Tuần 8. Dấu ngoặc kép

KÍNH CHÀO CÁC THẦY CÔ GIÁO

MÔN: LUYỆN TỪ VÀ CÂU

LỚP :BỐN
* Giáo viên giảng dạy: *ĐỖ THỊ NGỌC HƯƠNG *
Thứ tư ngày 21 tháng 10 năm 2009
Môn : Luyện từ và câu

A/ kiểm tra bài cũ :
Em hãy nêu cách viết tên người, tên địa lí nước ngoài. Nêu ví dụ minh hoạ
Khi viết tên người, tên địa lí nước ngoài, ta viết hoa chữ cái đầu câu của mỗi bộ phận tạo thành tên đó .Nếu bộ phận tạo thành tên gồm nhiều tiếng thì giữa các tiếng cần có gạch nối .

Thứ tư ngày 21 tháng 10 năm 2009
Môn : Luyện từ và câu

Bài : Dấu ngoặc kép
I/ Nhận xét
1. Những từ ngữ và câu đặt trong dấu ngoặc kép dưới đây là lời của ai ? Nêu tác dụng của dấu ngoặc kép :
Bác tự cho mình là “ người vâng lệnh quốc dân ra mặt trận “, là “đầy tớ trung thành của nhân dân “. Ở Bác, lòng yêu mến nhân dân đã trở thành một sự say mê mãnh liệt. Bác nói : “ Tôi chỉ có một sự ham muốn , ham muốn tột bâc, là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập , dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành .”
Theo Trường Chinh
H : Những từ ngữ và câu nào được đặt trong dấu ngoặc kép ?
- Từ ngữ : “ người lính vâng lệnh quốc dân ra mặt trận “, “đầy tớ trung thành của dân “.
- Câu : “ Tôi chỉ có môt sự ham muốn , ham muốn tột bậc , là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn , áo mặc, ai cũng được học hành “.
Thứ tư ngày 21 tháng 10 năm 2009
Môn : Luyện từ và câu
Bài : Dấu ngoặc kép
H: Những từ ngữ và câu đó là lời của ai ?
Lời của Bác Hồ
H : Nêu tác dụng của dấu ngoặc kép.
Dấu ngoặc kép dùng để đánh dấu chỗ trích dẫn lời nói trực tiếp của nhân vật .
Đó có thể là :
+ Một từ hay một cụm từ : “ người lính …”, “đầy tớ …”
+ Một câu trọn vẹn hay đoạn văn : “ Tôi chỉ có một sự ham muốn …học hành ”.

Thứ tư ngày 21 tháng 10 năm 2009
Môn : Luyện từ và câu
Bài : Dấu ngoặc kép
2 .Trong đoạn văn trên , khi nào dấu ngoặc kép được dùng độc lập ? Khi nào dấu ngoặc kép được dùng phối hợp với dấu hai chấm ?
- Dấu ngoặc kép được dùng độc lập khi lời dẫn trực tiếp chỉ là một từ hay cụm từ .
Ví dụ : Bác tự cho mình là “người lính …”, là “đầy tớ…”
- Dấu ngoặc kép được dùng phối hợp với dấu hai chấm khi lời dẫn trực tiếp là một câu trọn vẹn hay một đoạn văn.
Ví dụ : Bác nói :” Tôi chỉ có… “

Thứ tư ngày 21 tháng 10 năm 2009
Môn : Luyện từ và câu
Bài : Dấu ngoặc kép
3.Trong khổ thơ sau, từ lầu được dùng với ý nghĩa gì ? Dấu ngoặc kép trong trường hợp nàyđược dùng làm gì?
Có bạn tắc kè hoa
Xây “ lầu “ trên cây đa
Rét , chơi trò đi trốn
Đợi ấm trời mới ra.
Phạm Đình Ân
+ Từ lầu chỉ cái gì ?
- chỉ ngôi nhà tầng cao
+Tắc kè hoa có xây được lầu theo nghĩa trên không ?
- Tắc kè xây tổ trên cây -tổ tắc kè nhỏ bé, không phải là cái lầu theo nghĩa của con người .

Thứ tư ngày 21 tháng 10 năm 2009
Môn : Luyện từ và câu
Bài : Dấu ngoặc kép
+ Từ lầu trong khổ thơ được dùng với nghĩa gì ?
- Gọi cái tổ nhỏ của tắc kè bằng từ lầu để đề cao giá trị của cái tổ đó .
+ Dấu ngoặc kép trong trường hợp này được dùng làm gì ?
- Dấu ngoặc kép trong trường hợp này dùng để đánh dấu từ lầu là từ được dùng với ý nghĩa đặc biệt.
Thứ tư ngày 21 tháng 10 năm 2009
Môn : Luyện từ và câu
Bài : Dấu ngoặc kép
II/ Ghi nhớ
1. Dấu ngoặc kép thường được dùng để dẫn lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc của người nào đó .
Nếu lời nói trực tiếp là một câu trọn vẹn hay một đoạn văn thì trước dấu ngoặc kép ta thường phải thêm dấu hai chấm .
2. Dấu ngoặc kép còn được dùng để đánh dấu những từ ngữ được dùng với ý nghĩa đặc biệt.
Thứ tư ngày 21 tháng 10 năm 2009
Môn : Luyện từ và câu
Bài : Dấu ngoặc kép
III/ Luyện tập
1. Tìm lời nói trực tiếp trong đoạn văn sau :
Có lần , cô giáo ra cho chúng tôi một đề văn ở lớp:” Em đã làm gì để giúp bố mẹ ?”
Tôi loay hoay mất một lúc , rồi cầm bút và bắt đầu viết: “Em đã nhiều lần giúp đỡ mẹ. Em quét nhà và rửa bát đĩa. Đôi khi, em giặt khăn mùi soa. “
Theo Pi-vô-na-rô-va

Em đã làm gì để giúp bố mẹ ?”
Em đã nhiều lần giúp đỡ mẹ.”
Em quét nhà và rửa
bát đĩa
Đôi khi, em giặt khăn mùi soa.
Thứ tư ngày 21 tháng 10 năm 2009
Môn : Luyện từ và câu
Bài : Dấu ngoặc kép

2. Có thể đặt những lời nói trực tiếp trong đoạn văn ở bài tập 1xuống dòng, sau dấu gạch ngang đầu dòng không ? Vì sao ?
Đề bài của cô giáo là câu văn của bạn học sinh không phải dạng đối thoại trực tiếp , do đó không thể viết xuống dòng, đặt sau dấu gạch đầu dòng .
3. Em đặt dấu ngoặc kép vào chỗ nào trong các câu sau ?
a/ …Con nào con nấy hết sức tiết kiệm “ vôi vữa “
b/ … gọi là “ đào trường “ , gọi là “trường thọ “,…đổi tên quả ấy là “đoản thọ “