Tuần 11. Quan hệ từ

các THầY, CÔ GIáO về dự giờ
chào Mừng
Môn Tiếng Việt Lớp 5B
Trường Tiểu học Nguyễn Quang Bật
Đại từ xưng hô
Luyện từ và câu
Thứ năm, ngày 13 tháng 11 năm 2014.
I - Nhận xét
1. Trong số các từ xưng hô được in đậm dưới đây, những từ nào chỉ người nói ? Những từ nào chỉ người nghe ? Từ nào chỉ người hay vật được nhắc tới ?
Ngày xưa có cô Hơ Bia đẹp nhưng rất lười, lại không biết yêu quý cơm gạo. Một hôm, Hơ Bia ăn cơm để cơm đổ vãi lung tung. Thấy vậy, cơm hỏi :
- Chị đẹp là nhờ cơm gạo, sao chị khinh rẻ chúng tôi thế ?
Hơ Bia giận dữ :
- Ta đẹp là do công cha công mẹ, chứ đâu nhờ các ngươi.
Nghe nói vậy, thóc gạo tức lắm. Đêm khuya, chúng rủ nhau bỏ cả vào rừng.
Theo TRUYỆN CỔ Ê-ĐÊ
Những từ chỉ người nói :
Những từ chỉ người nghe :
Từ chỉ người hay vật được nhắc tới :
Chị
chị
,
chúng tôi
Ta
,
,
các ngươi
chúng
Đại từ xưng hô
ta
chị
I - Nhận xét
Ngày xưa có cô Hơ Bia đẹp nhưng rất lười, lại không biết yêu quý cơm gạo. Một hôm, Hơ Bia ăn cơm để cơm đổ vãi lung tung. Thấy vậy, cơm hỏi :
- Chị đẹp là nhờ cơm gạo, sao chị khinh rẻ chúng tôi thế ?
Hơ Bia giận dữ:
- Ta đẹp là do công cha công mẹ, chứ đâu nhờ các ngươi.
Nghe nói vậy, thóc gạo tức lắm. Đêm khuya, chúng rủ nhau bỏ cả vào rừng.
2. Theo em cách xưng hô của mỗi nhân vật ở đoạn văn trên thể hiện thái độ của người nói như thế nào ?
Cơm
Hơ Bia
Gọi
Tự xưng
Thái độ
chị
chúng tôi
Tự trọng, lịch sự với người đối thoại.
các ngươi
ta
Kiêu căng, thô lỗ, coi thường người đối thoại.
Theo Truyện cổ Ê-đê
Khi xưng hô cần chú ý những gì ?
Đại từ xưng hô
Luyện từ và câu
I - Nhận xét
3. Tìm những từ em vẫn dùng để xưng hô :
- Với thầy cô.
- Với bố, mẹ.
- Với anh, chị, em.
- Với bạn bè.
Với thầy, cô.
Gọi
Tự xưng
Với bố, mẹ.
Với anh, chị.
Với em.
Với bạn bè.
thầy, cô
em, con
bố, cha, ba, tía,...; mẹ, má, mạ, u...
con
anh, chị
anh (chị)
em
bạn, cậu, ...
tôi, tớ, mình,...
em
Thứ năm, ngày 13 tháng 11 năm 2014.
Đại từ xưng hô
Luyện từ và câu
II – Ghi nhớ
1. Đại từ xưng hô là từ được người nói dùng để tự chỉ mình hay chỉ người khác khi giao tiếp : tôi, chúng tôi ; mày, chúng mày ; nó, chúng nó, ...
.
2. Bên cạnh các từ trên, người Việt Nam còn dùng nhiều danh từ chỉ người làm đại từ xưng hô để thể hiện rõ thứ bậc, tuổi tác, giới tính : ông, bà, anh, chị, em, cháu, thầy bạn, ...
3. Khi xưng hô, cần chú ý chọn từ cho lịch sự, thể hiện đúng mối quan hệ giữa mình với người nghe và người được nhắc tới.
Thứ năm, ngày 13 tháng 11 năm 2014.
1. Tìm các đại từxưng hô và nhận xét về thái độ, tình cảm của nhân vật khi dùng mỗi đại từ trong đoạn văn sau :
Trời mùa thu mát mẻ. Trên bờ sông, một con rùa đang cố sức tập chạy. Một con thỏ thấy thế liền mỉa mai :
- Đã gọi là chậm như rùa mà cũng đòi tập chạy à !
Rùa đáp :
- Anh đừng giễu tôi ! Anh với tôi thử chạy thi coi ai hơn !
Thỏ ngạc nhiên :
- Rùa mà dám chạy thi với thỏ sao ? Ta chấp chú em một nửa đường đó.
Đại từ xưng hô
Luyện từ và câu
II – Luyện tập
Theo LA PHÔNG-TEN
Rùa
Thỏ
Đại từ xưng hô
Thái độ, tình cảm của nhân vật
anh,
tôi
Tự trọng, lịch sự với thỏ
ta,
chú em
Kiêu căng, coi thường rùa.
Anh
Anh
tôi
tôi
Ta
chú em
Thứ năm, ngày 13 tháng 11 năm 2014.
2. Chọn các đại từ xưng hô tôi, nó, chúng ta thích hợp với mỗi ô trống :
Bồ Chao hốt hoảng kể với các bạn :
-Tôi và Tu Hú đang bay dọc một con sông lớn, chợt Tu Hú gọi : “Kìa, cái trụ chống trời.” Tôi ngước nhìn lên. Trước mắt là những ống thép dọc ngang nối nhau chạy vút tận mây xanh. Nó tựa như một cái cầu xe lửa đồ sộ không phải bắc ngang sông, mà dựng đứng trên trời cao.
Thấy vậy, Bồ Các mới à lên một tiếng rồi thong thả nói :
-Tôi cũng từng bay qua cái trụ đó. Nó cao hơn tất cả các ống khói, những trụ buồm, cột điện mà chúng ta thường gặp. Đó là trụ điện cao thế mới được xây dựng.
Mọi người hiểu rõ sự thực, sung sướng thở phào. Ai nấy cười to vì thấy Bồ Chao đã quá sợ sệt.
II – Luyện tập
Theo VÕ QUẢNG
2. Chọn các đại từ xưng hô tôi, nó, chúng ta thích hợp với mỗi ô trống :
Bồ Chao hốt hoảng kể với các bạn :
-Tôi và Tu Hú đang bay dọc một con sông lớn, chợt Tu Hú gọi : “Kìa, cái trụ chống trời.” Tôi ngước nhìn lên. Trước mắt là những ống thép dọc ngang nối nhau chạy vút tận mây xanh. Nó tựa như một cái cầu xe lửa đồ sộ không phải bắc ngang sông, mà dựng đứng trên trời cao.
Thấy vậy, Bồ Các mới à lên một tiếng rồi thong thả nói :
-Tôi cũng từng bay qua cái trụ đó. Nó cao hơn tất cả các ống khói, những trụ buồm, cột điện mà chúng ta thường gặp. Đó là trụ điện cao thế mới được xây dựng.
Mọi người hiểu rõ sự thực, sung sướng thở phào. Ai nấy cười to vì thấy Bồ Chao đã quá sợ sệt.
II – Luyện tập
Theo VÕ QUẢNG
Chúc các thầy cô mạnh khỏe !
Chúc các em chăm ngoan học giỏi !