Tuần 6. Dùng từ đồng âm để chơi chữ

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo và các em !
Thứ năm, ngày 15 tháng 10 năm 2009
Kiểm tra bài cũ
Hai từ có quan hệ như thế nào thì được coi là hai từ đồng âm ? Cho ví dụ ?
Từ đồng âm là những từ ngẫu nhiên giống nhau về âm nhưng khác hẳn nhau về nghĩa
ví dụ : (cái) kính - kính (trọng) ; (miếng) tôn - tôn (trọng);
mái (nhà) - (gà) mái , ...
Thảo luận nhóm đôi (3`) :
Hổ mang bò lên núi

Em có thể hiểu câu nói trên theo những cách nào ?
Vì sao em hiểu được theo những cách đó ?
Ta có hai cách hiểu :
+ Con rắn hổ mang bò lên núi.
+ Con hổ mang con bò lên núi.

Tương ứng hai cách đọc :
Hổ mang/ bò /lên núi.
Hổ/ mang bò/ lên núi.
+ Khi hiểu mang là danh từ chỉ phần ở cổ rắn có thể phình to ra được, bò là động từ chỉ sự di chuyển mà thân thể áp xuống mặt đất và đọc câu đó theo nhịp : Hổ mang/bò lên núi thì ta hiểu: Con rắn hổ mang bò lên núi.
+ Khi hiểu mang là động từ chỉ hành động giữ một vật nào đó theo mình mà di chuyển , bò là danh từ chỉ tên động vật to lớn có bốn chân hai sừng thường nuôi để kéo xe và đọc câu đó theo nhịp Hổ/mang bò lên núi thì ta hiểu: Con hổ mang con bò lên núi.
Hiểu vậy là nhờ 2 cặp đồng âm
mang-mang và bò-bò
? Đọc câu đó và hiểu theo các nghĩa khác nhau như vậy em thấy thế nào ?
Thấy vui vui và rất thú vị
Hãy tìm một câu tương tự?
Hổ mang bò vào rừng.
Hổ tha bò vào rừng .

Những câu kiểu đó không nhiều
Khi đặt ra câu nói có chứa các từ đồng âm và các từ đồng âm đó giúp ta hiểu câu đó theo nhiều cách ,mỗi cách hiểu lại đem đến cho ta sự bất ngờ thú vị như vậy gọi là dùng từ đồng âm để chơi chữ.
Hay ở chỗ : trên một câu văn mà xuất hiện hai cặp đồng âm tương ứng với hai ý nghĩa.Những câu kiểu đó không nhiều, nghĩ mãi cũng chỉ có Hổ mang bò vào rừng ; Hổ tha bò vào rừng; Hổ tha bò lên núi là hết.
Vậy dùng từ đồng âm chơi chữ là gì?
Dùng từ đồng âm để chơi chữ là
dựa vào hiện tượng đồng âm, tạo ra những câu nói có nhiều nghĩa, gây những bất ngờ thú vị cho
người đọc ,người nghe
Luyện từ và câu
Dùng từ đồng âm để chơi chữ
( TV5 - Tập 1 - Tr 61)
Bài tập 1:Làm việc nhóm đôi (3`)trên Vở bài tập :gạch chân cặp từ đồng âm trên mỗi câu.
Hãy đọc to bài làm của nhóm mình
Ruồi đậu mâm xôi đậu.

Kiến bò đĩa thịt bò.

Một nghề cho chín còn hơn chín nghề

Bác bác trứng , tôi tôi vôi.

Con ngựa đá con ngựa đá, con ngựa đá không đá con ngựa..
Hãy đổi vở kiểm tra xem bạn làm đúng không ?
Tìm hiểu cách chơi chữ trong một số câu ở bài 1
Ruồi đậu1 mâm xôi đậu2.
Kiến bò1 đĩa thịt bò2.

( Nếu coi d?u2" v� "bò2 là động từ ta có cách hiểu thứ hai :
Con ruồi đậu , mâm xôi cũng đậu
Con kiến bò , đĩa thịt cũng bò )
? Nêu ý nghĩa của các câu:
Ruồi đậu mâm xôi đậu.
Kiến bò đĩa thịt bò.
Ruồi đậu1 mâm xôi đậu2.
Kiến bò1 đĩa thịt bò2.
("đậu1" v� "bò1" l� d?ng t?, "đậu2" v� "bò2" l� danh t? ta hiểu các câu đó như sau :
Con ruồi đậu vào mâm xôi đậu(xôi nấu bằng gạo nếp và đậu).
Con kiến bò trên đĩa thịt bò
?Cặp từ đồng âm đậu - đậu, bò - bò còn giúp ta có cách hiểu nào khác không?
Một nghề cho chín1 còn hơn chín2 nghề
Bác1 bác2 trứng , tôi1 tôi2 vôi.
Con ngựa đá1 con ngựa đá2 ,
con ngựa đá3 không đá4 con ngựa.
Câu 4,5 độc đáo vì 2 cặp đồng âm cùng hiện diện trên 1 câu nói
chín1: sự thành thạo và tinh thông
chín2: số tự nhiên liền sau 8
Nếu coi chín1 và chín2 đều là số thì lại dẫn đến cách hiểu khác là gì ?
Câu nói này không có nhiều nghĩa nhưng lại có ý nghĩa đặc biệt
Hãy đặt câu với mỗi từ đồng âm trong 1 câu ở BT1,
Chẳng hạn :
- Mẹ em rán đậu.
- Thuyền đậu san sát trên bến sông.
Con rắn bò vào vườn.
Con bò đã vào chuồng.
Tập
chơi chữ
Hãy nói 1 câu chứa 2 từ đồng âm
Con rắn bò vào chuồng bò.
Anh học đến chín nghề sao chẳng nghề nào chín.
Hãy cố lên!
Chúng ta vừa học bài gì ?
Thế nào là dùng từ đồng âm để chơI chữ ?
dùng từ đồng âm để chơI chữ mang lại tác dụng gì ?
Tạo ra cách nói hài hước mang lại tiếng cười và niềm vui trong cuộc sống
Dùng từ đồng âm để chơi chữ là
dựa vào hiện tượng đồng âm, tạo ra những câu nói có nhiều nghĩa, gây những bất ngờ thú vị cho
người đọc ,người nghe
CẢM ƠN CÁC THẦY CÔ GIÁO
VÀ CÁC EM HỌC SINH
XIN CHÀO VÀ HẸN GẶP LẠI!
Tạm biệt các thầy cô giáo và các em !