Tuần 15. Giữ phép lịch sự khi đặt câu hỏi

LUYỆN TỪ VÀ CÂU
Lớp 4

GIỮ PHÉP LỊCH SỰ
KHI ĐẶT CÂU HỎI
GV thực hiện
Nguyễn Hữu Lắm

Trường Tiểu Học Thốt Nốt 1
Phòng GD – ĐT quận Thốt Nốt
Tuần 15 - Tiết 30
Mục tiêu : Chuẩn kiến thức – kĩ năng
Nắm được phép lịch sự khi hỏi chuyện người khác : biết thưa gửi, xưng hô phù hợp với quan hệ giữa mình và người được hỏi ; tránh những câu hỏi tò mò hoặc làm phiền lòng người khác. (Ghi nhớ)
Nhận biết được quan hệ giữa các nhân vật, tính cách của nhân vật qua lời đối đáp. (BT1, 2 - Mục III)
Chuẩn bị :
Thứ ngày tháng năm 2009

Luyện từ và câu
GIỮ PHÉP LỊCH SỰ
KHI ĐẶT CÂU HỎI
Kiểm tra bài cũ :
Dùng câu hỏi vào mục đích khác.
Trong giao tiếp, nhiều khi ta có thể dùng câu hỏi vào những mục đích nào ?
Hát bài “ Múa vui”
Nhận xét
BT1 : Làm việc cá nhân.
Tìm câu hỏi trong khổ thơ dưới đây. Những từ ngữ nào trong câu hỏi thể hiện thái độ lễ phép của người con ?
- Mẹ ơi, con tuổi gì ?
- Tuổi con là tuổi ngựa
Ngựa không yên một chỗ
Tuổi con là tuổi đi…
Xuân Quỳnh
Hoạt động 1 : Bước 1: Nhận ra câu hỏi và từ ngữ thể thiện lễ phép.
Câu hỏi
BT 2 : Làm việc theo nhóm.
Em muốn biết sở thích của mọi người trong ăn mặc, vui chơi, giải trí. Hãy đặt câu hỏi thích hợp :
Hoạt động 1 : Bước 2: Tập đặt câu hỏi.
Nhận xét
a) Với cô giáo hoặc thầy giáo em.
b) Với bạn em.
BT 3 : Làm việc theo cặp.
Theo em, để giữ lịch sự, cần tránh hỏi những câu hỏi có nội dung như thế nào ?
Ví dụ cần tránh những câu hỏi như sau :
- Thưa cô, sao lúc nào cô cũng mặc chiếc áo xanh này ạ ?
- Sao bạn cứ mãi đeo chiếc cặp cũ thế này ?
KẾT LUẬN
Khi hỏi chuyện người khác, cần giữ phép lịch sự. Cụ thể là :
1 - Cần thưa gửi, xưng hô cho phù hợp với quan hệ giữa mình và người được hỏi.
2 - Cần tránh những câu hỏi làm phiền lòng người khác.
Bài tập 1 : Làm việc theo cặp.
Cách hỏi trong mỗi đoạn đối thoại dưới đây thể hiện quan hệ giữa các nhân vật và tính cách của mỗi nhân vật như thế nào ? (trang 152)
* Quan hệ giữa hai nhân vật là : Thầy và trò.
Thầy hỏi trò rất ân cần, trìu mến, chứng tỏ thầy rất yêu học trò.
Trò trả lời với thầy rất lễ phép, cho thấy ngưòi học trò ngoan, biết kính trọng thầy giáo.
Hoạt động 2 : Hướng dẫn luyện tập.
* Quan hệ giữa hai nhân vật là : Thù địch.
Tên sĩ quan phát xít hỏi rất hách dịch, xấc xược, hắn gọi cậu bé là thằng nhóc, mày.
Cậu bé trả lời trống không vì cậu yêu nước, cậu căm ghét, khinh bỉ tên xâm lược.
Đoạn a :
Đoạn b :
Hoạt động 2 : Hướng dẫn luyện tập.
Bài tập 2 : Làm việc theo nhóm.
So sánh các câu hỏi trong đoạn văn sau. Em thấy câu các bạn nhỏ hỏi cụ già có thích hợp hơn những câu hỏi khác không ? Vì sao ? (trang 153)
* 3 câu hỏi các bạn nhỏ tự đặt ra cho nhau :
Chuyện gì xảy ra với ông cụ thế nhỉ ?
Chắc là cụ bị ốm ?
Hay cụ đánh mất cái gì ?
* Câu hỏi các bạn nhỏ hỏi cụ già :
Thưa cụ, chúng cháu có thể giúp gì cụ không ạ ?
Hãy đọc các câu hỏi của các bạn nhỏ tự đặt ra cho nhau.
Hãy đọc câu hỏi của các bạn nhỏ hỏi cụ già.
* Câu hỏi các bạn nhỏ hỏi cụ già là câu hỏi thích hợp thể hiện thái độ tế nhị , thông cảm, sẵn lòng giúp đỡ cụ già của các bạn.
Thưa cụ, chúng cháu có thể giúp gì cụ không ạ ?
Hoạt động 2 : Hướng dẫn luyện tập.
* Nếu hỏi cụ bằng 1 trong 3 câu hỏi các bạn nhỏ tự đặt ra hỏi nhau thì không phù hợp. Vì câu hỏi ấy tò mò hoặc chưa tế nhị.
Chuyện gì xảy ra với ông cụ thế nhỉ ?
Chắc là cụ bị ốm ?
Hay cụ đánh mất cái gì ?
Bài tập 2 : Làm việc theo nhóm.
So sánh các câu hỏi trong đoạn văn sau. Em thấy câu các bạn nhỏ hỏi cụ già có thích hợp hơn những câu hỏi khác không ? Vì sao ? (trang 153)
Trân trọng kính chào

Chúc sức khoẻ quý thầy cô