Tuần 7. Từ nhiều nghĩa

Trường Tiểu học số 2 Lao Bảo
Giáo viên:Nguyễn Thị Hồng
VỀ DỰ GIỜ LỚP 5A
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO
PHÒNG GIÁO DỤC - ĐÀO TẠO HƯỚNG HÓA
1. Thế nào là dùng từ đồng âm để chơi chữ?
Dùng từ đồng âm để chơi chữ là dựa vào hiện tượng đồng âm, tạo ra những câu nói có nhiều nghĩa, gây những bất ngờ thú vị cho người đọc, người nghe.
KIỂM TRA BÀI CŨ
Thứ ba ngày 12 tháng 10 năm 2010
2. Đặt câu với một cặp từ đồng âm.
Luyện từ và câu:
Thứ ba ngày 12 tháng 10 năm 2010
Luyện từ và câu:
Từ nhiều nghĩa
I. Nhận xét:
A
B
a. Bộ phận ở hai bên đầu người và động vật
dùng để nghe.
b. Phần xương cứng màu trắng, mọc trên
hàm, dùng để cắn, giữ và nhai thức ăn.
c. Bộ phận nhô lên ở giữa mặt người hoặc
động vật có xương sống,dùng để thở và ngửi.
Răng
Mũi
Tai
1.Tìm nghĩa ở cột B thích hợp với mỗi từ ở cột A:
Từ nhiều nghĩa
Thứ ba ngày 12 tháng 10 năm 2010
Luyện từ và câu:
2. Nghĩa của các từ in đậm trong khổ thơ sau có gì khác nghĩa của chúng ở bài tập 1?
I. Nhận xét:
Thứ ba ngày 12 tháng 10 năm 2010
Luyện từ và câu:
Từ nhiều nghĩa
Răng của chiếc cào
Làm sao nhai được?
Mũi thuyền rẽ nước
Thì ngửi cái gì?
Cái ấm không nghe
Sao tai lại mọc?...
QUANG HUY
2. Nghĩa của các từ in đậm trong khổ thơ sau khác với nghĩa của chúng ở bài tập 1 là:
Răng của chiếc cào
Làm sao nhai được?

Mũi thuyền rẽ nước
Thì ngửi cái gì?

Cái ấm không nghe
Sao tai lại mọc?...
QUANG HUY
- Răng của chiếc cào không nhai được giống răng người và động vật.
- Mũi thuyền không dùng để ngửi được như mũi người.
- Tai của cái ấm không dùng để nghe được như tai người và động vật.
I. Nhận xét:
Từ nhiều nghĩa
Thứ ba ngày 12 tháng 10 năm 2010
Luyện từ và câu:
I. Nhận xét:
Từ nhiều nghĩa
Thứ ba ngày 12 tháng 10 năm 2010
Luyện từ và câu:
3. Nghĩa của các từ răng, mũi, tai ở bài 1 và bài 2
có gì giống nhau?
3. Nghĩa của các từ răng, mũi, tai ở bài 1 và bài 2
có gì giống nhau?
3. Nghĩa của các từ răng, mũi, tai ở bài 1 và bài 2 giống nhau ở chỗ:
Răng: Cùng chỉ vật nhọn, sắc, sắp đều nhau thành hàng.
Mũi: Cùng chỉ bộ phận có đầu nhọn, nhô ra phía trước.
Tai: Cùng chỉ bộ phận mọc ở hai bên chìa ra như tai người.
I. Nhận xét:
Thứ ba ngày 12 tháng 10 năm 2010
Luyện từ và câu:
Từ nhiều nghĩa
Ghi nhớ
Từ nhiều nghĩa là từ có một nghĩa gốc và một hay một số nghĩa chuyển.
Các nghĩa của từ nhiều nghĩa bao giờ cũng có mối liên hệ với nhau.
Thứ ba ngày 12 tháng 10 năm 2010
Luyện từ và câu:
Từ nhiều nghĩa
Ví dụ
- Từ đồng âm: là những từ giống nhau về âm nhưng khác hẳn nhau về nghĩa.
- Từ nhiều nghĩa: các nghĩa của từ bao giờ cũng có mối liên hệ với nhau.
Trong các từ in đậm dưới đây từ nào là từ đồng âm? Từ nào là từ nhiều nghĩa?
Cổ
a) Em Mai cổ cao ba ngấn thật đẹp.
b) Cổ tay bé Hương vừa trắng lại vừa tròn.
c) Bà kể cho em nghe câu chuyện cổ tích rất hay.
Luyện tập
1. Trong những câu nào, các từ mắt, chân, đầu mang nghĩa gốc và trong những câu nào, chúng mang nghĩa chuyển?

a. Mắt - Đôi mắt của bé mở to.
- Quả na mở mắt.
b. Chân - Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân.
- Bé đau chân.
c. Đầu - Khi viết, em đừng ngoẹo đầu.
- Nước suối đầu nguồn rất trong.
Thứ ba ngày 12 tháng 10 năm 2010
Luyện từ và câu:
Từ nhiều nghĩa
Luyện tập
Thứ ba ngày 12 tháng 10 năm 2010
Luyện từ và câu:
Từ nhiều nghĩa
Những câu có các từ mắt, chân, đầu mang nghĩa gốc là:

a. Mắt trong - Đôi mắt của bé mở to.
b. Chân trong - Bé đau chân.
c. Đầu trong - Khi viết, em đừng ngoẹo đầu.
Những câu có các từ mắt, chân, đầu mang nghĩa chuyển là:

a. Mắt trong - Quả na mở mắt.
b. Chân trong - Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân.
c. Đầu trong - Nước suối đầu nguồn rất trong.
2. Các từ chỉ bộ phận cơ thể người và động vật thường là từ nhiều nghĩa. Hãy tìm một số ví dụ về sự chuyển nghĩa của những từ sau:
lưỡi dao, lưỡi lê, lưỡi kiếm, lưỡi liềm, lưỡi hái, lưỡi cày, lưỡi búa, lưỡi rìu…
Lưỡi :
Miệng:
Cổ :
tay áo, tay lái, tay ghế, tay quay, tay bóng bàn…
miệng ly, miệng chén, miệng bình,miệng túi, miệng hố, miệng núi lửa…
cổ áo,cổ tay, cổ chai, cổ lọ, cổ bình…
lưng áo, lưng bàn, lưng ghế, lưng đồi, lưng núi, lưng trời…
Lưng:
Tay:
Luy?n t?p
Một số ví dụ về sự chuyển nghĩa của những từ:
Từ nhiều nghĩa là từ có một nghĩa gốc và một hay một số nghĩa chuyển.
Các nghĩa của từ nhiều nghĩa bao giờ cũng có mối liên hệ với nhau.
Ghi nhớ
Thứ ba ngày 12 tháng 10 năm 2010
Luyện từ và câu:
Từ nhiều nghĩa
Chào tạm biệt quý thầy cô giáo