Tuần 15. Giữ phép lịch sự khi đặt câu hỏi

PHÒNG GD & ĐT VẠN NINH
TRƯỜNG TIỂU HỌC VẠN LƯƠNG 2
Xin trân trọng kính chào quý thầy cô.
LUYỆN TỪ VÀ CÂU - LỚP 4A
Giáo viên: NGUYỄN THỊ KIM PHỤNG
Thứ sáu ngày 14 tháng 12 năm 2012
LUYỆN TỪ VÀ CÂU:
KIỂM TRA BÀI CŨ:
MỞ RỘNG VỐN TỪ: ĐỒ CHƠI – TRÒ CHƠI
1. Kể tên một số đồ chơi, trò chơi mà em thích.
2. Tìm từ ngữ miêu tả tình cảm, thái độ của con người khi tham gia các trò chơi.
Thứ sáu ngày 14 tháng 12 năm 2012
LUYỆN TỪ VÀ CÂU:
I. Nhận xét:
1/ Tìm câu hỏi trong khổ thơ dưới đây. Những từ ngữ nào trong câu hỏi thể hiện thái độ lễ phép của người con?
Giữ phép lịch sự khi đặt câu hỏi
con tuổi gì?
Tuổi con là tuổi Ngựa
Ngựa không yên một chỗ
Tuổi con là tuổi đi …
Xuân Quỳnh
- Mẹ ơi,
- Mẹ ơi,
Thứ sáu ngày 14 tháng 12 năm 2012
LUYỆN TỪ VÀ CÂU:
I. Nhận xét:
Bài 2: Em muốn biết sở thích của mọi người trong ăn mặc, vui chơi, giải trí. Hãy đặt câu hỏi thích hợp:
a) Với cô giáo hoặc thầy giáo em
b) Với bạn em
Giữ phép lịch sự khi đặt câu hỏi
Thứ sáu ngày 14 tháng 12 năm 2012
LUYỆN TỪ VÀ CÂU:
I. Nhận xét:
Giữ phép lịch sự khi đặt câu hỏi
a) Với cô giáo hoặc thầy giáo em:
Thưa cô, cô thích mặc áo màu gì nhất ạ?
Thưa cô, cô có thích ca sĩ Mĩ Linh không ạ?
- Thưa cô, cô có thích đi du lịch không ạ?
b) Với bạn em:
Bạn có thích mặc quần áo đồng phục không?
Bạn có thích thả diều không?
- Lan ơi, bạn có thích xem phim hoạt hình không?
Bài 2: Em muốn biết sở thích của mọi người trong ăn mặc, vui chơi, giải trí. Hãy đặt câu hỏi thích hợp:
Thứ sáu ngày 14 tháng 12 năm 2012
LUYỆN TỪ VÀ CÂU:
I. Nhận xét:
Bài 3: Theo em để giữ lịch sự, cần tránh những câu hỏi có nội dung như thế nào?
Giữ phép lịch sự khi đặt câu hỏi
Em có nhận xét gì về các câu hỏi:
- Tại sao cả tháng nay chẳng thấy cậu mặc chiếc áo mới nào ?
– Nhà chị không có xe hay sao mà cứ sang nhà em mượn xe vậy ?
– Chú ơi, sao chú cứ dùng mãi chiếc ti vi cũ này thế ?
Thứ sáu ngày 14 tháng 12 năm 2012
LUYỆN TỪ VÀ CÂU:
I. Nhận xét:
Bài 3: Theo em để giữ lịch sự, cần tránh những câu hỏi có nội dung như thế nào?
Giữ phép lịch sự khi đặt câu hỏi
Để giữ lịch sự, cần tránh những câu hỏi làm phiền lòng người khác, gây cho người khác sự buồn chán.
Vậy để giữ phép lịch sự khi hỏi chuyện người khác em cần phải làm gì?
Thứ sáu ngày 14 tháng 12 năm 2012
LUYỆN TỪ VÀ CÂU:
I. Nhận xét:
II. Ghi nhớ:
Khi hỏi chuyện người khác, cần giữ phép lịch sự. Cụ thể là:
1. Cần thưa gửi, xưng hô cho phù hợp với quan hệ giữa mình và người được hỏi.
2. Cần tránh những câu hỏi làm phiền lòng người khác.
Giữ phép lịch sự khi đặt câu hỏi
Thứ sáu ngày 14 tháng 12 năm 2012
LUYỆN TỪ VÀ CÂU:
III. Luyện tập:
Bài 1: Cách hỏi và đáp trong mỗi đoạn đối thoại dưới đây thể hiện quan hệ giữa các nhân vật và tính cách của mỗi nhân vật như thế nào?
a/ Ông bố dắt con đến gặp thầy giáo để xin học. Thầy Rơ-nê đã già, mái tóc ngả màu xám, da nhăn nheo, nhưng đi lại vẫn nhanh nhẹn… Thầy hỏi:
– Con tên là gì?
Ông Giô-dép liếc mắt nhìn Lu-i, có ý bảo con trả lời.
– Thưa thầy, con là Lu-i Pa-xtơ ạ.
– Con đã muốn đi học chưa hay còn thích chơi?
– Thưa thầy, con muốn đi học ạ?
Theo ĐỨC HOÀI
Giữ phép lịch sự khi đặt câu hỏi
Thứ sáu ngày 14 tháng 12 năm 2012
LUYỆN TỪ VÀ CÂU:
III. Luyện tập:
1/ Cách hỏi và đáp trong mỗi đoạn đối thoại dưới đây thể hiện quan hệ giữa các nhân vật và tính cách của mỗi nhân vật như thế nào?
Giữ phép lịch sự khi đặt câu hỏi
a/ Quan hệ giữa hai nhân vật là quan hệ thầy trò.
+ Thầy Rơ-nê hỏi Lu -i rất ân cần, trìu mến chứng tỏ thầy rất yêu học trò.
+ Lu -i Pa-xtơ trả lời thầy rất lễ phép cho thấy cậu là một đứa trẻ ngoan, biết kính trọng thầy giáo.
Lu – i Pa – xtơ
( 1822 – 1895 )
Thứ sáu ngày 14 tháng 12 năm 2012
LUYỆN TỪ VÀ CÂU:
III. Luyện tập:
1/ Cách hỏi và đáp trong mỗi đoạn đối thoại dưới đây thể hiện quan hệ giữa các nhân vật và tính cách của mỗi nhân vật như thế nào?
b/ Một lần I-u-ra chạm trán tên sĩ quan phát xít. Tên sĩ quan hỏi:
– Thằng nhóc tên gì?
– I-u-ra.
– Mày là đội viên hả?
– Phải.
– Sao mày không đeo khăn quàng?
– Vì không thể quàng khăn trước mặt bọn phát xít.
Theo VĂN 4 (1984)
Giữ phép lịch sự khi đặt câu hỏi
Thứ sáu ngày 14 tháng 12 năm 2012
LUYỆN TỪ VÀ CÂU:
III. Luyện tập:

1/ Cách hỏi và đáp trong mỗi đoạn đối thoại dưới đây thể hiện quan hệ giữa các nhân vật và tính cách của mỗi nhân vật như thế nào?
Giữ phép lịch sự khi đặt câu hỏi
b/ Quan hệ giữa hai nhân vật là quan hệ thù địch:
Tên sĩ quan phát xít cướp nước và cậu bé yêu nước bị giặc bắt.
+Tên sĩ quan phát xít hách dịch, xấc xượt, hắn gọi cậu bé là thằng nhóc, mày.

+ Cậu bé trả lời trống không vì cậu bé yêu nước, cậu căm ghét, khinh bỉ tên sĩ quan xâm lược.
Bài 1:
Qua cách hỏi – đáp ta biết gì về nhân vật?
Qua cách hỏi – đáp ta biết được tính cách, mối quan hệ của nhân vật.
Người ta có thể đánh giá tính cách, lối sống. Do vậy khi nói, các em luôn có ý thức giữ phép lịch sự với đối tượng mà mình đang nói. Làm như vậy, chúng ta không chỉ thể hiện tôn trọng người khác mà cần tôn trọng chính bản thân mình.
Bài 2: So sánh các câu hỏi trong đoạn văn sau. Em thấy câu các bạn nhỏ hỏi cụ già có thích hợp hơn những câu hỏi khác không? Vì sao?

Sau một cuộc dạo chơi, đám trẻ ra về. Tiếng nói cười ríu rít. Bỗng các em dừng lại khi thấy một cụ già đang ngồi ở vệ cỏ ven đường. Trông cụ thật mệt mỏi, cặp mắt lộ rõ vẻ u sầu.
– Chuyện gì xảy ra với ông cụ thế nhỉ ? - Một em trai hỏi.
Đám trẻ tiếp lời, bàn tán sôi nổi:
– Chắc là cụ bị ốm ?
– Hay cụ đánh mất cái gì ?
– Chúng mình thử hỏi xem đi !
Các em tới chỗ ông cụ, lễ phép hỏi :
– Thưa cụ, chúng cháu có thể giúp gì cụ không ạ ?

Theo XU-KHÔM-LIN-XKI
Tìm câu hỏi trong đoạn văn trên?
- Câu các bạn nhỏ hỏi cụ già có thích hợp hơn những câu các bạn hỏi nhau không? vì sao?
Câu các bạn nhỏ hỏi cụ già là câu hỏi thích hợp vì thể hiện thái độ lễ phép tế nhị, thông cảm, sẵn lòng giúp đỡ cụ già.
- Chuyện gì xảy ra với ông cụ thế nhỉ ?
- Chắc là cụ bị ốm ?
- Hay cụ đánh mất cái gì ?
- Thưa cụ, chúng cháu có thể giúp gì cụ không ạ ?
Nếu chuyển các câu hỏi mà các bạn tự hỏi nhau để hỏi cụ già thì hỏi thế nào?
Hỏi như vậy đã được chưa?
- Chuyện gì xảy ra với ông cụ thế nhỉ ?
- Chắc là cụ bị ốm ?
- Hay cụ đánh mất cái gì ?
Các câu hỏi mà các bạn tự hỏi nhau để hỏi cụ già chưa thật tế nhị, hơi tò mò.
Thứ sáu ngày 14 tháng 12 năm 2012
LUYỆN TỪ VÀ CÂU:
II. Ghi nhớ:
Giữ phép lịch sự khi đặt câu hỏi
Khi hỏi chuyện người khác, cần giữ phép lịch sự. Cụ thể là:
1. Cần thưa gửi, xưng hô cho phù hợp với quan hệ giữa mình và người được hỏi.
2. Cần tránh những câu hỏi làm phiền lòng người khác.
Thứ sáu ngày 14 tháng 12 năm 2012
LUYỆN TỪ VÀ CÂU:
DẶN DÒ:
Về nhà xem lại bài tập
Chuẩn bị bài sau: Mở rộng vốn từ: Đồ chơi- Trò chơi
Nhận xét tiết học.
Giữ phép lịch sự khi đặt câu hỏi
Chúc các thầy, cô giáo sức khoẻ và thành đạt.
Chúc các em học tập tốt