Tuần 8. Dấu ngoặc kép

trường tiểu học Lộc ninh
Giáo viên: Lê Thị Lệ Hà
Môn Luyện từ và câu: Lớp 4
chào mừng các thầy giáo cô giáo
kiểm tra bài cũ
* Viết lại những tên riêng sau cho đúng quy tắc:
iuri gagarin
- amadôn
Bài 1: Những từ ngữ và câu đặt trong dấu ngoặc kép dưới đây là lời của ai? Nêu tác dụng của dấu ngoặc kép?
Bác tự cho mình là “người lính vâng lệnh quốc dân ra mặt trận”, là “đầy tớ trung thành của nhân dân”. Ở Bác, lòng yêu mến nhân dân đã trở thành một sự say mê mãnh liệt. Bác nói: “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.”
Theo Trường Chinh
Kết luận: Dấu ngoặc kép dùng để dẫn lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc của người nào đó.
Bài 2: Trong đoạn văn trên, khi nào dấu ngoặc kép được dùng độc lập? Khi nào dấu ngoặc kép được dùng phối hợp với dấu hai chấm ?
Bác tự cho mình là “người lính vâng lệnh quốc dân ra mặt trận” là “ đầy tớ trung thành của nhân dân”. Ở Bác, lòng yêu mến nhân dân đã trở thành một sự say mê mãnh liệt. Bác nói: “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.”
Theo Trường Chinh
Thảo luận nhóm đôi
Kết luận: Dấu ngoặc kép được dùng độc lập khi lời nói của nhân vật là một từ hay cụm từ. Nó được phối hợp với dấu hai chấm khi lời nói của nhân vật là một câu trọn vẹn hay một đoạn văn.
Bài 3: Trong khổ thơ sau, từ lầu được dùng với ý nghĩa gì? Dấu ngoặc kép trong trường hợp này được dùng để làm gì?
Có bạn tắc kè hoa
Xây “ lầu” trên cây đa
Rét, chơi trò đi trốn
Đợi ấm trời mới ra.
Phạm Đình Ân
Kết luận: Dấu ngoặc kép còn được dùng để đánh dấu những từ ngữ được dùng với ý nghĩa đặc biệt .
lầu
lầu
Dấu ngoặc kép dùng để làm gì?
Nếu lời nói trực tiếp là một câu trọn vẹn hay một đoạn văn thì trước dấu ngoặc kép ta thường thêm dấu gì?
Dấu ngoặc kép còn được dùng làm gì nữa?
Dấu ngoặc kép
1. Dấu ngoặc kép thường được dùng để dẫn lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc của người nào đó.
Nếu lời nói trực tiếp là một câu trọn vẹn hay một đoạn văn thì trước dấu ngoặc kép ta thường phải thêm dấu hai chấm.
2. Dấu ngoặc kép còn được dùng để đánh dấu những từ ngữ được dùng với ý nghĩa đặc biệt
Ghi nhớ
1. Tìm lời nói trực tiếp trong đoạn văn sau:
Có lần, cô giáo ra cho chúng tôi một đề văn ở lớp: “ Em đã làm gì để giúp đỡ mẹ?
Tôi loay hoay mất một lúc, rồi cầm bút và bắt đầu viết: “Em đã nhiều lần giúp đỡ mẹ. Em quét nhà và rửa bát đĩa. Đôi khi, em giặt khăn mùi soa.”
Đáp án: Đề bài của cô giáo và câu văn của bạn học sinh không phải dạng đối thoại trực tiếp, do đó không thể viết xuống dòng đặt sau dấu gạch ngang được
2. Có thể đặt những lời nói trực tiếp trong đoạn văn ở bài tập 1 xuống dòng sau dấu gạch đầu dòng không? Vì sao?
3. Em đặt dấu ngoặc kép vào chỗ nào trong các câu sau?
a. Cả bầy ong cùng nhau xây tổ. Con nào con nấy hết sức tiết kiệm vôi vữa.
b. Trạng Quỳnh thấy có người dâng vua một mâm đào gọi là đào trường thọ thì thản nhiên lấy một quả mà ăn. Vua giận, ra lệnh chém đầu Quỳnh. Quỳnh bèn tâu:
Tâu bệ hạ, thần thấy quả đào gọi là trường thọ mới lấy ăn, tưởng ăn vào thì được sống lâu thờ vua. Không ngờ, nuốt chưa khỏi miệng mà chết đã đến cổ. Vậy nên, xin đức vua đổi tên quả ấy là đoản thọ và trị tội kẻ xu nịnh dâng đào.
Vua nghe vậy bật cười, tha tội cho Trạng Quỳnh.
“ ”
“ ”
“ ”
“ ”
Khám phá ô cửa bí mật
1. Dấu ngoặc kép thường được dùng để dẫn lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc của người nào đó.
Nếu lời nói trực tiếp là một câu trọn vẹn hay một đoạn văn thì trước dấu ngoặc kép ta thường phải thêm dấu hai chấm.
2. Dấu ngoặc kép còn được dùng để đánh dấu những từ ngữ được dùng với ý nghĩa đặc biệt
1
2
3
6
5
4
Đáp án: Sai (Vì lời nói trực tiếp của mẹ là một câu trọn vẹn nên dấu ngoặc kép phải sử dụng phối hợp dấu hai chấm).
Câu 1: Dấu ngoặc kép được sử dụng trong câu sau đúng hay sai?
Mẹ bảo em “Con hãy cố gắng học thật giỏi nhé”.
Khám phá ô cửa bí mật
:
Câu 2: Dấu ngoặc kép trong câu sau có tác dụng gì?
Bạn Minh là một “ cây” toán ở lớp em.
Đáp án: Dấu ngoặc kép trong câu này đánh dấu từ cây được dùng với ý nghĩa đặc biệt.
Khám phá ô cửa bí mật
Chúc mừng bạn, bạn đã lật được ô số may mắn. Phần thưởng của bạn là một món quà.
Khám phá ô cửa bí mật
Câu 3: Muốn đánh dấu những từ ngữ được dùng với ý nghĩa đặc biệt ta dùng dấu gì?
Dấu ngoặc kép
b. Dấu hai chấm
Đáp án: a. Dấu ngoặc kép
Khám phá ô cửa bí mật
Tràng pháo tay
Chúc mừng bạn, bạn đã lật được ô số may mắn. Phần thưởng của bạn là một món quà.
Khám phá ô cửa bí mật
a. Thêm dấu gạch đầu dòng.
b. Thêm dấu hai chấm

Đáp án: b
Câu 4: Nếu lời nói trực tiếp là một câu trọn vẹn hay một đoạn văn thì trước dấu ngoặc kép ta phải thêm dấu nào?
Khám phá ô cửa bí mật
Chúc các thầy, cô mạnh khoẻ.
Chúc các em học sinh chăm ngoan, học giỏi!