Tuần 24. Câu kể Ai là gì?

Thiết kế bài giảng

Môn : Luyện từ và câu
Bài : Câu kể Ai là gì ?
Người giảng : Bùi Quang Ngọc
I. Nhận xét
1. Đọc đoạn văn sau :
Hôm ấy, cô giáo dẫn một bạn gái vào lớp và nói với chúng tôi : "Đây là Diệu Chi, bạn mới của lớp ta. Bạn Diệu Chi là học sinh cũ của Trường học Thành Công. Bạn ấy là hoạ sĩ nhỏ đấy. Các em hãy làm quen với nhau đi." Cả lớp tôi vỗ tay rào rào, đón chào người bạn mới. Diệu Chi bẽn lẽn gật đầu chào lại.
2. Trong câu in nghiêng trên, những câu nào dùng để giới thiệu, câu nào nêu nhận định về bạn Diệu Chi ?
Câu dùng để giới thiệu về Diều Chi :
Câu dùng để nhận định :
Đây là Diệu Chi, bạn mới của lớp ta.
Bạn Diệu Chi là học sinh cũ của Trường học Thành Công.
Bạn ấy là hoạ sĩ nhỏ đấy .
3. Trong các câu trên, bộ phận nào trả lời cho câu hỏi Ai (cái gì, con gì)?, bộ phận nào trả lời câu hỏi Là gì (là ai, là con gì)? .
Ai? Là gì (là ai)?
"Đây" "là Diệu Chi, bạn mới của lớp ta"

"Bạn Diệu Chi" "là học sinh cũ của Trường học Thành Công"

"Bạn ấy" "là hoạ sĩ nhỏ đấy"
Đây là ai?
Đây là Diệu Chi, bạn mới của lớp ta.
Ai là Diệu Chi, bạn mới của lớp ta?
Đây là Diệu Chi, bạn mới của lớp ta.
Bạn Diệu Chi là học sinh cũ của Trường học Thành Công.
Bạn Diệu Chi là ai?
Ai là hoạ sĩ nhỏ?
Bạn ấy là hoạ sĩ nhỏ đấy .
Bạn ấy là ai?
Bạn ấy là hoạ sĩ nhỏ đấy .
4. Kiểu câu trên khác hai kiểu câu đã học Ai làm gì?, Ai thế nào? ở chỗ nào ?
VD1 : Bác Lan / đang sửa xe máy .
CN VN
VD 2 : Bạn Minh / là một người tốt .
CN VN
VD3 : Bạn Lan / là một hoạ sĩ nhỏ đấy .
CN VN
Có 3 ví dụ :
II. Ghi nhớ
1. Trong câu kể Ai là gì? Gồm hai bộ phận . Bộ phận thứ nhất là chủ ngữ trả lời câu hỏi : Ai (cái gì, con gì)? Bộ phận thứ hai là vị ngữ trả lời câu hỏi : Là gì (là ai, là con gì)? .
2. Câu kể Ai là gì? được dùng để giới thiệu hoặc nêu nhận định về một người, một vật nào đó .
Ví dụ : Bạn Minh là một ca sĩ tí hon đấy .
CN trả lời câu hỏi là Ai : là bạn Minh
VN trả lời câu hỏi là gì : là một hoạ sĩ tí hon .
Câu trên nhằm nhận định bạn Minh là một hoại sĩ tí hon .
III. Luyện tập
Bài tập 1: Tìm câu kể Ai là gì? Trong các câu dưới đây và nêu tác dụng của nó :
a) Thì ra đó là một thứ máy cộng trừ mà Pa-xcan đã đặt hết tình cảm của người con vào việc chế tạo. Đó chính là chiếc máy tính đầu tiên trên thế giới, tổ tiên của những chiếc máy tính điện tử hiện đại .
Thì ra đó là một thứ máy cộng trừ mà Pa-xcan . chế tạo.
Câu giới thiệu về thứ máy mới
- Câu nêu nhận định về giá trị của chiếc máy tính đàu tiên .
Đó chính là chiếc máy tính đầu tiên trên thế giới, tổ tiên của những chiếc máy tính điện tử hiện đại .
Câu kể Ai là gì?
Tác dụng
b) Lịch
Lá là lịch của cây Bà tính nhẩm. Mẹ ơi,
Cây là lịch của đất Mười ngón tay là lịch.
Trăng lặn rồi trăng mọc Con tới lớp, tới trường
Là lịch của bầu trời. Lịch lại là trang sách.
Lá là lịch của cây
Nêu nhận định (chỉ mùa)
Câu kể Ai là gì?
Tác dụng
Cây là lịch của đất
Trăng lặn rồi trăng mọc/ Là lịch của bầu trời.
Mười ngón tay là lịch.
Lịch lại là trang sách.
Nêu nhận định (chỉ vụ hoặc chỉ năm)
Nêu nhận định (chỉ ngày đêm)
Nêu nhận định (đếm ngày tháng)
Nêu nhận định (năm học)
Bài tập 2: Dùng câu kể Ai là gì? Giới thiệu về các bạn trong lớp em( hoặc giới thiệu từng người trong ảnh chụp gia đình em).
c) Sầu riêng là loại trái quý của miền Nam. Hương vị nó hết sức đặc biệt, mùi thơm đậm, bay rất xa, lâu tan trong không khí.
Câu kể Ai là gì?
Sầu riêng là loại trái quý của miền Nam.
Tác dụng
Nhận định về giá trị của sầu riêng, đồng thời giới thiệu về loại trái cây đặc biệt của miền Nam.