong trường hợp này được dùng để làm gì?
Có bạn tắc kè hoa
Xây “lầu” trên cây đa
Rét, chơi trò đi chốn
Đợi ấm trời mới ra.
Phạm Đình Ân
Thứ bảy ngày 24 tháng 10 năm 2009
Luyện từ và câu
Dấu ngoặc kép
Bài 3:
Dấu ngoặc kép trong trường hợp này được dùng để đánh dấu từ “lầu” là từ được dùng với ý nghĩa đặc biệt
Thứ bảy ngày 24 tháng 10 năm 2009
Luyện từ và câu
Dấu ngoặc kép
II. Ghi nhớ:

1. Dấu ngoặc kép thường được dùng để dẫn lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc của người nào đó.
Nếu lời nói trực tiếp là một câu trọn vẹn hay một đoạn văn thì trước dấu ngoặc kép ta thường phải thêm dấu hai chấm.
2. Dấu ngoặc kép còn được dùng để đánh dấu những từ ngữ được dùng với ý nghĩa đặc biệt
Thứ bảy ngày 24 tháng 10 năm 2009
Luyện từ và câu
Dấu ngoặc kép

III. Luyện tập.
Bài tập 1:Tìm lời nói trực tiếp trong đoạn văn sau:
Có lần, cô giáo ra cho chúng tôi một đề văn ở lớp: “Em đã làm gì để giúp đỡ mẹ?”
Tôi loay hoay mất một lúc, rồi cầm bút và bắt đầu viết: “Em đã nhiều lần giúp đỡ mẹ. Em quét nhà và rửa bát đĩa. Đôi khi em giặt khăn mùi soa.”
Theo Pi- vô- na- rô- va.
Thứ bảy ngày 24 tháng 10 năm 2009
Luyện từ và câu
Dấu ngoặc kép

Bài tập 1: Lời nói trực tiếp trong đoạn văn trên là:
Có lần, cô giáo ra cho chúng tôi một đề văn ở lớp: “Em đã làm gì để giúp đỡ mẹ?”
Tôi loay hoay mất một lúc, rồi cầm bút và bắt đầu viết: “Em đã nhiều lần giúp đỡ mẹ. Em quét nhà và rửa bát đĩa. Đôi khi em giặt khăn mùi soa.”

“Em đã làm gì để giúp đỡ mẹ?”
“Em đã nhiều lần giúp đỡ mẹ. Em
quét nhà và rửa bát đĩa. Đôi khi em giặt khăn
mùi soa.”
Thứ bảy ngày 24 tháng 10 năm 2009
Luyện từ và câu
Dấu ngoặc kép
Bài tập 2: Có thể đặt những lời nói trực tiếp trong đoạn văn ở bài tập 1 xuống dòng, sau dấu gạch ngang đầu dòng không? Vì sao?
Có lần, cô giáo ra cho chúng tôi một đề văn ở lớp: “Em đã làm gì để giúp đỡ mẹ?”
Tôi loay hoay mất một lúc, rồi cầm bút và bắt đầu viết: “Em đã nhiều lần giúp đỡ mẹ. Em quét nhà và rửa bát đĩa. Đôi khi em giặt khăn mùi soa.”

Thứ bảy ngày 24 tháng 10 năm 2009
Luyện từ và câu
Dấu ngoặc kép
Bài tập 2:
Không thể đặt những lời nói trực tiếp trong đoạn văn ở bài tập 1 xuống dòng, sau dấu gạch ngang đầu dòng. Vì đề bài của cô giáo và các câu văn của bạn học sinh không phải dạng đối thoại trực tiếp.
Thứ bảy ngày 24 tháng 10 năm 2009
Luyện từ và câu
Dấu ngoặc kép
Bài tập 3: Em đặt dấu ngoặc kép vào chỗ nào trong các câu sau?
a, Cả bầy ong cùng nhau xây tổ. Con nào con nấy hết sức tiết kiệm vôi vữa.
b, Trạng Quỳnh thấy có người dâng vua một mâm đào gọi là đào trường thọ thì thản nhiên lấy một quả mà ăn. Vua giận, ra lệnh chém đầu Quỳnh. Quỳnh bèn tâu:
Tâu bệ hạ, thần thấy quả đào gọi là trường thọ mới lấy ăn, tưởng ăn vào thì được sống lâu thờ vua. Không ngờ nuốt chưa khỏi miệng mà chết đã đến cổ. Vậy nên xin đức vua đổi tên quả ấy là đoản thọ và trị tội kẻ xu nịnh dâng đào.
Vua nghe vậy bật cười, tha tội cho Trạng Quỳnh.
Truyện dân gian Việt Nam
Bài tập 3: Dấu ngoặc kép được đặt như sau:
“vôi vữa”
“trường thọ”
“trường thọ”
“đoản thọ”
Thứ bảy ngày 24 tháng 10 năm 2009
Luyện từ và câu
Dấu ngoặc kép
Ghi nhớ:

1. Dấu ngoặc kép thường được dùng để dẫn lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc của người nào đó.
Nếu lời nói trực tiếp là một câu trọn vẹn hay một đoạn văn thì trước dấu ngoặc kép ta thường phải thêm dấu hai chấm.
2. Dấu ngoặc kép còn được dùng để đánh dấu những từ ngữ được dùng với ý nghĩa đặc biệt.
Xin chân thành cảm ơn
các thầy cô và các em!