Tuần 8. Dấu ngoặc kép

Luyện từ và câu - Lớp 4A
Trường tiểu học ngọc thụy
bài : dấu ngoặc kép
Giáo viên : Đỗ thanh huyền
Phần I - Kiểm tra bài cũ
Điền dấu hai chấm vào vị trí
thích hợp trong các câu văn sau:
Nhìn miếng trầu têm rất khéo, vua hỏi bà hàng nước
- Trầu này ai têm?
b) Ông bà tôi thường dạy (( Trung thực là đức tính quý nhất của con người )).
c) Ngưòi anh hoa cả mắt, bàng hoàng đến lặng ngưòi hàng núi vàng bạc sáng lấp lánh.
:
:
:

Phần II: Bài mới

SGK trang 82
Dấu ngoặc kép
I- nhận xét
1- Những từ ngữ và câu đặt trong
dấu ngoặc kép dưới đây là lời của ai?
Nêu tác dụng của dấu ngoặc kép.
Bác tự cho mình là (( người lính vâng lệnh quốc dân ra mặt trận)), là ((đầy tớ trung thành của nhân dân)). ở Bác, lòng yêu mến nhân dân đã trở thành một sự say mê mãnh liệt. Bác nói: (( Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.))
Dấu ngoặc kép có tác dụng
đánh dấu chỗ bắt đầu lời nói
của Bác. ( Hay của người nào đó.)
I- nhận xét
2- Trong đoạn văn, khi nào dấu
ngoặc kép được dùng độc lập? Khi
nào dấu ngoặc kép được dùng phối
hợp với dấu hai chấm?
Bác tự cho mình là (( người lính vâng lệnh quốc dân ra mặt trận)), là ((đầy tớ trung thành của nhân dân)). ở Bác, lòng yêu mến nhân dân đã trở thành một sự say mê mãnh liệt. Bác nói: (( Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.))
(( người lính vâng lệnh quốc
dân ra mặt trận))
((đầy tớ trung thành của
nhân dân))
: (( Tôi chỉ
có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.))
Dấu ngoăc kép thường được dùng để dẫn lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc của người nào đó.
- Nếu lời nói trực tiếp là một câu trọn vẹn hay một đoạn văn thì trước dấu ngoặc kép ta thường phải thêm dấu hai chấm.
I- nhận xét
3- Trong khổ thơ sau, từ lầu được
dùng với ý nghĩa gì? Dấu ngoặc kép
Trong trường hợp này được dùng
Làm gì?
Có chú tắc kè hoa
Xây (( lầu )) trên cây đa
Rét chơi trò đi trốn
Đợi ấm trời mới ra

Từ lầu được
dùng với
ý nghĩa
đặc biệt
Dấu ngoặc kép
còn được dùng
để đánh dấu
những từ ngữ
được dùng với
ý nghĩa đặc biệt
II- Ghi nhớ
1- Dấu ngoặc kép thường được dùng để dẫn lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc của người nào đó.
Nếu lời nói trực tiếp là một câu trọn vẹn hay một đoạn văn thì trước dấu ngoặc kép ta thường phải thêm dấu hai chấm.
2-Dấu ngoặc kép còn được dùng để đánh dấu những từ ngữ được dùng với ý nghĩa đặc biệt.

III- luyện tập
1-Tìm lời nói trực tiếp trong đoạn văn sau:
Có lần, cô giáo ra cho chúng tôi một đề văn ở lớp: (( Em đã làm gì để giúp đỡ mẹ?))
Tôi loay hoay mất một lúc, rồi cầm bút và bắt đầu viết: (( Em đã nhiều lần giúp đỡ mẹ. Em quét nhà và rửa bát đĩa. Đôi khi em giặt khăn mùi soa.))
(( Em đã làm gì để giúp đỡ mẹ?))
Em đã nhiều lần giúp đỡ mẹ. Em
quét nhà và rửa bát đĩa. Đôi khi em giặt khăn
mùi soa.))
: ((
2- Có thể đặt những lời nói trực tiếp trong đoạn văn ở bài tập 1 xuống dòng, sau dấu gạch ngang đầu dòng không? Vì sao?
Lưu ý: - Nếu không phải những lời đối thoại trực tiếp trong một cuộc hội thoại thì không thể viết xuống dòng, sau dấu gạch đầu dòng.
3- Em đặt dấu ngoặc kép vào chỗ nào trong các câu sau?
a) Cả bầy ong cùng nhau tổ. Con nào con nấy hết sức.
(( ))
(( ))
(( ))
xây
tiết kiệm
vôi vữa
Đúng
3- Em đặt dấu ngoặc kép vào chỗ nào trong các câu sau?
b) Trạng Quỳnh thấy có người dâng vua một mâm đào gọi là đào trường thọ thì thản nhiên lấy một quả mà ăn. Vua giận, ra lệnh chém đầu Quỳnh. Quỳnh bèn tâu:
Tâu bệ hạ, thần thấy quả đào gọi là đào trường thọ mới lấy ăn, tưởng ăn vào thì được sống lâu thờ vua, không ngờ, nuốt chưa khỏi miệng mà chết đã đến cổ. Vậy nên, xin đức vua đổi tên quả ấy là đoản thọ và trị tội kẻ xu nịnh dâng đào.
Vua nghe vậy bật cười, tha tội cho Trạng Quỳnh
(( ))
(( ))
(( ))
Bài tập củng cố
Cóc ta vênh mặt ra lệnh:
- Con hãy đọc to bài luân lý kì trước đi.
1- Câu nào sử dụng dấu ngoặc kép đúng?
Dứt tiếng hô: Phóng của mẹ, cá chuồn con bay vút lên như một mũi tên.
(( ))
(( ))
a)
b)
b
Đáp án đúng
(( ))
luân lý
2- Trong ba câu sau câu nào được viết đúng ngữ pháp?
Sẻ đồng hờn dỗi đáp:
- Tôi không muốn chơi với ai cả.
Sẻ đồng hờn dỗi đáp: ((Tôi không muốn chơi với ai cả.))
Sẻ đồng hờn dỗi đáp là Sẻ không muốn chơi với ai cả.
a)
b)
c)
a
Đáp án
b
c
II- Ghi nhớ
1- Dấu ngoặc kép thường được dùng để dẫn lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc của người nào đó.
Nếu lời nói trực tiếp là một câu trọn vẹn hay một đoạn văn thì trước dấu ngoặc kép ta thường phải thêm dấu hai chấm.
2-Dấu ngoặc kép còn được dùng để đánh dấu những từ ngữ được dùng với ý nghĩa đặc biệt.

Chuẩn bị bài
MRVT: Ước mơ- tr 87
Chúc
các bạn
học giỏi !

Tạm biệt