Tuần 7. Từ nhiều nghĩa

Lớp 5A nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ thăm lớp
Luyện từ và câu
GV: Bùi Thị Phương
Dùng từ đồng âm để chơi chữ có tác dụng gì?
Dùng từ đồng âm để chơi chữ có tác dụng tạo ra những câu nói có nhiều nghĩa, gây những bất ngờ thú vị cho người đọc, người nghe.
KIỂM TRA BÀI CŨ
Thứ tư ngày 13 tháng 10 năm 2010
Luyện từ và câu:
Đặt câu với một cặp từ đồng âm.
I. Nhận xét:
A
B
a) Bộ phận ở hai bên đầu người và động vật
dùng để nghe.
b) Phần xương cứng màu trắng, mọc trên
hàm, dùng để cắn, giữ và nhai thức ăn.
c) Bộ phận nhô lên ở giữa mặt người hoặc
động vật có xương sống,dùng để thở và ngửi.
Răng
Mũi
Tai
1.Tìm nghĩa ở cột B thích hợp với mỗi từ ở cột A:
Thứ ba ngày 13 tháng 10 năm 2010
Luyện từ và câu:
I. Nhận xét:
A
B
a) Bộ phận ở hai bên đầu người và động vật dùng để nghe.
b) Phần xương cứng màu trắng, mọc trên hàm, dùng để cắn, giữ và nhai thức ăn.
c) Bộ phận nhô lên ở giữa mặt người hoặc động vật có xương sống,dùng để thở và ngửi.
Răng
Mũi
Tai
1.Tìm nghĩa ở cột B thích hợp
với mỗi từ ở cột A:
Thứ ba ngày 13 tháng 10 năm 2010
Luyện từ và câu:
2. Nghĩa của các từ in đậm
trong khổ thơ sau có gì khác
nghĩa của chúng ở bài tập 1?
Răng của chiếc cào
Làm sao nhai được?
Mũi thuyền rẽ nước
Thì ngửi cái gì?
Cái ấm không nghe
Sao tai lại mọc?...
QUANG HUY
Răng của chiếc cào
Làm sao nhai được ?
Chỉ răng của chiếc cào không dùng để nhai, cắn xé thức ăn được. Chỉ là một dụng cụ trong lao động.
Chiếc cào sắt
Chiếc cào gỗ
răng cào
Thứ tư ngày 13 tháng 10 năm 2010
Luyện từ và câu:
Mũi thuyền rẽ nước
Thì ngửi cái gì ?
Phần nhô ra của con thuyền.
Mũi của cái thuyền không
thể ngửi được .
Mũi thuyền
Thứ tư ngày 13 tháng 10 năm 2010
Luyện từ và câu:
Cái ấm không nghe
Sao tai lại mọc ?...
Tai của cái ấm ở hai bên móc quai dùng để cầm, xách.
Tai ấm
Thứ tư ngày 13 tháng 10 năm 2010
Luyện từ và câu:
Nghĩa của từ răng, mũi, tai trong
bài tập 2 là nghĩa chuyển.
Thứ tư ngày 13 tháng 10 năm 2010
Luyện từ và câu:
Em hiểu thế nào là nghĩa chuyển ?
Nghĩa chuyển là nghĩa được hình thành trên
cơ sở nghĩa gốc của từ.
Thứ tư ngày 13 tháng 10 năm 2010
Luyện từ và câu:
Từ nhiều nghĩa
3. Nghĩa của các từ răng, mũi, tai ở bài 1 và bài 2 có gì giống nhau?
3. Nghĩa của các từ răng, mũi, tai ở bài 1 và bài 2 giống nhau ở chỗ:
3. Nghĩa của các từ răng, mũi, tai ở bài 1 và bài 2 giống nhau ở chỗ:
Răng
Nghĩa giống nhau ở chỗ : Đều chỉ vật sắc, nhọn sắp đều nhau thành hàng.
Mũi
Nghĩa giống nhau ở chỗ : Cùng chỉ một bộ phận có đầu nhọn nhô ra phía trước.
Tai
Nghĩa giống nhau ở chỗ : Cùng chỉ một bộ phận mọc ra ở hai bên, chìa ra như cái tai.
Thứ tư ngày 13 tháng 10 năm 2010
Luyện từ và câu: Từ nhiều nghĩa
II. Ghi nhớ
- Từ nhiều nghĩa là từ có một nghĩa gốc và một hay một số nghĩa chuyển.
- Các nghĩa của từ nhiều nghĩa bao giờ cũng có mối liên hệ với nhau.
Thứ ba ngày 13 tháng 10 năm 2010
Luyện từ và câu:
Từ nhiều nghĩa
III. Luyện tập
Bài 1: Đọc các câu dưới đây. Gạch một gạch (-) dưới các từ mắt, chân, đầu mang nghĩa gốc. Gạch 2 gạch (=) dưới các từ mắt, chân, đầu mang nghĩa chuyển
Mắt:
Đôi mắt của bé mở to
Quả na mở mắt
b) Chân
Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân
Bé đau chân
c) Đầu
Khi viết, em đừng ngọeo đầu
Nước đầu nguồn rất trong.
Thứ ba ngày 13 tháng 10 năm 2010
Luyện từ và câu: Từ nhều nghĩa
Chỉ mắt để nhìn. Một bộ phận của cơ
thể con người
Bộ phận giống hình con mắt ở vỏ
ngoài của quả
Bộ phận dưới cùng của cái
kiềng
Bộ phận dưới cùng của con
người dùng để đi lại
Thứ ba ngày 13 tháng 10 năm 2010
Luyện từ và câu: Từ nhiều nghĩa
III. Luyện tập:
Bài 1
Bài 2: . Các từ chỉ bộ phận cơ thể người và động vật thường là từ nhiều nghĩa. Hãy tìm một số ví dụ về sự chuyển nghĩa của những từ sau
Lưỡi:
Miệng:
Cổ:
Tay:
Lưng:
Lưỡi liềm, lưỡi hái, lưỡi dao, lưỡi cày, lưỡi lê, lưỡi gươm,
miệng ly, miệng chén, miệng bình,miệng túi, miệng hố..
Cổ áo, cổ tay, cổ chai, cổ lọ, cổ bình…
tay áo, tay lái, tay ghế, tay bóng bàn…
Lưng áo, lưng đồi, lưng núi, lưng bàn, lưng trời…
Tay áo
Tay quay
lưng ghế
lưng trời
Trò chơi: Ai nhanh, ai đúng.
5
4
3
2
1
0
CÂU HỎI 1
Từ ăn trong câu nào được dùng với nghĩa gốc
ĐÁP ÁN
A) Ông ấy bị nước ăn chân
D) Cả nhà đang ăn tối
B) Sản phẩm rất ăn khách
C) Tàu vào cảng ăn than
D) Cả nhà đang ăn tối
5
4
3
2
1
0
CÂU HỎI 2
Câu nào có từ đi mang nghĩa chuyển
ĐÁP ÁN
A) Ca nô đi nhanh hơn thuyền
B) Nó chạy còn tôi đi
C) Bé Hân đi bộ đến
trường
A) Ca nô đi nhanh hơn thuyền
5
4
3
2
1
0
CÂU HỎI 3
Bé chạy lon ton
Đồng hồ chạy đúng giờ
Dân làng chạy lũ
Tàu chạy băng băng trên đường ray
Dòng nào nêu đúng nét nghĩa của từ chạy có trong các câu trên?
ĐÁP ÁN
A) Sự di chuyển
B) Di chuyển bằng chân
C) Sự vận động nhanh
C) Sự vận động nhanh
5
4
3
2
1
0
CÂU HỎI 4
Từ nhiều nghĩa là từ:
ĐÁP ÁN
Có nghĩa trái ngược nhau
B) Có một nghĩa gốc và
một số nghĩa chuyển
C) Âm thanh giống nhau
nhưng nghĩa khác nhau
B) Có một nghĩa gốc và
một số nghĩa chuyển.
II. Ghi nhớ
- Từ nhiều nghĩa là từ có một nghĩa gốc và một hay một số nghĩa chuyển.
- Các nghĩa của từ nhiều nghĩa bao giờ cũng có mối liên hệ với nhau.
Thứ ba ngày 13 tháng 10 năm 2010
Luyện từ và câu:
Từ nhiều nghĩa
TIẾT HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC.
CHÂN THÀNH CẢM ƠN CÁC THẦY CÔ GIÁO!